ukrayna’ya bağlı özerk kırım cumhuriyeti’nde beliren siyasi değişim halka farklı yönleriyle yansımış durumda. ruslar ve rusya yanlısı ukraynalılar gelişmelerden çoğunlukla memnun. kırım tatarları ise bölgede yaşanan siyasi değişimin sonuçlarından ve rusya’ya bağlanma ihtimalinden tedirgin.

en büyük endişeleri ise yeniden bir sürgüne maruz kalmak. 1944’te sovyetler birliği döneminde anayurtlarından gönderilen müslüman halkın yaşadığı sürgün bugün gencinden yaşlısına hepsinin belleğinde.

1944'teki sürgün unutulmadı

ikinci dünya savaşında kırım’ı işgal eden nazi almanyası ile işbirliği yaptıkları gerekçesiyle alınan sürgün kararı sonucu, yaklaşık 200 bin tatar anayurtlarından gönderildi. bunların yaklaşık 150 bini özbekistan’a yerleştirildi. binlercesi yollarda açlıktan ve hastalıktan öldü.

1991’de sovyetlerin dağılmasıyla ise geri dönüş yolu açıldı. başkent akmescid’de karşılaştığımız tatarların hemen hepsi bu dönemde yeniden anayurtlarına yerleşenlerden. sürgün öncesi bölge nüfusuna oranları yüzde 45'ti. bugün bu oran yüzde 12 seviyesinde.

başkentteki tatar halkı çoğunlukla geçimini pazarcılıkla sağlıyor. dükkan ve tezgahlarının başında görüştüklerimizin hemen hepsi söze “endişeliyiz, biz barış içinde yaşamak istiyoruz” diye başlıyor.