isviçre'nin cenevre kentinde bulunan avrupa nükleer araştırma merkezi (cern), 'tanrı parçacığı' diye de bilinen higss bozonu olması muhtemel yeni bir atomaltı parçacığının bulunduğunu açıkladı. higss bozonu'nun, evrendeki tüm maddelere boyut ve şekil verdiğine inanılıyor.

cern'e ait büyük hadron çarpıştırıcısı'ndan (bhç) elde edilen sonuçların, 'tanrı parçacığı'nın bulunduğu yolunda güçlü deliller sunduğu belirtildi.

higgs bozonu'nu araştıran atlas ve cms deneylerini yürütülen ekiplerin 2011 ve 2012'deki araştırmalarında elde edilen veriler bir araya getirildi, verilerin tümü ‘ilk sonuçlar’ olarak adlandırıldı.

cern'in internet sitesinden yapılan açıklamada, 2012'deki sonuçların hala analiz edildiği, nihai sonucun temmuz ayının sonlarına doğru açıklanacağı belirtildi.

abd'nin illinois eyaletindeki fermilab araştırma merkezi uzmanları salı günü yaptıkları açıklamada, ‘elde ettikleri verilerin, higgs bozonu'nun varlığını kuvvetle desteklediğini’ bildirmişti. deneylerini tevatron parçacık hızlandırıcısında yapan bilim adamları, kesin sonuçlar için cern'den yapılacak açıklamaların beklenmesi gerektiğini söylemişti.

cern'de görevli  bilim adamları, 13 aralık'ta higgs bozonu'nun izini bulduklarını, ancak elde edilen verilerin keşif olarak nitelenemeyeceğini açıklamıştı.

'şüpheye yer bırakmayacak ölçüde kesin'

cern genel direktörü rolf heuer, “doğayı anlamada bir kilometre taşına ulaştık” dedi. heuer, “higgs bozonu ile tutarlılık gösteren parçacığın keşfi daha detaylı çalışmaların kapısını aralayacak. bu çalışmalar sonucu elde edilecek geniş istatistiki veriler, yeni atom altı parçacığın özellikleri hakkında daha çok bilgi verecek ve bu bilgiler büyük olasılıklar dünyamızın sırlarına ışık tutacak” diye konuştu.

merkezdeki  atlas deneyinin sözcüsü fabiola gianotti de, yeni parçacığın izlerini 126 giga elektronvolt (gev) kütle bölgesinde bulduklarını açıkladı. gianotti, "bugün araştırmalar, tahmin etmediğimiz kadar ilerlemiş durumda" dedi.

"elimizdeki veride, 126 gev kütle bölgesinde yeni bir parçacığın belirgin izlerini 5 sigma seviyesinde gözlemliyoruz" diyen gianotti, "bu sonuçları son haline getirmek için biraz daha zaman gerekiyor” diye konuştu.

modern fiziğin kilit noktası

‘dünyayı inşa eden tuğla’ olarak da adlandırılan higgs bozonu, modern fizikte maddenin oluşumunu anlamada kilit öneme sahip.

higgs bozonunun 13.7 milyar yıl önce, evrenin başlangıcı olarak kabul edilen ‘büyük patlama’da ortaya çıktığı ve galaksilerin, yıldızların ve gezegenlerin oluşumu için kendi dışında kalan uçan maddelerin çoğunu bir araya getirerek, onlara sahip oldukları kütleyi verdiği düşünülüyor.

ingiliz fizikçi dr. peter higgs tarafından 1960’lı yıllarda sorgulanmaya başlanan atom altı parçacığının varlığı fizik dünyasını uzun yıllardır meşgul ediyor.

cern'de higgs araştırması yapan atlas ve cms adlı iki büyük deneyde yaklaşık 6 bin kişi görev alıyor.

kaynak: ajanslar