arap birliği dışişleri bakanlarının irak’ın başkenti bağdat’taki toplantısından, bm ile örgütün suriye özel temsilci kofi annan’ın barış planına destek çıktı.

örgütün liderler zirvesi öncesi çarşamba günü 11 ülkenin dışişleri bakanlarının katılımıyla yapılan toplantı sonrası, irak dışişleri bakanı hoşyar zebari ve arap birliği genel sekreteri yardımcısı ahmed bin hill ortak basın toplantısı düzenledi. 

suriye’deki durum karşısında tarafsız kalamayacaklarını söyleyen zebari, “suriye sorununa arap çözümü bulmaya çalıştık. ama muvaffak olamadık. arap çözümünün uygulanması ya da güvenlik konseyi'ne gidilmesi gerekir” diye konuştu. sorunun arap meselesi olmaktan çıkıp uluslararası hal aldığını söyleyen zebari,  suriye'nin annan planı'nı kabul etmesi çok önemlidir'' dedi.

bahreyn dışişleri bakanı'nın toplantıdan çekildiğinin hatırlatılması üzerine de zebari, bakanın irak başbakanı nuri el maliki ile görüştüğünü ve bu temasın bahreyn'le ilişkilerde yeni ufuklar açacağını söyledi. halkın sünni monarşiye karşı ayaklandığı bahreyn'de, iraklı şiilerin ve bazı politikacıların sergilemiş olduğu tutum, iki ülke ilişkilerinde gerginliğe neden olmuştu

arap dışişleri bakanları toplantısı'nda alınan dokuz karar, 11 ülkenin liderlerinin katılacağı arap birliği zirvesi'ne tavsiye kararı olarak sunulacak. zirvede kararların oylanması bekleniyor.

islam işbirliği teşkilatı genel sekreteri prof. dr. ekmeleddin ihsanoğlu, zirveye katılmak üzere bağdat'a gitti.

karar taslağı

arap dışişleri bakanları toplantısı'ndan çıkan karar taslağına göre suriye yönetiminden ‘bütün şiddet ve öldürme operasyonlarını derhal durdurması, suriyeli sivilleri koruması, suriye halkının arzulanan reform ve değişim taleplerinin gerçekleşmesi amaçlı barışçıl gösteri özgürlüğünün garanti altına alması’ istenecek.

suriye hükümetinden ve suriyeli muhaliflerden, bm-arap birliği özel temsilcisi kofi annan ile olumlu ilişki kurmaları talep edilecek. 

suriye ordusunun hums’un baba amr semtinde bir ay boyunca düzenlediği saldırılar kınanacak, 'insanlık suçları derecesinde katliam ve suç' olarak nitelendirilecek. ayrıca suriye muhalefetine, birleşmeleri ve demokrasi yönünde ciddi diyalog için ortak hareket etme çağrısı yapılacak. 

tüm bunlarla birlikte ayrıca suriye’de şiddet eylemlerinin hızlı ve kapsamlı şekilde durması için bm güvenlik konseyi’ne, arap girişimine ve arap birliği kararlarına dayanan bir karar alması  çağrısı yapaca yapılması öngörülüyor. 

suriye hariç tüm arap birliği üyesi ülkelerin temsilcilerinin yer aldığı toplantıya, sürpriz bir şekilde irak başbakanı nuri el maliki de katıldı. toplantı salonunda suriye bayrağı ve suriye arap cumhuriyeti yazısının bulunduğu boş masa dikkati çekti.

'söze değil eyleme bakarız'

esad'ın annan planını kabul etmesine abd'nin yaklaşımı ise temkinli oldu. 

beyaz saray sözcüsü josh earnest, esad rejimi annan planına uymayı kabul etse dahi abd'nin, suriye devlet başkanı beşar esad'ın iktidardan ayrılması gerektiği yönündeki görüşünü değiştirmeyeceğini söyledi.

earnest, daha önce de esad'dan taahhütler duyduklarını hatırlatarak, abd'nin esad'ı sözlerine değil eylemlerine göre değerlendireceğini kaydetti

abd dışişleri bakanlığı sözcüsü victoria nuland da esad’ın bugüne kadar verdiği sözleri tuttuğunun görülmediğini söyledi. esad’a sözünde durması için baskı uygulanması gerektiğini belirtti.

barış planını kabul etti

bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan, suriye devlet başkanı beşar esad’a altı maddelik bir barış planı sunmuş, esad da planı kabul ettiğini açıklamıştı. plan; suriye'de çatışmaların son bulmasını, hükümetin ordu birlikleriyle ağır silahlarını protesto gösterileri düzenlenen kentlerden çekmesini ve insani yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması amacıyla günde iki saat ateşkes ilan edilmesini öngörüyor.

söz konusu plan, esad'a herhangi bir takvim dayatmazken, suriye’de çatışmaların yoğun olduğu bölgelerde her gün iki saatlik ateşkes sağlanarak, insani yardımların gerekli yerlere ulaşmasını öngörüyor.

plan ayrıca güvenlik güçleri tarafından muhalif isimlerin serbest bırakılmasını ve gazetecilik faaliyetleri önündeki kısıtlamaların kaldırılmasını talep ediyor. suriye halkının taleplerini karşılayacak siyasi takvimin oluşturulması ve barışçıl gösterilere izin verilmesi de plan dahilinde yer alıyor.

bm ve arap birliği tarafından suriye’deki krize siyasi çözüm bulması için görevlendirilen annan bir süredir diplomatik temaslarını yoğunlaştırmıştı. haftasonu rusya'nın planına tam desteğini alan annan, salı günü de çin hükümeti yetkilileriyle görüşerek destek aldı. annan önümüzdeki günlerde iran'ın başkenti tahran’da da temaslarda bulunacak. 

eski irak lideri saddam hüseyin’in 1990 yılında kuveyt’i işgal etmesinden bu yana ilk kez arap birliği zirvesi bağdat'ta yapılıyor.

irak, zirvenin, ülkede abd liderliğindeki koalisyon güçlerinin işgalinin ardından yaşanan güvenlik sorununu aştığını göstermesini umuyor. bağdat’taki geniş güvenlik operasyonu ise yetkililerin zirvenin silahlı gruplarca hedef alınabileceği yönündeki endişesini ortaya koyuyor.

2011 mayıs'ında gerçekleşecekken, 'arap baharı' nedeniyle 2012 mart'ına ertelenen zirvede, bu süreçte yönetimleri değişen tunus, mısır, libya ve yemen'in yeni liderleri de katılıyor.