İran: Batı'nın korktuğu güç
İran 'iki ayrı füze denedi'
Tahran, menzillerinin 200 kilometre olduğunu belirttiği füzeleri, Hürmüz Boğazı yakınlarında yürüttüğü askeri tatbikatın son gününde başarıyla denediği açıkladı.
Haberin Öne Çıkanları
'İran yapımı' füze
Dev tatbikat bitiyor
Nükleer santrale yakıt
iran, on gündür sürdürdüğü 'velayet-90' adlı tatbikatın son gününde iki ayrı füze denediğini duyurdu.
iran deniz kuvvetleri komutan yardımcısı mahmud musevi, 'kadir' adlı 'kıyıdan denize' kullanılacak şekilde tasarlanmış füzenin başarıyla denendiğini ve basra körfezi'nde belirlenen hedeflerin bu çerçevede vurulduğunu söyledi. musevi ayırca, 'karadan karaya' kullanılmak amacıyla tasarlanan 'işık' adlı füzenin de aynı gün içinde denendiğini ifade etti.
taktik amaçlarla kullanılan cruise türü iki füzenin de, 200 kilometre menzile sahip olduğu belirtiliyor. söz konusu seviye, normal şartlarda orta veya kısa menzil olarak kabul edilse de, iran yönetimi füzenin 'uzun menzilli' olduğunu belirtti. füzenin, iranlı bilim adamları ve uzmanlar tarafından tasarlanıp üretildiği açıklandı.
tahran daha önce de, stratejik önemi yüksek hürmüz boğazı açıklarındaki uluslararası sularda düzenlediği tatbikat sırasında, mihrab adı verilen orta menzilli bir füzeyi başarıyla denediğini duyurmuştu. 'ülkede tasarlanıp üretildiği' ve en gelişmiş anti-radar teknolojileriyle donatıldığı vurgulanan füzenin tam menzili hakkında ise bilgi yok.
iran yönetimi daha önce, batılı ülkelerin iran'a yönelik yaptırımları arttırmaları halinde, hürmüz boğazı'nı kapatma tehdidinde bulunmuştu. son tatbikatta, gerektiğinde bu yönde atılabilecek taktiklerin de denendiği belirtildi. basra körfezi'ni umman denizi'ne bağlayan boğazdan günlük ortalama 15,5 milyon varil petrol nakliyatı yapılıyor.
yakıt çubuğu da üretildi
iran pazar günü de, ilk nükleer yakıt çubuğunu ürettiğini açıklamıştı. ülkenin atom enerjisi kurumu, iran'dan çıkarılan uranyumdan üretilen çubukların, tahran'daki nükleer reaktöre yerleştirildiğini duyurmuştu. bu çubuklar genelde düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyum içeriyor ve nükleer santrallere yakıt sağlıyor.
tahran yönetimi daha önce, uluslararası yaptırımların yakıt çubuklarını yabancı piyasalardan almasına yasak getirmesi nedeniyle, çubukları kendisinin üretmek zorunda olduğunu bildirmişti.
çubukların yerleştirildiği tahran'daki nükleer reaktörde, tıbbi faaliyetlerde kullanılmak üzere izotoplar üretiliyor. bu çalışmalar için uranyumun yüzde 20 oranında zenginleştirilmesi gerekiyor. bununla birlikte, söz konusu oran nükleer silah üretiminde de kritik aşama olarak görülüyor.
başta amerika birleşik devletleri olmak üzere batılı ülkeler iran'ın nükleer silah sahibi olmaya çalışmasından şüphelenilirken, tahran yönetimi nükleer programının barışçıl amaçlı olduğunu savunuyor.
öte yandan iran basını, nükleer müzakereci said celili’nin ülkesinin abd, rusya, çin, ingiltere, fransa ve almanya'dan oluşan 'beş artı bir' grubuyla müzakerelere yeniden başlamaya hazır olduğunu duyurdu. celili'nin ab dış ilişkiler şefi catherina ashton ile konuyla ilgili irtibat kuracağı belirtildi. türkiye’de bir yıl önce yapılan benzer görüşmelerde ise ilerleme kaydedilememişti.
iran riyali değer kaybetti
öte yandan abd başkanı barack obama'nın 2011'in son günü iran merkez bankası'nı ve bu ülkenin mali sektörünü hedef alan yeni yaptırımlar öngören yasayı onaylayıp yürürlüğe sokmasının ardından, iran riyali amerikan doları karşısında rekor düzeyde geriledi. son yaptırımların ardından bir dolar yaklaşık 16 bin riyale eşitlendi. iranlı yetkililer ise yaptırımların ülke ekonomisi üzerinde etkisi olmadığını söylüyor.
abd son yaptırımları ile yabancı firmaları, iş ilişkisi açısından, iran'ın petrol ve mali sektörleri ile amerikan mali sektörü arasında bir tercihe zorluyor.
tahran'ın petrol gelirlerinin azaltılmasını öngören yaptırımlarla abd başkanı barack obama'ya, bu sektörlerde iran'la ticaret yapan şirketleri cezalandırma yetkisi veriliyor.
abd ve ab daha önce uyguladıkları yaptırımlarla; iran'ın petrol sektörüne yabancı yatırımları durduran önlemler almıştı.
iran merkez bankası’na uygulanacak yaptırımlar ise tahran’ın ihracat ürünleri karşılığı ödeme yapacak muhattap bulmasını zorlaştıracak.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar