rusya dışişleri bakanı sergey lavrov, bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan’ın suriye’de şiddetin son bulması için hazırladığı plan hakkındaki hükmü, 'suriye’nin dostları'nın değil, bm güvenlik konseyi'nin vermesi gerektiğini söyledi.

rus interfax haber ajansına göre lavrov,  annan’ın bm genel sekreterliği ve güvenlik konseyi’ne karşı yükümlü olduğuna dikkat çekerek, onun planını kimin-nasıl uygulayacağına bu kurumların karar vereceğini belirtti.

“ultimatomların ve yapay takvimlerin konuya nadiren faydası dokunur” diyen lavrov,  “biz suriyelilerin tamamının dostu olmak istiyoruz, yalnızca bir kesiminin değil” dedi. lavrov, rusya’nın istanbul'daki ‘suriye halkının dostları’ konferansı'na katılmama sebebini ise ‘esad hükümetinin davet edilmemiş olması’ olarak açıkladı. çin de konferansa temsilci göndermemişti. 

istanbul’da pazar günü 83 ülkeden temsilcilerin katılımıyla düzenlenen konferansta şam yönetimine, annan planı'nı ve bm, arap birliği, islam konferansı örgütü kararlarını hemen uygulaması çağrısı yapılmış, bu çerçevede şam’ın 27 mart'ta kabul ettiğini açıkladığı annan’ın teklifinin ‘açık uçlu’ olmadığı hatırlatılmıştı.

nato muhaliflerin silahlanmasına karşı

konferansta annan'dan, ortaya, son tarihi belli olan bir yol haritası koyması istenmiş, muhaliflerin silahlı kanadı özgür suriye ordusu askerlerine maaş bağlanması ile ordudan kopuşların artırılmasının hedeflendiği açıklanmıştı.

nato genel sekreteri ise pazartesi günü yaptığı açıklamada bu uygulamayı desteklemediğini bildirdi. anders fogh rasmussen, ittifakın suriyeli muhaliflere silah sağlanmasına karşı olduğunu belirterek, bunun bölgede silahların yayılmasını tetikleyeceğini kaydetti.

rasmussen, diplomatik bir çözüm talebinde bulundu. geçen yıl libya’da yaşanan halk ayaklanması sırasında ülkeye yönelik hava saldırısı düzenleyen nato, suriye’ye yönelik müdahaleye niyeti olmadığının altını çizdi.

‘zalimle kurban aynı kefeye konulamaz’

türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu, "kofi annan'ın barış planı açık uçlu algılanamaz. annan'ın bm'ye sunacağı rapora bakacağız" derken, başbakan erdoğan ise annan’ın altı maddelik planının hayata geçmesi gerektiğini belirtmiş, şam’ın daha önce verdiği sözler gibi, bu plana uyacağı sözünü de zaman kazanmak için kullanmasının muhtemel olduğunu ifade etmişti.

takvime bağlanmayan her girişimin rejimi şiddet yönünde teşvik edeceğine vurgu yapan erdoğan, “zalim ile kurbanı aynı kefeye koyan her girişim, zulme zaman kazandıracaktır” demişti.

abd dışişleri bakanı hillary clinton ise annan planı'nın uygulanması için zamanın daraldığına dikkat çekmiş, "artık zaman kalmadı, hiçbir gecikme ya da mazeret kabul edilemez" ifadesini kullanmıştı.

çatışmalar devam ediyor

öte yandan suriye yönetiminin 27 mart’ta planı kabul ettiğini açıklamasına rağmen, ülkede operasyonlar sürüyor. muhaliflere göre pazartesi günü yaşanan çatışmalarda en az 14 kişi hayatını kaybetti.  internette yayınlanan görüntülere göre operasyonlar hums, idlib ve dera'da devam ediyor. bölgeden gelen haberlere göre tanklar ve askeri kamyonlar dera ve hama’da devriye geziyor.

muhalifler, suriye devlet başkanı beşar esad'a bağlı güçlerinin hums'un birçok mahallesini sabah saatlerinden bu yana bombaladığını belirtiyor. aktivistlere göre çok sayıda kişinin yaralandığı olaylarda birçok kişi de gözaltına alındı.

kızılhaç başkanı şam yolcusu 

bu arada uluslararası kızılhaç örgütü başkanı jakob kellenberger, suriye'nin başkenti şam’a gidiyor. örgütten yapılan açıklamaya göre kellenberger, yardım operasyonlarını genişletmek ve tüm tutuklulara ulaşmak için taraflarla görüşmeler yapmayı hedefliyor.

kellenberger, iki günlük ziyareti sırasında çatışmadan etkilenen bölgelere uğrayarak, yaralıların tedavisi ve sivillere hayati yardım maddelerinin ulaştırılması için günde iki saatlik ateşkes ilan edilmesiyle ilgili baskı yapacak.  

'türkler ateş açtı' iddiası

diğer yandan suriye'den yayın yapan dünya tv ‘teröristlerin' türkiye sınırındaki güveççi köyü'nün güneyinde güvenlik güçlerine ateş açtıklarını öne sürdü.  televizyon haberinde güvenlik güçlerinin ‘teröristleri’ türkiye sınırına kadar takip ettiklerini, türkiye topraklarından ise suriye birliklerine ateş açıldığını öne sürüldü.

kofi annan, ülkedeki şiddeti durdurmak için altı maddelik bir plan açıklamıştı. planı önce kabul ettiğini açıklayan şam yönetimi, daha sonra uzlaşma şartlarının aksine ordunun ancak ‘barış ve güvenlik sağlandığında’ şehirlerden geri çekileceğini açıklamıştı.

türkiye'deki suriyelilerin sayısı artıyor

çatışma ve şiddet olaylarının devam ettiği suriye'den sınır komşusu türkiye'ye kaçanların sayısı ise her geçen gün artıyor. türkiye başbakanlık afet ve acil durum yönetimi başkanlığı'ndan (afad) yapılan açıklamada, pazar ve pazartesi günleri 395 suriye vatandaşının türkiye'ye giriş yaptığı, 118 kişinin ise kendi isteğiyle geri döndüğü belirtildi. türkiye'ye bugüne kadar 33 bin 676 suriye vatandaşının giriş yaptığı kaydedildi. halen türkiye'de suriye'den kaçan 18 bin 780 suriye vatandaşı bulunduğu da ifade edildi. 

türkiye'deki çadır kent ve konteyner kentlerde bu kişilere barınma, yiyecek, sağlık, güvenlik, sosyal etkinlik, eğitim, ibadet, tercümanlık, haberleşme ve diğer hizmetler veriliyor. 

suriye'de 2011 yılının mart ayında demokratik reform gösterileriyle başlayıp, daha sonra muhaliflerle rejim güçleri arasında silahlı mücadeleye dönüşen olaylarda bm’ye göre şu ana kadar en az 8500 kişi öldü. muhalif gruplar ise, bu sayının daha yüksek olduğunu iddia ediyor.

bunun karşılığında suriyeli yetkililer, ‘silahlı terörist grupların’ saldırılarında en az iki binden fazla polis ve askerin öldüğünü iddia ediyor.

bm, arap birliği, ab ve birçok ülke, suriye yönetimine defalarca ülkedeki şiddeti durdurması ve görevi bırakması çağrısında bulunmuştu. suriye rejimi reform çağrıları karşısında, şubat ayında yeni anayasa için referandum düzenlemiş ve 7 mayıs’ta da genel seçimlere gitme kararı almıştı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar