2012 Eurovision Şarkı Yarışması
Bakü'de Eurovision tahliyesi
Yarışmanın yapılacağı salonun çevresinde kapsamlı bir kentsel dönüşüm adımı atan Azerbaycan'ın yasa dışı kamulaştırmaları İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün raporunda yer aldı.
Konular:
Kafkasya
Haberin Öne Çıkanları
Bakü'ye tepki
'Hukuk çiğneniyor'
'Umursamaz tavır'
insan hakları izleme örgütü, azerbaycan'daki kentsel dönüşüm ve yasa dışı tahliyler ile ilgili bir rapor yayınladı.
raporda azerbaycan hükümetinin yeni kentsel dönüşüm projelerini mayıs ayında düzenlenecek olan eurovision şarkı yarışmasının yapılacağı bölgeyi ve çevresini düzenleme adına hayata geçirdiği belirtiliyor. bu nedenle, bakü'de onlarca ailenin yaşadıkları yerlerden çıkarılarak evlerinin hukuksuz bir şekilde evlerinin yıkıldığı anlatılıyor.
örgütü'nün 'her şeyimi aldılar' başlığını taşıyan raporu, bakü’nun dört ayrı mahallesinde yasa dışı kamulaştırma yoluyla ve bazı durulmarda her hangi bir tebligatta bile bulunmadan, birçok ailenin zorla evlerinden tahliye edildiğini belgeliyor.
bazı yıkımların insanların eşylarını bile kurtarmaya fırsat bulamadan alelacele yapıldığı belirtilirken, hükümetin ev sahiplerine mülklerine karşılık adil bir tazminat vermediği belirtiliyor.
raporu hazırlayan, insan hakları izleme örgütü’nün avrupa ve orta asya araştırmacısı jane buchanan, “azerbaycan hükümetinin sadece evleri yıkmadığını, insanların hayatlarını da yerle bir ettiğini” söyleyerek, “derhal yasadışı kamulaştırmaları, tahliyeleri ve yıkımları durdurarak tahliye edilmiş kişilere hem evleri hem de maruz kaldıkları duygusal hasar için tazminat ödemelidir” dedi.
raporda, çoğu şehrin merkezi ve değerli bölgesindeki bulunan ve yıkılan evlerin yerine yol, lüks konut, otopark ve alışveriş merkezi gibi çeştili projelerin uygulandığı belirtiliyor.
'binanın sallanmasıyla uyandım'
azeri hükümetinin bu kentsel dönüşüm hamlesinin mağdurlarından biri de 41 yaşındaki matematik öğretmeni ve iki çocuk annesi arzu adigezalova. adigezalova, önceden uyarıda bulunulmadan, devlet bayrağı meydanı’nın yanında bulunan evinden 21 ekim 2011 sabahı, daha gün bile ağarmadan zorla tahliye edildi.
yaşadıklarını insan hakları izleme örgütü’ne anlatan adigezalova, “uyandım çünkü bina sallanıyordu ve gökgürültüsü gibi bir ses duyuyordum. çocukları alıp dışarı çıktım. oradaki yetkiliye gidip eşyalarımızı çıkarmamız için zaman tanımasını istedim. bana bakıp ‘tamam’ dedi ama hemen sonra buldozerin şöförüne dönerek ‘yık’ dedi” diye konuştu.
adigezalova telaşla eşyalarını toparlayıp binadan çıkarmaya çalışsa da mallarının çoğunu kaybetmiş.
raporda, konu edilen dört mahalleden biri olan ve deniz kenarında bulunan devlet bayrağı meydanı’ndaki tahliye sürecinin son aylarda daha da hız kazandığı belirtiliyor.
çünkü burası eurovizyon şarkı yarışmasının yapılacağı, camlarla kaplı bakü kristal arena'nın inşaat sahasının yanında yer alıyor.
yarışmanın vitrin olması isteniyor
eurovision sayesinde azerbaycan hükümetinin bakü’yü vitrine çıkararak binlerce ziyaretçi ve milyonlarca televizyon izleyicisine sunacağını söyleyen buchanan, aslında vitrine çıkan konunun insanların haklarının zorla gasp edilmesi ve yetkililiern gösterdiği umarsamaz tavır olacağını söylüyor. buchanan bu nedenle hükümete tutumunu değiştirme çağrısında bulunuyor.
azerbaycan yasalarına göre kamulaştırma ya da yıkım karşılığında hükümetin hane sakinine nakdi tazminat ya da yeniden yerleştirme önermesi gerektiğinin belirtildiği raporda, bazı vakalarda ev sahiplerine böyle bir teklif yapılmadığı ya da değerinin altında yapılan teklifler nedeniyle insanların evlerinden çıkmak istemediği anlatılıyor.
yıkımların yoğun güvenlik önlemleri altında yapıldığı belirtilirken, çevreyi saran polislerin aileleri zorla evlerinden çıkardığı, bazılarının gözaltında tutulduğu kaydediliyor.
insan hakları izleme örgütü’nün belgelediği birçok vakada, evlerin mahkemenin ihtiyati tedbir kararına rağmen veya yıkımla ilgili itirazın görüldüğü dava henüz sonuçlanmamışken yıkıldığı belirtiliyor.
devlet bayrağı meydanı bölgesi dahil olmak üzere birçok durumda, hükümetin içinde hala insanların oturduğu apartmanlara giden hizmetleri kestiği, apartmanların tesisatlarını söktüğü ve binaları oturulmaz hale getirerek insanları evlerinden çıkmaya zorladığı anlatılıyor.
azeri yönetimine tavsiye
hükümetlerin ancak devletin zorunlu ihtiyaçları için kamulaştırma hakkı olduğunun anlatıldığı raporda, bakü’deki örneğin ulusal ve uluslararası her türlü hukukun ihlali anlamına geldiği belirtiliyor.
insan hakları izleme örgütü, bu araştırmasını sürdürürken, eurovision’u düzenleyen, avrupa yayıncılar birliği’yle (ebu) de irtibata geçti.
ancak ebu yarışmanın ‘siyasetten uzak’ doğası gereği azeri hükümetinin bu uygulamalarına karşı yorum yapmamayı tercih etti.
insan hakları izleme örgütü ise ebu üyelerini yaşanan bu gelişmelerin ve şikayetlerin adil bir şekilde çözüme kavuşması için yetkililere baskı yapmaya davet etti.
örgüt ayrıca azerbaycan’la işbirliğinde olan diğer hükümetleri de bakü yönetimiyle bu konuda temasa geçmeleri için göreve çağırdı.
raporun sonuç bölümünde, “eğer azerbaycan başarılı bir etkinliğe imza atmayı ümit ediyorsa o zaman yarışmanın yapılacağı bölgenin hemen yanında yaşanan insan hakları ihlallerine bir son vermesi gerekiyor” ifadeleriyle hükümete tavsiyede bulunuldu.
kaynak: human rights watch
Yorumlar