irak başbakanı nuri el maliki ile bölgesel kürt yönetimi başkanı mesud barzani arasındaki gerginlik, bakanlar kurulu'na taşındı. kürt kökenli bakanlar, başbakan nuri maliki'nin liderliğinde kerkük'te yapılan toplantıya katılmadı.

özel bir uçakla kerkük el huriye havaalanı'na gelen nuri maliki, kabineyi boykot eden bakanlara tepki gösterdi. kerkük'ün sorunlarının güçle çözülemeyeceğini söyleyen maliki, "kerkük küçük irak'tır. içinde arap, türkmen, kürtler ve hıristiyanlar kardeşçe yaşıyor. bu nedenle kerkük irak'a aittir ve öyle de kalacaktır" diye konuştu.

çözümün halkın iradesine dayalı olduğunu aktaran maliki, "biz, kerkük halkı arasında hiçbir ayrım yapmıyoruz" diye ekledi.

maliki’nin 'diktatör' olma yolunda ilerlediğini ifade eden kürt özerk yönetimi başkanı mesut barzani, merkezi irak hükümetinin abd’den alacağı f-16 savaş uçaklarını kürtlere karşı kullanamayacağını belirtmiş, uçakların alımına sert bir şekilde karşı çıkmıştı.

barzani, irak’ta yeni bir diktatörün oluşmasına izin vermeyeceklerini, taleplerinin kabul edilmemesi durumunda eylül ayında halka giderek irak’tan ayrılma konusunda alınacak kararı uygulayacakları tehdidinde bulunmuştu.

iraklı siyasi liderler, ülkedeki kriz ortamını yumuşatmak ve sorunları çözmek amacıyla erbil kentinde bir araya gelmiş ve irak petrol gelirlerinin paylaşımı masaya yatırılmıştı. bağdat yönetimi sorunun çözümü için erbil’e gönderdiği şii lider mukteda es sadr, petrolün bütün irak halkının malı olduğunu, kimsenin kendi çıkarı için kullanamayacağını belirtmişti.

sadr ve barzani'nin yanı sıra erbil zirvesine katılan kürt kökenli cumhurbaşkanı celal talabani, sünni meclis başkanı usame nuceyfi ve el irakiye bloğunun şii lideri iyad allavi, maliki'ye 2010 yılında imzalanan mutabakata uyması için çağrı yapmıştı.

ancak bağdat yönetimi ile kuzeydeki kürt yönetimi, toprak, petrol, egemenlik hakları gibi çok sayıda konuda anlaşamıyor.

en büyük sorun petrol

kuzeydeki kürt yönetimi bağdat ile ödemeler konusunda yaşanan sıkıntılar nedeniyle petrol ihracatını durdurmasının ardından iki taraf arasında gerginlik artmıştı.

hakkında tutuklama kararı çıkartılan sünni cumhurbaşkanı yardımcısı tarık haşimi'nin bir süre irak'ın kuzeyinde kalması ve kürtlerin merkezden bağımsız olarak amerikan petrol şirketi exxon ile anlaşması, gerginliğin daha da büyümesine yol açmıştı.

ülkedeki petrol anlaşmalarının kendisi üzerinden yapılmasını isteyen bağdat hükümeti exxon’a iki taraf arasında bir seçim yapmak zorunda olduğunu bildirmişti.

hükümet exxon’a k. irak yönetimiyle yaptığı anlaşmadan vazgeçmemesi halinde kendileriyle 2009 yılında imzaladığı anlaşmanın geçersiz olacağını söylemişti.

exxon ve shell 2009 yılında batı kurna’daki 8.7 milyar varillik yataklarda petrol arama ve çıkarma çalışmaları için bağdat hükümeti ile anlaşmıştı.

merkezi yönetime bağlı petrol anlaşmaları ve ruhsatlar genel müdürü abdulmehdi el amidi, “kuzey irak bölgesel yönetimi ile irak merkezi yönetimi’nin bilgisi dışında imzalanan anlaşmaların hepsi yasa dışı” demişti.

kaynak: ajanslar