mısır’da 31 yıldır yürürlükte olan olağanüstü hal yasası kaldırıldı. hüsnü mübarek’in devrildiği geçen yılın şubat aytından itibaren iktidarı elinde bulunduran yüksek askeri konsey, açıklamayı perşembe günü yaptı. mısır parlamentosu yasayı son olarak 2010 yılının mayıs ayında iki yıllığına uzatmıştı.

yasa ikiden fazla kişinin halka açık alanlarda toplanmasını yasaklıyor, özellikle protesto gösterilerini suç sayıyor. güvenlik güçlerine geçerli sebep olmadan herkesi arama ve tutuklama yetkisi veren yasa kapsamında yargısız tutukluluk süreleriyle ilgili kısıtlama da bulunmuyor. 

hüsnü mübarek, yasayı ağırlıklı olarak siyasi muhaliflerini susturmak için kullanıyordu. konsey, yasayı kaldırmasına karşın ülkenin güvenliğinden iktidarın devredilmesine kadar sorumlu oılacağını belirtti.

mısır 23-24 mayıs tarihlerinde cumhurbaşkanlığı seçimlerine gitti. seçimlerin ikinci turu 16-17 haziran’da mübarek’in eski başbakanı ahmed şefik ve müslüman kardeşlerin adayı muhammed mursi arasında olacak.

cumhurbaşkanının göreve başlamasıyla askeri konsey iktidarı sivillere devretmiş olacak.  

davaların durumu belli değil

kahire’de bulunan al jazeera muhabiri rawya rageh, olağanüstühal yasasının kaldırılmasının mısırlıların kutlaması gereken bir durum olduğunu, ancak bu yasa kapsamında özel güvenlik mahkemelerinde yargılananların durumlarının ne olacağı ise bilinmiyor.

rageh, 2011 ve 2012 yıllarında en az altı davanın bu özel mahkemelere gönderildiğini, bu davaların akıbetinin ne olacağının önemli olduğunu belirtti. 

rageh, aktivistlerin ise yeni seçilen parlamentodan olağanüstü hal yasası kapsamında yapılan ihlallere yönelik  geniş kapsamlı bir soruşturma yürütmelerini istediklerini kaydetti.

askeri konsey, mübarek’in devrilmesinin ardından yasayı kladıracağı sözü vermişti, ancak binlerce protestocunun israil büyükelçiliği’ne girmelerinin ardından yasanın kapsamı eylül ayında genişletilşmişti.

new york merkezli insan hakları izleme örgütü’ne göre en az 188 kişi olağanüstü hal yasaları çerçevesinde gözaltına alındı. en az sekiz dava ise güvenlik mahkemelerine taşındı. mahkemeye taşınan davalardan ikisi mezhep çatışmalarıyla, biri casuslukla, diğeri protesto gösterisi sırasında  çıkan şiddet olaylarıyla ilgili.

bu yasa kapsamındaki en son suçlama 21 mayıs’ta gerçekleşti. dava sonunda sekiz kişi beraat ederken 12 kişi mezhep çatışmalarını körüklemek nedeniyle ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.

ocak ayında generaller yasaların yalnızca ‘haydutluk’ vakalarında uygulanacağını belirtmişti, ancak bu tanımın muğlak olması uzmanların yasanın sürdüğü yorumlarına neden olmuştu.
olağanüstü hal yasası mısır’da ilk olarak mısır'da cumhurbaşkanı enver sedat'ın 1981'de suikasta kurban gitmesinin ardından yürürlüğe girmişti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar