KRONOLOJİ: SURİYE'DE İÇ SAVAŞ

suriye’de 20 aydır devlet başkanı beşar esed'i devirmek için çarpışan muhalifler, bu kez de ülkenin kuzey batısındaki idlib eyaletinde bulunan vadi zaif askeri üssüne saldırı düzenledi. isyancılar, ülkenin kuzeyinde türkiye sınırındaki bölgelerde hakimiyetlerini artırmaya çalışıyor.

merkezi londra’da bulunan suriye insan hakları gözlemevi’ne göre, kale kadar korunaklı üsse yönelik saldırıya çok sayıda muhalif birlik katıldı. ordu, isyancılara yoğun ateş açarak ve bombalamalarla karşılık verdi.

silahlı muhalifler, şiddetli çarpışmaların ardından üssün kontrolünü almayı başardı.

söz konusu üs, kuzeybatıda ordunun kontrolünde kalabilmiş az sayıda noktadan biriydi. vadi zaif, aynı zamanda ülkenin kuzeyle güneyini bağlayan ana yolun üzerinde bulunuyor.

rejim havadan vuruyor

idlib’deki üs için çatışmalar sürerken, rejime bağlı birlikler halep’in kuzeyini ve şam’ın güneyindeki kefer sosa ile dariya beldeleri arasında yer alan muhaliflerin mevzilerini havadan vurdu.

insan hakları gözlemevi, rejim güçlerinin, muhaliflerin mevzilendiği şam’ın güneyinde yer alan hacerül esved ve filistin mülteci kampı yarmuk’u da bombaladığını bildirdi.

çarşamba günü şam’ın yakınında yer alan ceremene’de patlayan bombalar en az 54 sivilin ölümüne, 120 sivilin yaralanmasına neden olmuştu. hristiyan ve dürzi nüfusun yoğun yaşadığı ceremene, son dört ayda üç kez benzer bombalı eylemlere sahne oldu.

yeni bir sayfa açılabilir

salı günü ilk kez rejime ait bir helikopteri düşüren muhalifler, son günlerde ülkenin kuzey ve kuzey batısında önemli kazanımlar elde etti. uzmanlara göre muhaliflerin daha ileri silahlar kullanmaya başlamaları, onları esed birliklerine karşı aylardır süren savaşlarında bir adım öne geçirebilir.

temmuz sonundan beri suriye rejimi, ülke geneline yayılan muhalifler karşısında üstünlük sağlamak için hava saldırılarına ağırlık veriyor. havadan yapılan bombardımanlar, çok sayıda sivilin de hayatını kaybetmesine neden oluyor.

ancak salı günü muhaliflerin ülkenin kuzeyindeki halep kentinde karadan havaya attıkları bir füzeyle rejime ait helikopteri düşürmesi durumu değiştirdi. muhalifler çarşamba günü de aynı bölgede karadan attıkları füzeyle rejime ait bir savaş uçağını vurmuştu.

yakın doğu ve körfez askeri analizi enstitüsü (inegma) uzmanı riyad kahveci, al jazeera’ye yaptığı açıklamada, suriye rejiminin her gün birkaç savaş uçağı kaybetmesi halinde bunun bir dönüm noktası olacağını, zira rejimin muhalifler karşısındaki üstünlüğünü yitireceğini söyledi.

'bir tek şam mayın döşedi'

öte yandan uluslararası kara mayınlarını yasaklama kampanyası, perşembe günü yayımladığı raporunda, bu yıl yeni kara mayınları döşeyen tek hükümetin suriye olduğunu açıkladı. gruba göre, geçen yıl dünya genelinde 4 bin 286 kişi kara mayınları nedeniyle hayatını kaybetti.

söz konusu oluşum, aralarında insan hakları izleme örgütü’nün de bulunduğu altı farklı sivil toplum kuruluşunun bir araya gelmesiyle 1992’de kurulmuştu.

'muhalifler çocukları kullanıyor'

new york merkezli insan hakları izleme örgütü (human rights watch) ise, suriyeli muhalifleri küçük yaştaki erkek çocuklarını savaşçı olarak kullanmakla suçladı.

örgüt, en az üç muhalif birlikte 14 ila 16 yaşındaki çocukların gözcü olarak yer aldığını öne sürdü. gruba göre, bu çocuklar silah ve lojistik malzeme taşıyor.

grup, 18 yaşın altındaki çocuklara gönüllü bile olsalar  askeri görevler vermemeleri için muhalif komutanlara çağrı yaptı.

suriye'de, 2011 yılının mart ayında demokratik reform gösterileriyle başlayan olaylar, daha sonra muhaliflerle rejim güçleri arasında silahlı mücadeleye dönüşmüştü.

ülkedeki gelişmeleri izleyen insan hakları gözlemevi'ne göre ülkede çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısı, yaklaşık on bini güvenlik gücü olmak üzere 40 bini geçti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar