kosova barış gücü (kfor), perşembe günü kosova’nın iç kesimini sırbistan sınırındaki bırnyak kapısı'na bağlayan yollarda sırpların kurduğu barikatların bir bölümünü kaldırdı.

ajanslar, kfor askerlerinin sabahın erken saatlerinde, başkent priştine’nin 100 kilometre kuzeyindeki zubin potok kasabasına yakın barikatları kaldırmak için göz yaşartıcı gaz, zırhlı araçlar ve iş makineleri ile müdahale ettiğini duyurdu. tam teçhizatlı avusturyalı ve alman askerlerin, yüzlerce göstericiyle karşı karşıya geldiği ve bu sırada arbede yaşandığı ifade edildi.  

kfor, barikatların gönüllü olarak kaldırılmaması halinde, birlikleri tarafından kaldırılacağını belirtmiş ve sırplara pazartesi gününe kadar zaman vermişti. süre, daha sonra müzakerelere ek zaman sağlamak için iki gün uzatılsa da, taraflar arasındaki görüşmeler sonuçsuz kalmıştı.

yaralılar var

kosova’da yayın yapan koha televizyonu, zubin potok kasabasına yakın zupce barikatı çevresinde taraflar arasında çıkan arbedeyi ekranlarına taşıdı.

kuzey atlantik antlaşması örgütü’ne (nato) bağlı olarak görev yapan kfor güçlerinin, sırplara müdahale ederken kullandıkları göz yaşartıcı gazdan kendilerinin de etkilendiği belirtildi.

barış gücünde bir sözcü yaptığı açıklamada, göz yaşartıcı gaz, duman ve arbede nedeniyle sekiz askerin yaralandığını belirtti. sözcü, operasyonların devam ettiğini ve sırpların işbirliği yapmasını umduklarını söyledi.

afp ayrıca, sırp kaynakların, sabah yaşanan arbedede 22 kişinin gazdan etkilendiğini, bazılarının da hastaneye kaldırıldığı bilgisini verdiğini aktardı.

kfor’a operasyonlarda destek olan avrupa birliği (ab) kosova hukuk düzeni misyonu’ndan (eulex) yapılan açıklamada da, bırnyak sınır kapısı çevresinde ‘barikatların kaldırıldığı ve araç kontrol noktalarının kurulduğu’ açıklandı.

diğer barikatlar yerinde

operasyon sonucunda barikatların kaldırılmasıyla birlikte, bu güzergâhta nato birliklerine malzeme taşıyan kamyonların sınır kapısına ulaşımının sağlandığı da ifade edildi.

diğer barikatlarda ise protestocu sırpların direnişi sürdüğü haberleri geliyor. ajanslara göre, barikatların bir tarafından kfor askerleri diğer tarafında da sırplar bekleyişlerine devam ediyor. 

barış gücü askerleri, sırplara evlerine dönme çağrısı yapıyor. afp, kosova’nın kuzeyinde toplam 16 barikatın bulunduğunu belirtiyor.

öte yandan, kfor'un barikatları kaldırma operasyonunun ardından bir açıklama yapan sırbistan devlet başkanı boris tadiç, kfor ve eulex’in sırplara karşı güç kullanmaktan kaçınmalarını istedi. tadiç ayrıca, bölgedeki sırplara da siyasi partilerin değil, halkın çıkarları doğrultusunda hareket etmeleri çağrısında bulundu.

kosova başbakanı haşim taçi ise barış gücüne karşı güç kullananları kınarken, sırplara sağduyu çağrısı yaptı. taçi, “kuzey kosova’da yaşayan vatandaşlarımızdan işbirliği yapmalarını bekliyoruz” ifadesini kullandı.

sırbistan, son döneme kadar kosova’nın kuzeyini pratik olarak kontrol altında tutsa da, üye olmak istediği ab tarafından kosova’yla sorunlarını çözmesi için baskı altında tutuluyor.

iki taraf arasında, kosova sınır kapılarında  ‘kosova cumhuriyeti’ yerine ‘kosova gümrüğü’ yazılı mühürlerin kullanması şartıyla karşılıklı mal girişlerine izin verileceği konusunda 2 eylül tarihinde anlaşma imzalanmıştı.

gergin devir

kosova’nın, 16 eylül’de plan çerçevesinde sırbistan sınırındaki iki geçiş kapısının kontrolünü uluslararası güçlerden devralma girişimi, bölgede gerginlik yaratmıştı. planı protesto eden kosovalı sırp grupların kapılara giden yolları barikatlarla kesmesi nedeniyle, kosovalı gümrük görevlileri, sınıra helikopterlerle taşınmıştı.

barikatlar, sınır kontrollerinin kosova’ya geçmesine yönelik görüşmelere tepki olarak ilk olarak temmuz ayında kurulmuştu.

kosova, 17 şubat 2008'de sırbistan’dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etmişti. ülkeyi şu anda, 193 birleşmiş milletler (bm) üyesinin 83’ü tarafından tanıyor. kosova'nın kuzeyinde yaklaşık 60 bin etnik sırp yaşıyor.

nato tarafından 1999 yılında düzenlenen operasyonlar sonrasında, kosova'da halen 5 bin 500 kfor askeri ve avrupa birliği'nin 650 eulex polis kuvveti bulunuyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar