Mısır Seçimleri
Mısır sandık başında
50 milyon kişinin parlamento için oy kullanacağı ülkede, seçimlere katılım yüksek. Seçimlerde 40’tan fazla siyasi parti 10 binden fazla aday yarışıyor.
Haberin Öne Çıkanları
Marta kadar sürecek
Sandıklara ilgi yoğun
Cumhurbaşkanı 2012'de
mısır’da eski lider hüsnü mübarek’in 30 yıllık rejiminin devrilmesinin ardından ülkede ilk kez demokratik seçimlere gidiliyor. 80 milyon nüfuslu mısır’da 50 milyona yakın seçmen var.
sandıkların türkiye saati ile 09:00'da açılmasıyla iki gün sürecek parlamento seçimlerinin ilk aşaması başladı. iki gün sürecek oy verme işleminde sandıklar saat 20:00'da kapanacak. mısırlılar öncelikle 'halk meclisi' de denilen parlamentonun alt kanadını belirleyecek, 10 ocak'taki ikinci aşamada ise şura konseyi yani parlamentonun üst kanadı için sandık başına gidecekler. üçüncü seçim ise daha sonra cumhurbaşkanlığı koltuğu için yapılacak.
toplam 498 sandalyeli parlamentoya yüksek askeri konsey tarafından da 10 milletvekili atanacak.
cumhurbaşkanlığı seçimi ise yüksek askeri konseyin başkanı general hüseyin tantavi’nin açıklamasına göre haziran 2012’ye kadar yapılacak.
seçim sistemine göre eyaletler üç gruba ayrılacak.
parlamentonun alt kanadı için kahire, port sait ve iskenderiye’nin yer aldığı birinci gruptaki seçmenler sandığa gitmeye başladı.
aralarında ismailiye ve süveyş’in de bulunduğu alt kanat için oy verecek ikinci grup aralık ayı içinde sandık başında olacak.
nil deltasının kalbi olan el garbiya’ın da aralarında bulunduğu üçüncü grup ise 2012'nin ilk günlerinde tercihlerini yapacak.
parlamentonun üst kanadı için de üç grup eyalet yine ayrı tarihlerde oy verecek. ilk iki grup ocak ve şubat ayında sandık başına giderken, üçüncü grup ise mart ayında oylarını kullanacak.
parlamentonun yetkileri ne olacak?
parlamentonun alt ve üst kanadından seçilmiş üyeler 100 kişilik bir kurucu meclis seçecek. bu kurucu meclis ise yeni anayasayı oluşturmakla görevli olacak. parlamento yasama yetkisine sahip olacak ancak askeri konsey, cumhurbaşkanı seçilene kadar başkanlık yetkisini koruyacak.
parlamentonun her iki kanadının da üçte ikisi nisbi temsille seçilecek. yani partiler bölgelerdeki oyları oranınca milletvekili çıkaracak. geri kalan üçte birlik kısım ise bireylere açık olacak ve mutlak çoğunluk sistemiyle belirlenecek. yani oyların yarıdan fazlasını almış aday seçimi kazanmış olacak. bireysel aday olanların yarısını işçi ya da çiftçiler oluşturacak.
uzmanların tahminlerine göre seçimlerde islamcılar yüzde 40 oranında oy alırken liberaller yüzde 30 ya da az fazlasını alacak, oyların geri kalanı ise mübarek rejiminden kalan kişilere gidecek.
mısır basını: seçimler devrimin ilk sınavı
ülkede yayımlanan gazetelerin ilk sayfalarında mübarek'ten sonraki ilk seçimler var. halkın sandığa gitmesini kutlayan gazetelerin çoğunluğu, seçimleri devrimin pratik ilk sınavı olarak gösterdi.
'devrim sandıkta' sürmanşetiyle çıkan eş şuruk gazetesi, islam dünyasının tanınmış din adamlarından dr. yusuf el karadavi’nin tahrir meydanı'ndaki göstericilere yaptığı "seçime katılın ve eyleminize geri dönün" çağrısını ilk sayfadan verdi.
aynı gazetede yazar fehmi hüveydi, seçimlerin halkın kendi eliyle yapacağı gerçek cumhuriyeti kurma yolundaki ilk adımı temsil ettiğini belirtti.
hüveydi'ye göre, yüksek katılım, güvenliğin sağlanması, halkın sandığa özgür şekilde gitmesi, devrimin değerlerini omuzlarında taşıyan ve ülkenin kalkınmasını hayal edenleri seçme kararlılığına bağlı. sandıktan devrimci güçlerin çıkmamasını kaldırılamayacak bir sınav olarak niteleyen hüveydi, "çünkü bu durumda başarısız olan askeri konsey veya siyasi güçler değil, devrim ve bütün ülke olacaktır" ifadesini kullandı.
'tahrir'e ihanet etmeyin'
diğer yandan, mısır devriminin beşiği tahrir meydanı da gazeteler tarafından öne çıkarıldı. eş şuruk gazetesinden vail kandil, mısırlılardan sandıkta tahrir meydanı'na ihanet etmemelerini isteyerek gösterilerin merkezini gazze’ye benzetti. gazze’nin terörle mücadelede direndiğini vurgulayan kandil, meydanın mısır’da direnişin adresi ve değişimin kalesi olarak kalacağını aktardı.
resmi el ehram gazetesinde yer alan başyazıda ise mısır'da tarihin tekerinin döndüğü yorumu yapıldı. gazete, ülkede yaşayanların seçimlerin özgür, nezih, adil, şaibelerden uzak olmasını arzuladıklarını vurguladı.gazete, siyasi kutuplaşma ve güvenlik boşluğu sebebiyle bazılarının seçimlerin ertelenmesini istediklerine işaret ederken aynı sebeplerin, egemenliğin kaynağı halka başvurularak krizden çıkış yolu olması itibariyle bu seçimleri önemli kıldığını, şeffaf sandıklar kanalıyla farklı siyasi güçlerin gerçek ağırlıklarının ortaya çıkacağını belirtti.
buna karşın siyasi yorumcu hasan nafi, el mısr el yevm gazetesindeki makalesinde seçimlerin mübarek rejiminin yeni yüzlerle geri dönmesi yolunda bir adım olmasından endişe ettiğini yazdı. nafi, bu endişesini seçimlerin eski rejimin yapısına uygun şekilde yapılmasına ve önceki rejimin iktidardaki ulusal partisinin kalıntılarının aday olmasına izin verilmesine bağladı.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar