umman dışişleri bakanı yusuf bin alavi bin abdullah, suriye’nin, arap birliği’nin ülkede rejim güçleri ile muhalifler arasında süren çatışmaları bitirmeyi amaçlayan barış planını 24 saat içinde imzalamasını beklediklerini duyurdu.

ingiliz reuters haber ajansının haberine göre, abdullah, körfez işbirliği konseyi’nin, suudi arabistan’ın başkenti riyad’da düzenlediği toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, ”suriye’nin, 24 saat içinde arap birliği ile hazır durumdaki protokolü imzalayacağını umuyoruz” dedi.

ummanlı bakan, bunun gerçekleşmemesi durumunda, arap birliği dışişleri bakanlarının çarşamba günü toplanarak bundan sonra alınacak tedbirleri masaya yatıracağını söyledi.

ek olarak, suudi arabistan’dan yayın yapan el arabiya televizyonu, katar’ın elinde, şam’ın barış planını imzalayacağına ilişkin bilgi bulunduğunu duyurdu.

televizyonun haberine göre, aynı zamanda suriye’ye ilişkin arap birliği komitesine başkanlık eden katar dışişleri bakanı şeyh hamad bin cassim bin cabur el tani, devlet başkanı beşar esad’ın anlaşmayı imzalayacağına ilişkin bilgi sahibi olduğunu açıkladı.  

arap birliği güvenlik konseyi yolunda

suriye'ye barış planını kabul etmesi için biraz daha süre tanımak adına kahire'de düzenlenmesi planlanan dışişleri bakanları toplantısını erteleyen arap birliği bünyesindeki beş üye ülkenin dışişleri bakanları, cumartesi günü katar’ın başkenti doha’da bir araya gelmişti.

mısır, cezayir, sudan, umman ve katarlı bakanların katıldığı toplantıdan, şam’ın barış planını hayata geçirmemesi durumunda birleşmiş milletler (bm) güvenlik konseyi'nin devreye girmesi için girişim yapma kararı çıkmıştı. birlik, konseyden suriye’ye askeri müdahale yapılmasını ise talep etmeyecek.

bm güvenlik konseyi’nin daimi üyelerinden rusya, suriye’ye yaptırım uygulanmasına karşı olduğunu daha önce çeşitli kereler dile getirmişti.

bu çerçevede, moskova’nın geçtiğimiz günlerde bm kurumu nezdinde gündeme getirdiği taslak, şam yönetimine karşı yaptırım talep eden batılı ülkeler tarafından yetersiz bulunmuştu. ülkede süren şiddete acil olarak son verilmesi çağrısı yapan rusyaa'nın karar taslağı, şam yönetimine yaptırım uygulanmasına yönelik ise herhangi bir öneri içermemişti.

diğer taraftan irak, suriye’deki kaosu bitirmek için kendi adımlarını atıyor.  

suriye remi haber ajansı sana, beşar esad'ın, ülkesini ziyaret eden iraklı heyetle cumartesi günü yaptığı görüşmede, ülkesinin arap birliği tarafından sunulan bütün önerileri kabul ettiğini söylediğini duyurdu.

habere göre, irak ulusal güvenlik müsteşarı felah el fayyad ve irak parlamento üyesi izzet el şehbendar'ı kabul eden esad, görüşme sırasında, “suriye, kendisine sunulan bütün önerilere olumlu yaklaştı, çünkü içerideki gerçeklerin bütün dünya tarafından bilinmesi suriye'nin çıkarlarına hizmet ediyor” şeklinde konuştu

‘girişime zebari liderlik edecek’

öte yandan, fransız haber ajansı afp’ye konuşan irak ulusal güvenlik danışmanı falah el fayad, ülkesinin dışişleri bakanının, suriye yönetimi ile muhalifler arasındaki çatışmaları sona erdirmek üzere başlatılacak girişime liderlik edeceğini söyledi.

el fayad, arap birliği genel sekreteri ile pazar günü irak’ın suriye ile ilgili adımlarına ilişkin bir konuşma yaptıklarını ve birliğin, kendi girişimi ile paralel olarak yürütülecek irak girişimini desteklediğini söyledi.

iraklı yetkili, “sürece liderlik edecek olan dışişleri bakanı (hoşyar zebari), arap birliği ve suriye taraflarına sürecin detaylarını ve mekanizmasını yakında açıklayacak” ifadesini kullandı.

orta doğu ve kuzey afrika ülkelerini yoğun olarak etkileyen ‘arap baharı’ hareketi, geçtiğimiz mart ayında suriye’ye de sıçramıştı. yaklaşık yirmi milyon kişinin yaşadığı ülkedeki rejim karşıtı demokratik reform gösterileri, ordunun sert müdahalesiyle karşılaşmıştı. 41 yıldır süren esad ailesi iktidarının sona ermesini isteyen suriyeliler, aylardır sokakları doldurarak muhalif gösteriler düzenlerken, ordudan ayrılarak taraf değiştiren askerler de rejim güçleri ile çatışıyor.

bm, arap birliği, avrupa birliği (ab) ve birçok ülke, suriye yönetimine defalarca ülkedeki şiddeti durdurması ve demokratik reform yapması çağrısında bulunmuştu. bm ülkede çıkan çatışmalarda şu ana kadar en az 5000 kişinin hayatını kaybettiğini belirtiyor.

şam yönetimi ise ‘teröristler ve isyancıların’ 1100’den fazla polis ve askeri öldürdüğünü ileri sürüyor.

kasım ayı sonunda şam’a ekonomik ve mali yaptırımlar ile seyahat tedbirleri uygulamaya başlayan 22 üyeli arap birliği, ayrıca barış planını kabul edene kadar ülkenin üyeliğini askıya almıştı.

esad yönetiminin yaklaşık iki aydır oyaladığı arap birliği’nin önerdiği barış planı, ülkeye arap birliği gözlemcilerinin girişine izin verilmesine ek olarak, rejimin muhaliflerle masaya oturmasını, ordunun şehirlerden çekilmesini ve muhalif tutukluların serbest bırakılmasını öngörüyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar