irak'ın şii başbakanı nuri el maliki, üç yıl sonra ilk kez irak kürdistan özerk bölgesi'ni ziyaret etti. ziyaretin, son aylarda bağdat ile erbil arasında petrol ve tartışmalı toprak dağılımı konusunda tırmanan gerilimi azaltması umuluyor. 

askeri uçakla erbil'e inen maliki ve beraberindeki heyeti, kürt lider mesud barzani karşıladı. havalimanındaki karşılaşmada her iki tarafın kabine üyeleri hazır bulundu. maliki, erbil’deki kabine toplantısına başkanlık etti.

bakanlar kurulu toplantısı, erbil-bağdat geriliminin sonlandırılması ve sorunların diyalog yoluyla çözülmesi açısından tarihi öneme sahip.

maliki, kürdistan özerk bölgesi'ni en son 2010’da imzalanan erbil anlaşması'nda ziyaret etmişti. ülkedeki farklı gruplar arasında aylarca süren gerilimin ardından varılan anlaşmayla maliki’nin şiiler, etnik kürtler ve sünniler ile yetki paylaşımına giderek hükümeti kurması gerekiyordu. ancak anlaşma hiçbir zaman tüm maddeleriyle uygulamaya konamadı. o tarihten bu yana bağdat ve errbil arasında gerilim dinmiş değil.

irak kürdistan özerk bölgesi başbakanı neçirvan barzani, nisan ayı sonunda bağdat’ı ziyaret etmişti. ziyaretin ardından başbakan maliki ile yedi maddelik bir anlaşma üzerinde mutabakata vardıklarını açıklamıştı. anlaşmaya göre, kerkük’ün konumu, gümrük ve bütçe konularını görüşmek için heyetler oluşturulacak, doğal kaynaklar, petrol ve doğal gaz yasası ve petrol gelirini kapsayan yasa meclise gönderlecekti.

son yerel seçimlerde, liderliğini yaptığı koalisyonun birinci parti çıkmasıyla iktidarını pekiştiren şii nuri maliki’nin başbakanlığındaki hükümete tepkili sünni gruplar, sık sık protesto gösterileri düzenliyor. göstericiler, maliki'den 'mezhepçi' politikalarına son vermesini talep ediyor.

bağdat ile erbil arasında ülkenin kuzeyindeki bazı bölgelerle ilgili uyuşmazlık bulunuyor. irak kürdistan özerk bölgesi, zengin petrol yataklarına sahip kerkük vilayeti üzerinde hak iddia ediyor. 

bağdat'ın geçtiğimiz yıl ülkenin kuzeyine asker konuşlandırmasının ardından irak ordusu ile kürt yönetiminin peşmerge güçleri, savaşın eşiğine gelmişti. 16 kasım 2012'de taraflar arasında ölümle sonuçlanan bir çatışma yaşanmıştı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar