türkiye'de pekçok generalin müebbet hapis cezasına çarptırıldığı darbeye teşebbüs davası balyoz'da mahkeme gerekçeli kararını açıkladı.

davaya bakan istanbul 10. ağır ceza mahkemesinin gerekçeli kararında, 'emekli orgeneral çetin doğan liderliğindeki yapılanmanın darbe harekâtını ellerinde olmayan nedenlerle tamamlayamadığı' belirtilirken, doğan'ın mayıs 2003'te kalp ameliyatı olması ve ağustos 2003'te emekli edilmesinin akp hükümetini devirecek darbeyi engellediği kaydedildi.

davada mahkum olan birçok asker, darbe planının yapıldığı öne sürülen istanbul'daki 1. ordu komutanlığı'nda düzenlenen plan seminerine katılmalarını 'verilen emre uyduk' gerekçesiyle açıklamış, avukatları da bu nedenle müvekkillerinin beraatini istemişti. görevli ve emekli askerlerin katıldığı seminer ordudaki hiyerarşik düzeni de gündeme getirmiş ve "komutan emrettiyse astı da seminere katılmak zorunda" şeklinde yorumlar yapılmıştı.

mahkeme heyetine göre askerlerinin hepsinin darbe planından haberi var ve söz konusu yorumlara "sübuta erdiği kabul edilen sanıkların her birinin darbe harekatı ile ilgili çeşitli görev aldıkları, harekattan ve boyutundan haberdar oldukları, her bir mahkum sanıkların eyleminde nedensel bağının bulunduğu, bu şekilde haklarında mahkumiyet kararı verilmiştir" cümlesiyle yanıt verildi.

ankara'nın plandan haberi oluyor

1435 sayfadan oluşan kararda, tanık olarak dinlenen üç önemli askerin neden bu davaya dahil olmadıkları da ortaya çıktı. 'balyoz harekat planı'nı dönemin genelkurmay başkanı orgeneral hilmi özkök ile kara kuvvetleri orgeneral aytaç yalman öğreniyor. genelkurmay ikinci başkanı orgeneral yaşar büyükanıt da planın hazırlandığı seminer raporunu hukukçulara inceletiyor. süreç sonunda uyarı mekanizması işliyor ve genelkurmay başkanı özkök çetin doğan'ı uyarıyor.

'dijital belgeler gerçek'

söz konusu davada türkiye'de ilk kez sivil bir mahkeme bir darbe davasında hüküm vermiş, iki yıl süren ve 365 kişinin yargılandığı dava eylül 2012'de sona ermişti. bir numaralı isim emekli orgeneral çetin doğan hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilirken, eski hava kuvvetleri komutanı ibrahim fırtına ve eski deniz kuvvetleri komutanı özden örnek de aynı cezaya çarptırılmıştı.

mahkeme heyeti 'darbeye teşebbüs eksik kaldığı' için emekli üç generalin cezalarını 20'şer yıla indirmişti.

mahkemenin müebbet hapis cezalarını 18'er yıla düşürdüğü generaller arasında ise orgeneral bilgin balanlı, emekli orgeneral ergin saygun, eski mgk genel sekreteri emekli orgeneral şükrü sarıışık, mhp milletvekili emekli korgeneral engin alan, koramiral abdullah can erenoğlu, emekli korgeneral yurdaer olcan, emekli korgeneral nejat bek, emekli koramiral ahmet feyyaz öğütçü, emekli koramiral kadir sağdıç, emekli tuğgeneral süha tanyeri, tümgeneral gürbüz kaya isimler bulunuyordu.

tutuklu 250 kişiden hiçbirinin beraat etmediği karara göre, 36 şüpheli serbest kalmıştı.

yargılamadaki tartışmalar

balyoz davası'nda yaklaşık iki yıllık yargılama sürecinde pek çok konu tartışma yarattı. kendilerine yöneltilen 'darbe teşebbüsü' suçlamasını kabul etmeyen askerler, savcılığın sunduğu delillerin dijital ortamda eski tarihlere dönük olarak üretildiğini öne sürdü.

ayrıca isimsiz ihbar mektupları ve tanıkların dinlenmesi de, sanıklarla mahkeme heyeti arasındaki başlıca tartışma konuları arasındaydı.

eski genelkurmay başkanları hilmi özkök ve yaşar büyükanıt gibi isimler tanık olarak dinlenirken, bazı sanıklar dinlenmesini istedikleri tanıkların mahkeme tarafından dikkate alınmadığını savundu. bu nedenle, mahkemenin adil yargılama yapmadığını ileri süren avukatlar, pek çok duruşmaya katılmayarak hakimleri protesto etti.

savcılık 29 mart 2012'de sanıklar hakkındaki ceza taleplerini içeren 920 sayfalık öngörüşünü mahkemeye sunmuştu. özel yetkili istanbul cumhuriyet savcıları savaş kırbaş ve hüseyin kaplan, 30 cd ile birlikte mahkeme heyetine sundukları dosyada, 365 sanığın "türkiye cumhuriyeti icra vekilleri heyetini, cebren ıskat veya vazife görmekten cebren men etmeye teşebbüs" suçundan, 15 ile 20'şer yıl arasında hapis cezasına çarptırılmasını istemişti.

kaynak: ajanslar