59 yaşındaki angela merkel için pazar günkü seçimin kutlaması uzun sürmedi. tek başına iktidarı beş sandalye ile kaçıran merkel yeni koalisyon ortağını şimdiden aramaya başladı.

başbakan ilk olarak yüzde 25 oyla seçimden ikinci çıkan sosyal demokrat parti (spd)'nin nabzını yokladı. merkel, spd yöneticisi sigmar gabriel ile görüştü. seçimden sonraki ilk basın toplantısında konuşan merkel, spd liderlerinin cuma günü toplanıp değerlendirme yapacaklarını açıkladı.

merkel’i sıkı pazarlık bekliyor

partinin seçimdeki adayı peer steinbrueck ise kampanya döneminde merkel ile koalisyona sıcak bakmadığını söylemişti. spd lideri, merkel’in ilk kez başbakanlık yaptığı 2005-2009 dönemindeki "büyük koalisyon"da maliye bakanı olarak görev almıştı. 

“büyük koalisyon” formülü merkel ve partisini güçlendirmesine karşın sosyal demokratlara milyonlarca oya mal oldu. oylar merkez soldan yeşiller ve solcu partiye kaydı. spd pazar günkü seçimleri tarihinin en düşük oy oranlarından biriyle (%25) kapattı. 

spd’nin bu kez koalisyon ortağı olmak için daha sıkı pazarlık yapması ve kabinedeki kritik koltuklara talip olması bekleniyor.

koalisyon pazarlığının zor olacağının merkel de farkında.  başbakan basın toplantısında “belki de bizimle herhangi bir şey yapmak isteyen kimseyi bulamayız” dedi. 

adını açıklamak istemeyen bir spd yetkilisi “merkel az bir farkla tek başına hükümet kuracak kadar oy alsa daha iyi olurdu, tüm sorumluluğun ona kalması en ağır ceza olurdu” diye konuştu.

ülkede 1957’den beri tek parti hükümeti kurulamıyor.

alternatif formüller

merkel spd dışında meclise giren diğer partilerle de –yeşiller ve solcu parti- görüşmeye açık olduğunu söyledi.

merkel “biz muhafazakârlar hükümeti kurmakla yükümlüyüz ve almanya’nın istikrarlı bir hükümete ihtiyacı var, biz de bu yükümlülüğü yerine getireceğiz” dedi.

merkel’in seçimde ittifak yaptığı hıristiyan sosyal birlik yönetimi ise yeşillerle ortaklığa sıcak bakmıyor. yeşiller seçimde kan kaybeden partilerden, ancak yine de yüzde 8 oy oranı ile barajı aşmayı başardı.

yine yüzde 8 oy oranı ile federal meclis’e (bundestag)  girmeye hak kazanan sol parti de geçen seçime göre yüzde 4’e yakın oy kaybetti. şubat 2013 yılında kurulan ve bir yıldan kısa süre içerisinde euro karşıtı propaganda ile seçime giren alternatif (afd) partisi yüzde 4,8 oranında oy almayı başardı. ancak yüzde 5 barajına takıldığı için milletvekili çıkartamadı. aşırı sağcı, almanya'nın milliyetçi demokrat partisi (npd) yüzde 0,2 oranında oy kaybederek yüzde 1,3'e düştü.

seçimde en ağır darbeyi önceki hükümetin küçük ortağı liberaller aldı. hür demokrat parti yüzde 4,7 oy oranı ile barajın altında kaldı. partinin önceki seçimlerdeki oyu yaklaşık yüzde 15’ti. liberaller federal almanya tarihinde ilk kez meclise girememiş oldu.

kesin olmayan sonuçlara göre bundestag’da sandalye dağılımı şu şekilde:

cdu/ csu 311, spd 192, yeşiller 63, sol parti 64.

almanya merkel'den razı

almanya’da pazar günü 61.8 milyon seçmen oy kullandı. angela merkel’in partisi hıristiyan demokrat birlik (cdu) ile hıristiyan sosyal birlik (csu) partileri birlikte girdikleri seçimden yüzde 41,5 oy oranı ile açık ara galip çıktı. bu muhafazakâr blokun 1990’dan beri kazandığı en büyük seçim zaferi.

merkel, 1949'dan 1963'e kadar iktidarda kalan konrad adenauer ile 1982 ve 1998 yılları arasında 3 kez arka arkaya seçim kazanan helmut kohl'ün ardından ülke tarihinde 3. kez seçilmeyi başaran 3. lider oldu.

seçim akşamı 105 bin seçmenle yapılan kamuoyu araştırmasına göre, halkın büyük bir kısmı gelecekle ilgili endişe duymasına rağmen merkel hükümetinin ekonomi politikalarına güveniyor.

euro krizi avrupa’da 19 lideri koltuğundan ederken merkel krizden güçlenerek ve ülkesini güçlendirerek çıktı.

alman ekonomisi euro bölgesindeki borç krizine karşın son 3 yılda büyümeye devam etti. almanya'nın ağustos ayında yüzde 6,8 olarak hesaplanan işsizlik oranı, son 20 yılın en düşük seviyesi.

krizdeki soğukkanlılığıyla almanlardan “anne” anlamına gelen “mutti” ünvanını alan merkel dört yıl daha avrupa’nın en büyük ekonomisini yönetecek.  .

doğu avrupa tedirgin

merkel'in seçim başarısında en büyük etken euro krizinde yürüttüğü kemer sıkma üzerine kurulu ekonomi politikası.

anketlere göre alman seçmenler merkel’in sol kanattan bir ortakla hükümet kurmasını destekliyor. merkel’in kemer sıkma politikalarından bunalan yunanistan gibi euro bölgesi ülkeleri de soldan bir hükümet ortağının merkel’i yumuşatacağını düşünüyor.

11 türk asıllı milletvekili

seçimlere 60'ın üzerinde türk asıllı milletvekili adayı katıldı. kesin olmayan sonuçlara göre geçen dönem 5 olan türk asıllı milletvekili sayısı 11'e yükseldi. 11 aday dört partiden bundestag'a girdi. 

heyecansız bir propaganda dönemine rağmen seçimlere katılım yüzde 71,5 civarında oldu. 61 milyon 800 bin seçmenden yaklaşık üç milyonu ise ilk kez oy kullandı. 

kaynak: aa, reuters, afp