Ortadoğu
İsrail İran'a katı şartlar istiyor
Savunma Bakanı Barak, haftaya İran'la nükleer müzakere masasına oturması beklenen '5+1' ülkelerine, "Yoksa işler kötüye gider" sözleriyle seslendi.
Haberin Öne Çıkanları
Üstü kapalı tehdit
İstanbul yeniden masada
Bağdat'a teklif gitmişti
israil yönetimi, iran ile nükleer pazarlığa oturacak ülkelerden katı şartlar talep etmelerini istedi. israil savunma bakanı ehud barak, bunun yapılmaması durumunda “yoksa işler kötüye gider” diyerek, ülkesinin üstü kapalı olarak askeri müdahale seçeneğinin masada olduğunu hatırlattı.
amerikan cnn televizyonuna konuşan barak, “eğer iran'a 'yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum üretmeyin yeter' gibi hafif şartlar konulursa, bu sadece ülkenin çok ucuz bir bedel karşılığında askeri programlarına devam edeceği anlamına gelir. bu, sürecin yön değiştirmesine ve kötüye gitmesine neden olur” ifadesini kullandı.
iran, bm güvenlik konseyi'nin daimi temsilcileri (abd, ingiltere, fransa, rusya ve çin) ve almanya ile nükleer faaliyetleri konusunda yapacağı ve 13 nisan'da başlayacağı açıklanan görüşmelerin ilk oturumunun türkiye'de gerçekleşmesi bekleniyor.
ingilizce yayın yapan devlet televizyonu press tv, izleyicilerine tahran yönetiminin '5+1' olarak adlandırılan devletlerle istanbul'da masaya oturacağını aktardı.
ancak iran, 4 nisan tarihinde nükleer müzakerelerin bağdat'ta yapılması için irak yönetimine teklif götürmüştü. irak dışişleri bakanı hoşyar zebari, teklifi doğrulamıştı.
türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan da, tahran'dan gelen haberleri, "teyit edilmeyen bir konu üzerinde herhangi bir açıklama yapmamız doğru olmaz. teyit edildiği anda zaten bunu hemen sizlerle paylaşırız. şu ana kadar teyit edilmiş değil" sözleriyle karşıladı.
abd dışişleri bakanı hillary clinton, geçtiğimiz cumartesi günü yaptığı açıklamada, 13-14 nisan tarihlerindeki görüşmelerin istanbul’da gerçekleşeceğini ifade etmişti.
türkiye ev sahipliğine talip
iran dışişleri bakanı ali ekber salihi, 28 mart’ta tahran'ı ziyaret eden türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan'ı karşılamış, havaalanında yaptığı açıklamada, istanbul'un görüşmelerin ev sahipliğine talip olduğunu, bunu bir seçenek olarak değerlendireceklerini söylemişti.
iran meclis başkanı ali laricani, 1 nisan pazar günü istanbul'da yapılan 'suriye'nin dostları' toplantısını 'suriye'nin düşmanları' olarak tanımlamış, toplantıyı “israil’e hayat veren 83 israil rüşvetçisinin toplantısı” şeklinde değerlendirmişti.
türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu ise, müzakere konusunda yerin önemli olmadığını, nerede olursa müzakerelere destek vereceklerini dile getirmişti. iran’ın barışçıl nükleer çalışmalar yürütme hakkı olduğuna vurgu yapan davutoğlu, askeri nitelik taşıyan nükleer çalışmaların ise denetlenmesi gerektiğinin altını çizmişti.
önceki görüşmeler yarım kalmıştı
iran nükleer sorunuyla ilgili görüşmelerin son turu geçen 2011 yılının ocak ayında istanbul'da yapıldı. zenginleştirilmiş uranyum konusuyla ilgili yaşanan anlaşmazlıklardan dolayı, görüşmede somut ilerleme kaydedilemedi.
14 şubat tarihinde tahran’ın nükleer programıyla ilgili olarak küresel güçlerle müzakerelere bir yıllık aradan sonra yeniden başlanmasını talep eden iran başmüzakerecisi said celili, ülkesinin yeni girişimleri masaya getireceğini belirtti.
tahran yönetimine, mart ayı başında ab’den yeşil ışık gelmişti. ab dış ilişkiler yüksek temsilcisi catherine ashton, görüşmelere başlamayı kabul ettiklerini duyurmuştu.
iran bir süredir, abd ve ab’nin yoğun yaptırımları altında. washington’ın kapsamlı yaptırımları, iran merkez bankası ve diğer finans kuruluşları ile iş yapan şirketlerin abd ekonomisi ve mali sistemi ile ilişkilerinin kesilmesine ek olarak, tahran yönetimi ile bağlantılı mali ve fiziki varlıkların dondurulmasını kapsıyor. abd, bu şekilde müttefiklerini iran ile petrol ticareti yapmaktan vazgeçirmeyi amaçlıyor.
ab ise ocak ayında 1 temmuz'dan itibaren tahran'a, iran’ın petrol başta olmak üzere çeşitli sektörlerini hedef alan ticari yaptırımlar uygulama kararı almış, ayrıca iran merkez bankası'nın üye ülkelerdeki aktiflerini, meşru ticareti ve borç ödemelerini engellemeyecek şekilde kısmen dondurmuştu.
tahran da misilleme olarak, ab’nin altı ay içinde devreye sokacağı petrol ticareti yasağını beklemeden ingiltere ve fransa’yla bu alanda ticareti durdurmuştu.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar