titanic’in bilinen tarihi, yolcu gemisinin 15 nisan 1912 gecesi daha ilk seferinde bir buz dağına çarparak yaklaşık iki saat kırk dakika içinde kuzey atlantik sularına gömüldüğünü söylüyor.

geminin kaptanı edward smith’in bölgede buz dağları olduğu uyarısına rağmen neden gemiyi o rotadan geçirdiği sorusu bir asırdır gizemini koruyor.

titanic gemisinin sahibi white star line şirketinin en tecrübeli kaptanlarından biri olan smith’in daha önce kuzey atlantik’te birçok kez sefere çıktığı biliniyordu. smith donanımlı ve dikkatli bir kaptan olduğu için titanic seyahati için seçilmişti.

abd’li araştırmacılar yolcu gemisinin ay yüzünden batmış olabileceğini öne sürdü.

sky & telescope dergisinin nisan sayısında yayınlanacak araştırmanın başkanı, teksas devlet ünversitesi’nden fizikçi donal olson, “geminin önüne bir anda beklenmedik birçok buzdağının çıkmasının nedeni ay’ın konumu olabilir” dedi.

olson, titanic’in çarptığı greenland buz dağlarının genellikle labrador ve newfoundland sularında görüldüğü ve eriyene ya da büyük bir gel-gite maruz kalana kadar güneye ilerleyemeyeceğini anlattı. olson bu nedenle çok sayıda ve büyük buz dağlarının o gece geminin newfoundland’ın güneyinden geçen rotası üzerine nasıl gelmiş olabileceğinin sorguladıklarını söyledi.

tüm koşullar gel-giti güçlendirdi

araştırma ekibi ilk olarak oşinograf fergus wood tarafından ortaya atılan teoriyi inceledi. buna göre ocak 1912’de ay’ın dünya’ya yaklaşmasıyla gel-git oluştu ve normalden daha fazla buz dağı greenland’dan koparak akıntıya kapıldı. buz dağları akıntının etkisiyle güneye, titanic’in rotasına doğru ilerledi.

olson 4 ocak 1912’de ‘o zamana kadar görülmemiş’ bir şey olduğunu, ay ve güneş’in birbirlerinin yarattığı çekim etkisini güçlendirecek biçimde dizildiğini söyledi. aynı zamanda bu sırada ay, dünya’ya son 1400 yılda olmadığı kadar çok yaklaşmıştı. üstelik ay’ın dünya’ya en yakın olduğu altı dakika dolunaya denk gelmişti. tüm bunların üzerine bir gün önce dünya da güneşe o yıl hiç olmadığı kadar çok yaklaşmıştı.

olson “bu konfigürasyon gel-git sırasında ay’ın çekim kuvvetinin okyanuslar üzerindeki etkisini en üst seviyeye çıkardı etti” dedi.

olson ve ekibi, greenland’dan gelen buzdağlarının nisanın ortasında titanic’in rotasına ulaşmış olmaları için ocak ayında kopmuş olmaları gerektiğini ortaya koydu. olson, bu astronomik olaylar kombinasyonunun oluşturduğu yüksek etkili gel-git olayının buz dağlarının koparması ve onlara nisan ayında geminin rotasına ulaşacak hızı vermesi için yeterli olduğunu söyledi.

olson, kaptan smith’in bu koşullar altında bölgede o kadar çok buzdağı olduğunu bilmesinin imkansız olduğunu sözlerine ekleyerek, yüz yıl sonra da olsa kaptanı savunmuş oldu.

kaynak: reuters