birleşmiş milletler'e (bm) bağlı dünya sağlık örgütü (who), sıtmadan kaynaklı ölüm oranlarının son 10 yılda büyük ölçüde düşüş gösterdiğini açıkladı.

who, rakamlardaki düşüşün nedeninin, sivrisineklere karşı kullanılan tüllere ve hastalığı tedavi eden ilaçlara erişimi mümkün kılan yardımlara bağlı olduğunu belirtti. ancak örgüt, ekonomik yavaşlamanın gelecekte hedeflenen ilerlemeyi sekteye uğratabileceği konusunda uyarıda bulundu.

anofel cinsi sivri sineklerin ısırması ile insana bulaşan sıtma mikrobu ve sıtma hastalığı konusunda global bir rapor hazırlayan who, hastalıkla mücadele konusunda sağlanan uluslararası finansmanın 2010 yılında 1.7 milyar dolar, 2011 yılında ise 2 milyar dolara yükseldiğini açıkladı.

bu rakamlar şimdiye kadar ulaşılan en büyük miktarları gösterse de, who’nun hedefi 2015 yılına kadar sıtmadan kaynaklı ölümlerin sıfıra indirilmesi ve bunun için gerekli olan miktarlar 2010 yılı için 5 milyar dolar, 2011 yılı içinse 6 milyar dolar olarak belirlenmişti. her şeye rağmen finansmandaki artışın hastalıkla mücadelede büyük ilerleme sağlanmasına katkıda bulunduğunun altı çizildi.

oranlar düşmesine rağmen yüksek

sıtma şu anda dünya üzerinde 100’den fazla ülke de endemik hastalık statüsünde kabul edilse de, aynı zamanda cibinlik ve ev içi ilaçlama sistemleri sayesinde önüne geçilebilir bir hastalık olarak tanımlanıyor.

sıtmanın neden olduğu ölümler 2010 yılında 655 bine geriledi. bu sayının 2099 verilerinin 36 bin kişi daha altında olduğu belirtildi. ancak raporda, “bu düşüş önemli bir gelişmeye işaret etse de, ölüm oranları tam olarak engellenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olan sıtma için kaygı verecek derecede yüksek” denildi.

çeşitli ilaçlar tamamen tedavi edilebilen bir hastalık olmasında rağmen, finansmanın az olduğu yoksul ülkelerde bu ilaçlara erişimin sınırlı olması, insanların bugün hala daha sıtmadan dolayı hayatını kaybetmesine neden olabiliyor.

bugün dünya nüfusunun neredeyse yarısını tehdit eden hastalığın tamamen yok edilmesi için ise yaklaşık 50 yıl gibi uzun bir süre daha gerekiyor.

afrika’da büyük ilerleme

who raporda, hastalığın en yaygın olduğu sahara altı afrika bölgesinde, 2008 -2010 yılında yürütülen sıtma kontrol programları kapsamında risk altında yaşayan 578 milyon insanın korunması adına ilaçlı sivrisinek tüllerinin dağıtıldığını açıkladı.

rapora göre, afrika’daki toplam 11 ülkede son 10 yılda sıtma vakalarında yüzde 50 oranında düşüş kaydedildi. ayrıca afrika dışında, yine son 10 yılda sıtmanın endemik olduğu 56 ülkenin 32’sinde vakalarda yüzde 50’den fazla bir düşüş gözlemlendi. fas ve türkmenistan’a hastalığı tamamen yok ettikleri için 2009 yılında who tarafından sertifika verildi.

yetkililer tüm rakamları büyük bir ilerleme olarak değerlendiriyor ancak bağışçı ülkelerden bazılarını etkileyen küresel ekonomik kriz nedeniyle, sıtma alanındaki finansmanın 2012 ve 2013 yıllarında azalması ve 2015 yılında 1.5 milyar dolara düşmesinden endişe ediliyor.

kaynak: ajanslar