cumhurbaşkanı abdullah gül, hâkimler ve savcılar yüksek kurulu (hsyk) kanunu'nda değişiklik yapan yasayı onaylarken son inceleme için anayasa mahkemesi'ni işaret etti. 

gül, "12 maddede 15 husus anayasa'ya aykırıydı. bazı açık aykırılıklar düzeltildi. kalan maddeleri anayasa mahkemesi'nin (aym) değerlendirmesini uygun buldum." dedi 

peki daha önce cumhurbaşkanı'nın bir taraftan yasayı onaylarken diğer yandan topu anayasa mahkemesi'ne attığı başka bir örnek var mı? 

al jazeera'ye konuşan anayasa hukukçusu prof. dr. sibel inceoğlu bu soruyu şöyle yanıtladı:

"böyle bir örnek hatırlamıyorum. anayasa'ya aykırıysa olağan şey cumhurbaşkanı'nın kendisinin anayasa mahkemesi'ne taşımasıdır ya da yasayı meclis'e iade etmek. kendisi anayasa ile çeliştiğini söylediği maddelerin düzeltildiğini söylüyor. düzeltilmiş hâli sanki anayasa'ya uygunmuş gibi bir izlenim yaratıyor. bu pek doğru değil. aykırı olan başka pek çok konu daha var. mesala teftiş kurulu başkanı, başkan yardımcısı, adalet bakanı tarafından belirlenecek. yani adalet bakanı'na tâbi olacaklar. kurul müfettişleri de bu teftiş kurulu başkanına tâbi olacak. yani dolaylı olarak adalet bakanı'na tâbi olacak. bu konuda iyi bir değerlendirme yapmamış. üyelerin hangi dairede görev yapacaklarına adalet bakanı karar verecek, bu da çok ciddi bir sorun. bir dairede iş yoğunluğu olduğunda o dairenin görevini bir başka daireye aktarabilir. bu da anayasa'ya uygun değil."

anayasa hukukçusu prof. dr. ibrahim kaboğlu'na göre ise, cumhurbaşkanı bir yasayı anayasa'ya aykırı olduğunu bilerek onaylıyorsa görevini kötüye kullanıyor demektir:

"bilindiği gibi cumhurbaşkanı gül yasaları genellikle onaylıyor. anayasa'ya aykırı olsa da onaylıyor, meclis'e geri göndermiyor. anayasa mahkemesi'ne başvurma yetkisi olduğu halde bu yetkisini hiç kullandığını hatırlamıyorum. internet yasasını da aykırı dediği halde onayladı, 'meclis'e göndermiyorum; çünkü torba yasada başka olumlu düzenlemeler var' diye gerekçe sundu. hsyk yasasında da benzer bir yöntemi uyguladığını söyledi. adalet bakanı ile temas kurup, aykırı olan hususların temizlenmesi konusunda söz aldığını belirtti. sonra da 'aym yolu açık' diyerek onayladı. cumhurbaşkanı, anayasa'ya aykırılığını bilerek onaylıyorsa görevini kötüye kullanıyor demektir, birinci sorun bu. ikinci sorun şu: anayasa'ya uygunsa neden kaygılarını dile getirdi? neden chp'yi işaret ediyor? gül'ün takındığı bu tavrı anayasal açıdan açıklamak mümkün değil. bu, politik açıdan açıklanabilir bir denge politikası tavrıdır. ama cumhurbaşkanı'nın görevi bu değil."

chp vazgeçse tartışmalı maddeler ne olur?

yasa meclis genel kurulu'ndan geçtikten hemen sonra, ana muhalefet partisi chp onay sürecini beklemeden anayasa mahkemesi'ne iptal başvurusu yapmış ve yasanın 'yok hükmünde sayılmasını' istemişti.

ancak anayasa mahkemesi, 'yasa cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp resmi gazete'de yayımlanmadan başvuru yapılamayacağını' gerekçe göstererek bu talebi reddetmişti.

iptal başvurusu 'usûle uygun bulunmayan' chp, yeniden anayasa mahkemesi'ne gideceğini açıkladı. 

peki meclis'te anayasa mahkemesi'ne gitme hakkı bulunan tek parti olan chp bundan vazgeçerse ne olur?

prof. sibel inceoğlu, anayasa mahkemesi'nin re'sen yani kendiliğinden bir yasayı görüşemeyeceğini yani kendi başına hareket edemeyeceğini söyledi.

anayasa hukukçusu ibrahim kaboğlu ise, cumuhurbaşkanı'nın görevinin anayasal kurumların bütünlüğünü sağlamak olduğunu ifade etti. "anayasa'ya uygunluk şüphesi varsa ya geri göndermesi gerekirdi ya da anayasa mahkemesi'ne kendisinin göndermesi gerekirdi. başka bir partiye yönlendirmesi doğru değil." dedi.

kaynak: al jazeera