afrika birliği, mali'de ordunun yönetime el koyması sonrası bu ülkenin örgüte üyeliğini askıya aldı. birlik ayrıca mali'deki son durumun tespiti için bu ülkeye bir heyet gönderilmesini kararlaştırdı.

faaliyetleri hakkında ayrıntılı bilgi verilmeyen afrika birliği heyeti, cuma günü akşam saatlerinde mali'nin başkenti bamako'da olacak.

afrika birliği başkanı jean ping ise etiyopya'nın başkenti addis ababa'da yaptığı açıklamada, batı afrika ülkesinde 'çok ciddi bir krizin' sürdüğünü söyledi. ping ayrıca darbenin, ülkenin geri kalmasına yol açacağını ve afrika kıtasında demokrasi yönündeki tüm çabalar için de son derece olumsuz bir gelişme olduğunu belirtti.

daha önce dünya bankası ve afrika kalkınma bankası da, mali’ye yapılacak yardımları kesmişti. dünya bankası, kriz sona erene kadar mali’deki hiçbir projeye mali onay verilmeyeceğini duyurmuştu. 

haftasonunda demokratik seçimlerin yapılması planlanan mali’de ordunun yönetime el koyması, uluslararası toplumun tepkisini çekmişti. 

bm güvenlik konseyi mali ordusunu kınamış; konsey üyeleri demokratik şekilde seçilmiş hükümetin askerlerce devrilmesini sert şekilde eleştirip, devlet başkanı amadou toumani toure’nin güvenliğinin sağlanması çağrısında bulunmuştu.

konsey ayrıca, gözaltında tutulan malili yetkililerin serbest bırakılmasını, ‘acilen’ anayasal düzenin iyileştirilmesini ve sivil hükümetin iş başına geçmesini istemişti. 

toure'ye tepki vardı

mali'de, ordudaki isyancı askerler çarşamba günü devlet başkanı amadou toumani toure’yi devirerek iktidarı ele geçirmişti.

ülkede ordu ile devrik yönetim arasındaki gerginliğin kaynağı ise ülkenin kuzeyinde onlarca kişinin ölümüne neden olan ve 200 binden fazla kişiyi göçe zorlayan isyancı tuareg güçleriydi. ordudaki bazı askerler, tuareg savaşçılarına karşı yeterli mücadeleyi vermediği ve ülkenin kuzeyinde kontrolü kaybettiği gerekçesiyle, 2002 yılından bu yana görevde olan  toure’ye tepkiliydi.

üst düzey komutanlar haftalardır toure iktidarından, tuareg savaşçılarına karşı kullanmak için daha donanımlı silah talebinde bulunmuştu. mali’de, son dönemde el kaide’ye bağlı silahlı grupların da güçlenmeye başladığı biliniyor.

kuzey mali'de güçlendiler

uzun süre devrik libya lideri muammer kaddafi'nin emrinde görev yapan ve eski liderin devrilmesinin ardından ülkeye dönen tuareg askerlerinden bazıları mali'de barış sürecine dahil olmuş, bazıları ise dağlara çekilmişti. tuaregler son aylardaki çatışmalar sırasında kuzeydeki nüfuzlarını artırmıştı.

göçebe topluluk tuareglerin nüfusu, yapılan tahminlere göre yaklaşık 1,5 milyon. tuaregler nijer, mali, cezayir, libya ve burkina faso gibi ülkelerde bulunuyorlar. kuzey tuaregler çoğunlukla çölde, güney tuaregler ise daha çok step ve savanlarda yaşıyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar