iran’daki temaslarını tamamladıktan sonra ankara'ya dönen türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan, esenboğa havalimanı'nda gazetecilerin sorularını yanıtladı.

erdoğan, suriye’de bir yıldan uzun süredir devam eden şiddeti durdurmak için tasarlanan altı maddelik annan planı'ndan ümitli olmadığını söyledi. planın kabul edilmesinden bu yana suriye’de ölümlerin durmadığına dikkat çeken erdoğan, “türkiye olarak da biz 910 kilometre sınırı olan bir ülkeyiz. buna tabii el pençe divan durup seyirci olamayız. atmamız gereken adımlar var. yapmamız gerekenler var. bu konuda da şüphesiz üzerimize düşeni yapacağız” diye konuştu.

suriye’ye insani yardım ulaştırılması konusunda kızılay'ın şam'dan beklediği cevapları alamadığını belirten erdoğan, çin ziyaretini tamamlayan bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan’dan da gelişmelerle ilgili bilgi alacağını söyledi. 

'ilk adımı esad atmalı'

kofi annan’ın sözcüsü ahmed fevzi,  esad’ın  annan’ın barış planını uygulamak için ilk adımı muhalifliflerden beklememesi gerektiğini, ateşkes ilan ederek iyi niyet  sergilemesi gerektiğini söyledi. fevzi, “ondan planı derhal uygulamaya almasını bekliyoruz” diye konuştu.

“eğer anlaşmayı okursanız, anlaşmada hükümetten net bir şekilde askerlerini geri çekmesi, kalabalık bölgelere ağır silkahlarla saldırmayı bırakması isteniyor” iyen fevzi, “bunun en açık uygulaması hükümetin önce durup diğer tarafla düşmanlığın düşmanlığın sona erdirilmesini tartışması  gerekiyor” diye konuştu. 

rusya ve çin’in hükümetin askerlerini  geri çekmesi çağrısına destek verip vermediğinin sorulması üzerine  fevzi, bu iki ülkenin annan planının öne sürdüğü tüm maddelere destek verdiklerini belirtti.

fevzi, “bunun mantığı çok açık, güçlü olan taraftan iyi niyet göstererek ateşi kesmesini ve ölümleri durdurmasını istiyoruz.  şundan eminiz ki bu olursa muhalifler de bununn arkasını getirecektir” ifadelerini kullandı. 

'suriye’nin dostları' istanbul’da toplanıyor

altı maddeden oluşan annan planı'na destek amacıyla 71 ülkeden diplomatlar pazar günü istanbul’da bir araya gelecek.

'suriye'nin dostları' grubu toplantısının amacı, şam yönetimine, suriye devlet başkanı beşar esad’ın salı günü onayladığı ülkede şiddeti sona erdirecek annan planı'nı uygulaması için baskı yapmaya çalışmak.

abd dışişleri bakanlığı sözcüsü victoria nuland,  toplantıyla ilgili olarak “rejime yönelik yaptırımlar konusunda daha fazla ne yapabiliriz, esad’ın verdiği sözleri tutmasını sağlaması konusunda kofi annan’ı nasıl destekleyebiliriz bunu konuşacağız” dedi.

clinton suudi arabistan’da

istanbul’daki toplantıya katılması beklenen abd dışişleri bakanı hillary clinton, daha önce cuma günü suudi arabistan’ın başkenti riyad'a gidecek. clinton, körfez ülkeleriyle birlikte suriye’deki şiddeti durdurmak için eldeki sınırlı imkanları görüşecek.  

suudi arabistan, suriye’de muhaliflerin silahlandırılması gibi katı önlemler alınmasını isterken, abd ülkenin  iç savaşa sürükleneceği kaygısıyla bu teklifi reddediyor. 

'planı derhal uygula' 

öte yandan irak’ın başkenti bağdat’ta arap birliği zirvesi'nde esad'a, annan planı'nı 'derhal  ve tamamen' uygulama çağrısı yapıldı. 22 yıl sonra ilk kez bağdat'ta yapılan zirveye dokuz arap ülkesinin liderleriyle bm genel sekreteri ban-ki moon da katıldı. 

esad ise zirve sırasında, ülkesinin annan’ın barış misyonunun başarıya ulaşmasını önlemeye çabalamayacağını duyurdu ancak muhalif askerlere dış finansman sağlanması durudurulamadan planının yürümeyeceği konusunda uyarıda bulundu.

suriye'nin resmi haber ajansı sana, esad’ın hindistan'ın başkenti yeni delhi’de bir araya gelen bric (brezilya, rusya, hindistan, çin ve güney afrika) ülkelerine de bir mektup göndererek ‘terörist grupları’ silah ve para ile destekleyen ülkelerin ikna edilmesi gerektiğini söyledi. esad bunların arasında bu gruplara topraklarını açan ve 'terörist eylemlerini' kolaylaştıran komşu ülkeler de olduğunu ekledi.

ingiltere’den muhaliflere destek

bu arada ingiltere ise esad’ın açıklamasına rağmen suriye'deki muhalif gruplara 500 bin sterlin para yardımı yapacağını duyurdu

ingiltere dışişleri bakanı william hague, "bu destek, baskı altında olan muhalif grupların ve cesur sivil toplum örgütlerinin ülke içinde ve dışında rejimin vahşetini belgelemesine yardımcı olacak, ayrıca demokratik bir suriye'nin kurulması için kaynak sağlayacaktır" dedi. 

londra'dan daha önce yapılan açıklamalarda ise suriye'deki muhalif gruplara silah yardımında bulunulmayacağı vurgulamıştı.

ingiltere son sekiz ayda, suriye'deki muhaliflere ve sivil toplum örgütlerine destek için 450 bin sterlin harcadı. bu destek, stratejik iletişim, kriz çözümü, bağımsız sivil toplum için müzakere eğitimi gibi konuları içeriyor.

bm gözlemci misyonunu tartışıyor

bm diplomatlarından ise son olarak, şam’a yakın zamanda bir gözlemci ekibinin gönderilmesi konusunda çelişkili açıklamalar geldi. ekibin gönderilebilmesi için bm güvenlik konseyi’nden onay çıkması, bunun için de konsey'in suriye ile ilgili kararını veto eden rusya ve çin’in de plana onay vermesi gerekiyor. bazı diplomatlar bu iki ülkeyle konu üzerinde uzlaşıldığını aktarırken bir kısmı ise bu konuda henüz bir tarih belirlenemeyeceğini belirtti.

geçtiğimiz aylarda arap birliği’nin ülkeye gönderdiği gözlemci misyonu ise başarısız olmuş ve eleştirilere maruz kalmıştı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar