Türkiye
'Mahkeme bizi yargılayamaz'
12 Eylül'ün hayatta kalan darbeci komutanları Evren ve Şahinkaya, kurucu iktidarı suç sayan bir kanun olmadığını savunarak ilk ifadelerinde hiçbir soruyu yanıtlamadı.
Haberin Öne Çıkanları
Sıra değişti
İşkence kapsam dışı
'Tarih yargılar'
Postalın altındaki ülke
türkiye'de 12 eylül 1980 tarihinde yapılan askeri darbeyle ilgili açılan davada sanıklar dönemin genelkurmay başkanı kenan evren ile hava kuvvetleri komutanı tahsin şahinkaya 'kurucu iktidar' olduklarını belirterek, mahkemenin kendilerini yargılayamacağını söyledi.
avukatların kendilerine yönelttiği hiçbir soruya yanıt vermeyen generaller, tedavi gördükleri hastanelerden görüntülü sistemle ankara'da görülen duruşmada savunma yaptı. mahkeme evren ve şahinkaya'nın sadece darbe suçundan ifadelerinin alınmasına, sistematik işkence suçlarının ise sorgulama dışında tutulmasına karar verdi.
1980'de doğru olanı yaptıklarını belirten darbenin lideri general evren, 32 yıl sonraki ifadesinde, "bugün de olsa aynı şekilde ihtilal yapardık" dedi.
yazılı savunmasını okuyan evren, 12 eylül'ün anayasal çerçevede gerçekleştirildiğini belirterek, "kurucu iktidar olmayı, yani ihtilal yapmayı suç sayan bir kanun yoktur, olması da mümkün değildir. biz ihtilal yaptık, ihtilale teşebbüs etmedik. herkesin ihtilal ile ihtilale teşebbüsün aynı şey olmadığını bilmesi gerekir" ifadelerini kullandı.
general evren, savunmasını, "beni ve silah arkadaşlarımı, 12 eylül ve sonrasındaki tasarruflarından dolayı, yetkisini 1982 anayasası'ndan alan yargının suç isnat etme ve yargılama yetkisi bulunmamaktadır" cümlesi üzerine kurdu.
emekli orgeneralin verdiği bir başka bilgi, darbenin hazırlık planıyla ilgiliydi. evren, 'bayrak planı'nı dönemin 1.ordu komutanı orgeneral necdet üruğ'un hazırladığını söyledi.
'ancak tarih yargılar'
duruşmada savunma yapan ilk isim ise şahinkaya'ydı. "sanık sıfatım yoktur, ben kurucu iktidarım" diyen emekli general, mahkemenin kendilerini yargılama yetkisi olmadığını belirtti. şahinkaya, "12 eylül müdahalesi türk ve dünya tarihinde yerini almış büyük bir olaydır. tarihi olayları ancak tarih yargılar" dedi..
o gün türkiye için en doğrusunu yaptıklarını dile getiren şahinkaya'nın yanıt vermediği sorular arasında, "bireysel olarak bir darbe yapmanın gerektiğine ne zaman inandınız? bu kararınızı kimlerle paylaştınız? darbe yapılması yönündeki karara hangi tarihli toplantıda, hangi komuta kademesi ile hangi komutanlarla karar verdiniz? sizin dışınızda kalan, yani emir komuta zinciri dışındaki tsk görevlilerince veya tsk dışında bir silahlı güç tarafından darbe yapılsaydı, buna o dönemdeki tepkiniz ne olurdu? 12 eylül 1980 askeri darbesinin yapılmasında abd veya bir başka ülkenin bilgisi veya onayı var mıdır?" vardı.
Darbeden önce
işkence suçlamalarından kurtuldular
ankara'da görülen davanın sekizinci duruşmasında, müdahil avukatlar evren ve şahinkaya'nın sistematik işkence ve kötü muamele suçları yönünden de savunmalarının yapılması gerektiğini belirtti. ancak mahkeme heyeti, talebin reddine karar vererek generallerin sadece darbe suçundan yargılanacağını ilan etti.
sağlık durumları elverişli olmadığı için bundan önceki altı duruşmaya katılamayan iki emekli general, salı günü görülen duruşmaya tedavi gördükleri hastanelerden videokonferans yoluyla katılmıştı.
ancak salı günkü duruşmada video bağlantısındaki görüntü bozukluğu avukatlarını itirazlarına neden olmuştu. generallerin yüzünün net olmadığını söyleyerek itiraz eden avukatların talebini mahkeme kabul etmemişti. duruşmanın yapıldığı ankara 12. ağır ceza mahkemesi salonuna herkesin görebileceği şekilde yerleştirilen monitörler, ilk kez emekli generalleri salı günü hastane odasından göstermişti.
32 yıl sonra açılan davayı çok sayıda kişi takip ediyor. darbe kurbanlarının yakınları ve sivil toplum örgütleri, açtıkları pankartlarla sekizinci duruşmada da adliye önündeydi. darbe döneminde öldürülen kişilerin fotoğrafları, yine adliye bahçesine dizildi.
32 yıl sonra açılan davayı çok sayıda kişi takip ediyor. darbe kurbanlarının yakınları ve sivil toplum örgütleri, açtıkları pankartlarla sekizinci duruşmada da adliye önündeydi. darbe döneminde öldürülen kişilerin fotoğrafları, yine adliye bahçesine dizildi.
95 yaşındaki evren'le 87 yaşındaki şahinkaya’nın duruşmalarda yer almaması darbe mağdurlarının ve avukatların tepkilerine neden oluyordu. haziran ayındaki kararında mahkeme iki sanığın ifadesinin ses ve görüntü teknolojisiyle alınmasına karar vermişti.
gözaltılar, ölümler, idamlar
türkiye'de meclisi ortadan kaldırarak yönetimi ele alan darbeciler, 560 bin kişiyi gözaltına aldı ve 300 bin kişiyi de tutukladı. 98 bin kişi, örgüt üyeliği suçlamasıyla yargılandı.
3 bin idam kararı veren darbe yönetimi, bunlardan 56'sını infaz etti. idam edilenler arasında yaşı büyütülerek 18'e çıkarılan lise öğrencisi erdal eren de vardı.
3 bin idam kararı veren darbe yönetimi, bunlardan 56'sını infaz etti. idam edilenler arasında yaşı büyütülerek 18'e çıkarılan lise öğrencisi erdal eren de vardı.
ayrıca, hiçbir yargı kararı olmadan 30 bin memurun görevine son verildiği, 7233 memurun sürgüne gönderildiği, 300 bin kişiye sakıncalı oldukları gerekçesiyle pasaport verilmediği ve yurt dışına kaçan 14 bin kişinin 'vatan haini' oldukları gerekçesiyle vatandaşlıktan çıkarıldıkları da davanın iddianamesinde yer alıyor.
evren ve şahinkaya’nın yargılandığı dava 12 eylül 2010 tarihinde gerçekleşen referandumda anayasanın değiştirilmesiyle açılabilmişti.
kaynak: ajanslar
Yorumlar