suriye'deki iç savaşın son bulması amacı ile yapılacak cenevre-2 konferansı'na bir aydan az bir süre kala, muhaliflerin oluşturduğu özgür suriye ordusu'nun (öso) bir komutanından önemli bir itiraf geldi. öso birleşik komutanlığı üyesi albay kasım sadeddin, muhalif güçlerin 2013'te kontrolleri altındaki bölgelerin bir kısmından çekilmek zorunda kaldığını söyledi. sadeddin'e göre suriye'nin yüzde 80'i 2012'de muhaliflerin elindeydi, halen ise bu oran yüzde 65-70 civarında.

anadolu ajansı'na konuşan kasım sadeddin’e göre öso, islami cephe, nusra cephesi ve irak şam islam devleti'nden (işid) oluşan muhalifler, deyr ez zor, rakka ve kısmen sakin olan sahil kentleri hariç diğer bölgelerde geriledi.  

sadeddin, 2013'te esed güçleriyle çarpışmalarda büyük ilerleme sağlanamadığını söyleyerek "bu gerileyişin temel sebebi, uluslararası toplumun muhalif güçlere verdiği desteği kesmesi ve esed güçlerinin, hizbullah, iran, iraklı milisler ile koreli ve rus uzmanlar tarafından desteklenmesi oldu" dedi.

al jazeera kaynaklarına göre muhalifler idlib'in kırsal kesimlerinde kontrol sağlasa da şehre ana giriş yolu ve şehrin kendisi tamamen rejimin kontrolünde. 

şam'ın kuzey ve kuzey-batı bölgesi ile lübnan sınırına kadar olan kalamun bölgesi de rejim için stratejik öneme sahip. bölgeden geçen m5 uluslararası otoyolu halep'e kadar uzanıyor. kalamun bölgesinde yol hattı boyunca bütün güzergahlar son iki ayda rejimin elinde. burası, hizbullah'ın lübnan'a giriş çıkış bölgesi.

m5 otoyolu ile lübnan arasında muhaliflerin elinde kalan tek kasaba olan yebrud da kuşatma altında. bölgeye yardım ulaşmıyor.

rakka ve deyr ez zor’da ilerleme

suriye'de, rakka ve deyr ez zor’un bulunduğu doğu cephesinde de yoğun çatışmalar sürüyor. muhaliflerin 2013’teki en büyük kazanımlarından biri rakka’nın büyük ölçüde ele geçirilmesi oldu.

öso'ya bağlı doğu cephesi komutanlığı sözcüsü ömer ebu leyla’ya göre  rakka,  et-tabka askeri havalaanı ve öso'nun yoğun ablukası altındaki 17. tümen'in dışında tamamen muhaliflerin kontrolüne geçen ilk şehir.  

petrol sahaları nusra cephesi ve kürtlerde

muhaliflerin kontrolündeki bölgelerin büyük kısmı kırsal kesim olmasına rağmen stratejik öneme sahip kuzeydoğudaki petrol sahaları nusra cephesi ve kürtlerin elinde. 

ebu leyla’ya göre, burada türkiye sınırında bulunan bazı ilçe ve bölgeler dışında kontrol esed güçlerinde.

batı sakin, güney'de ilerleme sınırlı

suriye'nin batısındaki lazkiye, tartus, banyas ve ceble gibi şehirler, iç savaşın başladığı tarihten bu yana sakinliğini kısmen de olsa koruyor. çoğunlukla nusayrilerin yaşadığı bu bölgelerin büyük kısmında rejim güçleri hâkim.

rusya’dan gelen silahların rejime ulaştığı liman tartus’ta. m5 otoyolunu humus'tan tartus’a bağlayan yolun kontrolü de tamamen rejimin elinde.

muhalifler halep’te savunmada

öso genel sekreteri ammar vavi’ye göre de kuzeydeki şehirlerden  halep ve idlib de ise geçen yıl saldırı pozisyonunda olan muhalifler bu yıl savunmaya geçti. vavi muhaliflerin aldığı yardımların azlığına karşılık esed güçlerinin iran ve hizbullah güçleriyle desteklemesi nedeniyle kuzeydeki kentlerde ilerlemenin zorlaştığını söyledi.

bir yıldan fazla süredir kuşatma altında tutulan humus’ta şehir etrafındaki tüm hakimiyet rejimde, muhalifler sivillere gida ve acil yardım ulaştıramıyor.

stratejik noktalarda rejimin hâkimiyeti

muhaliflerin hâkimiyet iddia ettikleri yüzde 70’lik bölümün önemli bölümü kırsal alanlar. nüfus yoğunluğunun az olduğu doğu bölgesi suriye yüz ölçümünün büyük bir kısmını oluşturuyor ve muhaliflerin elinde.

halep'ten başlayıp akdeniz ve batı hattı boyunca dera'ya inen stratejik noktaların büyük bölümünde ise rejimin üstünlüğü var.

kaynak: al jazeera ve ajanslar