"herhalde son on dört yılın en yoğun görüşmelerinin yapıldığı ve en somut neticelerin alındığı bir süreçten geçiyoruz. bütün liderler türkiye'nin önemi ve aldığımız inisiyatiflerle ilgili son derece güçlü ifadelerle destek verdiler."

davutoğlu, göç ve güvenlik krizinin avrupa'da görünür hale gelmesinin ardından yoğunlaşan ab-türkiye ilişkilerinin geldiği noktaya ilişkin bu yorumu yapıyor.

on bir yılın ardından ilk kez ab zirvesine davet edilen türkiye, aradan üç hafta geçmeden bu kez de göç gündemiyle toplanan avrupa konseyi zirvesi öncesinde brüksel'de mini zirveye davet edildi. zirvede atılacak adımlarla ilgili somut bir takvim de ortaya çıktı.

ortak çalışma grubu oluşturuluyor

göç konusunda benzer fikirlere sahip olan ve özellikle suriyeli sığınmacılar konusunda sorumluluk almaya hazır olduğunu belirten 'fikirdaş ülkeler' (avusturya, almanya, finlandiya, isveç, hollanda, belçika, yunanistan ve lüksemburg) ilk toplantılarını 29 kasım'daki ab zirvesi öncesinde yapmışlardı. ikinci toplantılarını 17 aralık'taki avrupa konseyi zirvesinin hemen öncesinde yaptılar, bu kez toplantıya slovenya, portekiz ve italya'nın yanı sıra türkiye de davetliydi.

göç krizinin ve güvenlik endişesinin ele alındığı mini zirve, yaklaşık iki saat sürdü. bu ülkeler daha önce türkiye'den belli sayıda suriyeli sığınmacıyı kabul edebileceklerini belirtmişti. zirvede bu konuda sayı, finansal yardım gibi detayların görüşülmesi için ortak çalışma grubu oluşturulmasına karar verildi. grup ilk toplantısını ocak ayında yapacak. ardından bir sonraki mini zirve, yine türkiye'nin de katılımıyla 18 şubat'taki avrupa konseyi zirvesi öncesinde yapılacak.

davutoğlu, mini zirve sonrasında yaptığı açıklamada ortak çalışma grubuyla ilgili şunları söyledi:

"günlük olarak özellikle ege’de yaşanan insani trajediyi bitirecek, ölümlere yol açan kaçakçılığı engelleyecek yolları, yöntemleri konuaşcağız. hem de türkiye içinde mültecilerin hayat şartlarının iyileştirilmesini, bu finsansal destekle birlikte konuşacağız. çalışma grubunda konuşulacak konular bunlar. önemli olan siyasi liderler arasındaki siyasi irade ortaya konması bunu ortaya koymuş olmak. bir kere daha teyit ettik. olumlu neticeler alacağız."

davutoğlu, mülteci geçilerinin kontrolüyle ilgili zorlukarın olduğunu da belirtti. ancak ab ülkelerinin bunun sadece türkiye'nin meselesi olmadığını kabul ettiğini söyledi.

'merkel'in devrede olması işleri kolaylaştırıyor'

700 bin sığınmacıyı kapısında görünce paniğe kapılan avrupa birliği ülkeleri, türkiye'nin krizin çözülmesinde oynayacağı rolü göz önünde bulundurarak on bir yıl sonra ilk kez bir zirveye çağırmıştı. uzun yıllardır türkiye'nin ab üyeliğine karşı açıklamalarda bulunan alman başbakan merkel de öncesinde ankara'ya bir ziyaret gerçekleştirmiş, türkiye'nin tam üyeliği için yeni fasıllar açılabileceğini söylemişti. merkel, türkiye'nin göçmen krizi konusunda 'kilit ülke olduğunu' da dile getirdi.

mini zirve sonrası merkel ile baş başa da görüşen davutoğlu, görüşmelerin hızlanması konusunda merkel'in desteğinin tempoyu artırdığını belirtti:

"merkel ile güçlü liderlik sergiliyor ab içinde. almanya inisiyatif alması ab’de netice almak açısından önemli. merkel'in devrede olması işlerimizi kolayaştırıcı bir husus. türkiye avrupa ilişkilerinde yeni dönem başlangıcı olarak bu önemli bir aşama."

davutoğlu, göç krizi görüşülürken eş zamanlı olarak türkiye'nin ab üyeliği, vize muafiyeti, geri kabul anlaşması ve yeni fasılların açılması süreçlerinin de hızlanarak sürdüğünü söyledi. "heyetimiz buradaydı reform paketi bağlamında istişarelerde bulundu. bu istişareler sonrasında da türkiye içindeki reform süreci anlamında da vize muafiyeti için gerekli tüm reform paketlerini kanunlarını bir paket içinde meclise getireceğiz." dedi.

ikili görüşmede türkiye ile almanya hükümetlererası görüşmesinin de 22 ocak'ta berlin'de yapılmasına karar verildi.

yunanistan ile görüşme trafiği de artıyor

29 kasım'daki ab zirvesinde ortaya çıkan 'ortak eylem planına' göre türkiye'nin ğyelik müzakereleri hızlandırılırken, türkiye de sığınmacı geçişişni sınırlandırmak için adımlar atacaktı. geri kabul anlaşması ve vize muafiyetinin 2016 içinde uygulamaya başlanması kararlaştırıldı, ardından türkiye'nin uzun süredir beklediği yeni bir fasıl açıldı. avrupa ülkeleri bunlara ek olarak, türkiye'nin bulgaristan ve yunanistan ile sınır kontrolü konusunda yakın çalışma içerisinde olmasını talep etmişti.

türkiye-yunanistan-bulgaristan üçlü işbirliği yaklaşık iki yıldır sınırlarda mevcut. ancak bunun liderler düzeyine taşınması sağlanamamıştı. davutoğlu 15 aralık'ta sofya'ya yaptığı ziyaretin ardından brüksel'deki mini zirve öncesi de yunan başbakan tsipras ile ikili görüşme yaptı. görüşmenin sonucunda üç ülke arasında zirve yapılması ve türkiye yunanistan yüksek düzeyli işbirliği konseyi toplantısının da (ydik) izmir'de düzenlenmesi kararı çıktı.

yunanistan ile türkiye arasındaki son ydik toplantısı 6 aralık'ta atina'da düzenlenmişti. tsipras göreve geldikten sonra bu, yapılacak ilk ydik toplantısı olacak. davutoğlu, ab-türkiye ilişkileri kapsamında yunanisan ile de temasların yoğunlşacağını söyledi:

"şubat ayı ilk yarısında türkiye-yunanistan yüksek düzeyli işbirliği konseyi izmir’de yapılma kararı verdik. şubat ayı içinde bu sefer 18 şubat’ta ab konsey toplantısı öncesinde tekrar bir türkiye ab zirvesi anlamında buluşacağız. tsipras ile mutabık kaldığımız türkiye-bulgaristan ve yunanistan üçlü zirvesinde sadece göçü konuşmayacağız. meriç’teki taşkınlardan, ortak ekonomik projelere, istanbul'dan selanik'e filibe’ye hızlı tren gibi ekonomik projeler de ele alınacak. yol haritası daha netleşmiş oluyor."

davutoğlu mini zirvenin ardından türkiye'ye dönerken, avrupa birliği üye ülkeleri avrupa konseyi zirvesi için toplanıyor. zirvenin ana gündem maddeleri göç, güvenlik ve ab-rusya ilişkileri. zirvede üye ülkeler, göç konusunda üstlenebilecekleri sorumlulukları da masaya yatıracak.

kaynak: al jazeera