türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan, ankara’nın, suriye sınırına yerleştirilmek üzere nato'dan istediği savunma amaçlı patriot füzeleriyle ilgili açıklamalarda bulundu. 

gelişmekte olan sekiz ülkeyi bir araya getiren d-8 zirvesi için bulunduğu pakistan'da gazetecilerin sorularını cevaplayan erdoğan, füze bataryalarının yerleştirileceği yerlerin ordu tarafından saptanacağını söyledi. erdoğan, “bunlar tamamıyla savunma esaslı olarak, yani karşı tarafın muhtemel bazı saldırılarına karşı alınan tedbirlerdir. nereye yerleştirileceğine türk silahlı kuvvetleri (tsk) karar verecek” dedi. 

ankara, yaklaşık 20 aydır rejim güçleri ile silahlı muhabirler arasında çatışmalara sahne olan suriye’den atılan bazı top mermilerinin sınırları içine düşmesi üzerine söz konusu talepte bulunmuştu.

ekim ayında şanlıurfa’nın akçakale ilçesine düşen bir top mermisi beş kişiyi öldürmüş ve tsk çeşitli kereler suriye’deki hedefleri top ateşiyle vurarak misilleme yapmıştı.

erdoğan daha önce ingiliz reuters haber ajansının, ankara'nın kısa süre içinde patriot füzesi talebinde bulunacağına ilişkin haberlere sert bir dille tepki göstererek, “füzeyi alma noktasındaki karar verici makam biziz. benim böyle bir şeyden haberim yok" ifadesini kullanmıştı.

nato üyesi 28 ülkenin ittifak nezdindeki büyükelçileri ise çarşamba akşamı konuyu masaya yatırmak üzere belçika’nın başkenti brüksel’de bir araya geldi. toplantı sonrası herhangi bir açıklama yapılmadı.

rusya'dan uyarı

öte yandan, türkiye’nin patriot talebini ‘alarm verici’ olarak yorumlayan rusya dışişleri bakanlığı sözcüsü aleksandr lukasheviç, konuya ilişkin açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“türkiyeli meslektaşlarımıza, potansiyellerini, suriyeli muhalifleri etkileyerek suriye’de diyalog başlatma yönünde kullanmalarını tavsiye ediyoruz.”

abd dışişleri bakanlığı sözcüsü mark toner ise türkiye'nin talebine olumlu yaklaştıklarını söyledi. toner, günlük basın brifinginde türkiye'nin suriye sınırına yerleştirilmek üzere nato'dan resmen patriot füzesi talebinde bulunmasıyla ilgili bir soru üzerine, ''nato’daki müttefikimiz türkiye'nin güvenliğini çok ciddiye alıyoruz ve buna (türkiye'nin talebine) olumlu yaklaşıyoruz'' dedi.

türkiye'yi korumak için ellerinden gelen her şeyi yapmak istediklerini ifade eden toner, konuyla ilgili ayrıntıların ise brüksel'deki nato toplantısında görüşülmekte olduğunu sözlerine ekledi.

hollanda heyet gönderiyor

bu arada hollanda savunma bakanı jeanine hennis-plasschaert, ülkesinin, ankara’nın başvurusuna yönelik olarak inceleme yapmak üzere türkiye’ye bir keşif heyeti göndereceğini söyledi.

hollanda devlet televizyonu nos'a açıklamada bulunan plasschaert, nato'ya iletilen talebin hollanda'ya da ulaştığını belirterek, söz konusu füze savunma sisteminin sadece savunma amaçlı olacağını, saldırı ya da uçuşa yasak bölge uygulamasının desteklemeyeceğini ifade etti.  

talebe ilişkin hazırlık yapmak istediklerini ve bununla meşgul olduklarını kaydeden plasschaert, “(evet) demeden önce bu sisteme sahip diğer ülkeler almanya ve abd'nin yanı sıra, talep eden ülke türkiye ile de görüşüp ona göre cevap verilecek” dedi.

ne zaman karar vereceklerinin henüz belli olmadığını, konuyla ilgili hollanda meclisi’ni bilgilendireceklerini anlatan savunma bakanı plasschaert, füze sisteminin maliyetinin abd ve almanya ile yapacakları ortak çalışma ve türkiye'nin karşılayacağı masraflara bağlı olduğunu söyledi.

‘başvuru kriterleri karşılıyor’

almanya dışişleri bakanı guido westerwelle de türkiye’nin talebine ilişkin olarak yaptığı açıklamada, ‘ilk bakışta başvuruda gerekli kriterlerin yerine getirildiğini’ belirtti.

westerwelle, çarşamba günü federal meclis'te bütçe görüşmeleri çerçevesinde yaptığı konuşmada, türkiye'nin başvurusunun eline geçtiğini belirterek, “bir nato ortağı yardım talep ederse bunu reddetmek için çok iyi sebepler olması lazım. bu sebepleri görmüyorum. burada ittifak dayanışması geçerlidir” diye konuştu.

nato üyeleri arasında abd ve almanya ile birlikte sonra patriot füze savunma sistemine sahip bir diğer ülke olan hollanda, 1991 ve 2003 yıllarında da ittifak şemsiyesi altında türkiye'ye bu füzeleri göndermişti. 

ittifak sözcüsü oana lungescu ise çarşamba günü yaptığı açıklamada nato büyükelçilerinin tamamının türkiye'yle ‘tam dayanışma içinde olduklarını’ ve ‘talebi olumlu şekilde değerlendireceklerini söylediklerini’ aktardı.

suriye’de, 2011 yılının mart ayında demokratik reform gösterileriyle başlayan olaylar, daha sonra muhaliflerle rejim güçleri arasında silahlı mücadeleye dönüşmüştü.

ülkedeki gelişmeleri izleyen ingiltere merkezli sivil toplum örgütü insan hakları gözlemevi'ne göre ülkede çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısı, yaklaşık 10 bini güvenlik gücü olmak üzere 40 bini geçti.

kaynak: ajanslar