İran: Batı'nın korktuğu güç
'Perçin Askeri Üssü'nü denetime aç'
Ortak bir bildiri yayımlayan uluslararası güçler, İran'ın nükleer silah ürettiğinden şüphelendikleri askeri tesise giriş izni verilmesini istedi.
Konular:
Ortadoğu
Haberin Öne Çıkanları
'Ciddi diyalog' çağrısı
Kaygılar arttı
ABD'nin kararı net
bm güvenlik konseyi’nin beş daimi üyesi (abd, rusya, çin, fransa, ingiltere) ile almanya, iran'dan, perçin askeri üssü'nü acilen uluslararası denetçilere açmasını istedi.
uluslararası atom enerjisi kurumu’nun (uaek) viyana’daki merkezinde toplanan ‘5 artı 1’ grubu olarak da bilinen altı ülkenin temsilcisi, yayımladıkları ortak bildiride, iran yönetimini nükleer görüşmeler konusunda ‘ciddi diyaloga’ davet etti.
temsilciler tahran'a ayrıca, bm denetçilerinin, ‘nükleer silah üretildiğinden şüphelenilen' başkent tahran’ın güneydoğusunda bulunan perçin’deki tesise giriş izni sağlaması çağrısı yaptı. açıklamada iran’ın uranyum zenginleştirme programının askeri amaçlar doğrultusunda olabileceğine dair endişeler de dile getirildi.
toplantının ardından gazetecilere konulan uaek başkanı yukiya amano son günlerde basında yer alan haberlerin aksine tahran yönetiminin perçin'in denetime açılması konusunda kendilerine resmen temasa geçmediğini belirtti.
iran yönetimi, bu yıl içinde perçin konusunda uaek ile yaptığı iki ayrı görüşme sonucunda da, tesisin acilen denetime açılması konusunda ikna edilememişti.
uluslararası güçler, nükleer silah geliştirdiğinden şüphelendikleri iran’ın söz konusu tesiste bu ihtimali kuvvetlendirecek kanıtları ortadan kaldırmak için zaman kazanmaya çalıştığını düşünüyor.
uydudan fark edildi
geçen yıl yayımlanan ve endişeleri arttıran uaek’nin iran’ın uranyum zenginleştirme programı konusundaki son raporunda, tahran yönetiminin gerekli teknolojik altyapıya ulaştığı ve istediği zaman nükleer silah üretebilecek kapasitede olduğu belirtilmişti.
perçin üssü'yle ilgili olarak endişelerin artmasının nedeni ise uaek’nin tesiste yüksek dozda patlayıcı test edildiğine dair iddiaları ve uydu aracılığıyla izlenen bölgede son günlerde yaşanan hareketlilik.
uaek başkanı amano, viyana’da pazartesi günü başlayan kurumun icra direktörleri kurulu toplantısı öncesi yaptığı açıklamada ‘tesiste nükleer başlık için simülasyon çalışmaları yapıldığına ilişkin güvenilir kaynaklardan bilgi elde ettiklerini’ söylemişti. müfettişlerine izin verilmesi halinde ellerindeki bilgileri teyit edebileceklerini aktaran amano, iran’dan nükleer tesislerini koşulsuz açmasını istemiş, tahran yönetiminin yüksek düzeyde (yüzde 20 oranında) uranyum zenginleştirme kapasitesini üç misli artırdığını savunmuştu.
bölge ülkelerinden israil özellikle son haftalarda iran’ın nükleer programı konusunda kaygılarını daha sık dile getirerek, askeri operasyon yapabileceğini bildiriyor.
operasyon seçeneğinin her zaman masada olduğunu belirtse de abd yönetimi, öncelikle diplomatik yolları tercih edeceğini ve soruna siyasi çözüm arayacağını vurguluyor ve askeri müdahale konusunda israil’i frenlemeye çalışıyor.
israil başbakanı benyamin netahyahu’nun son washington ziyaretinde iran konusu etraflıca ele alınmıştı.
tahran memnun
öte yandan abd başkanı barack obama’nın iran'la ilgili sorunun çözümüne yönelik olarak diplomasi yanlısı tavrı, tahran’da olumlu yankı buldu.
iran devlet televizyonu’nun haberine göre dini lider ayetullah ali hamaney uzmanlar meclisi üyelerini kabulünde yaptığı konuşmada, obama'nın iran'la ilgili son açıklamalarına da değindi.
obama'nın ‘diplomasiyle öncelik verileceği ve iran'a karşı savaşı düşünmediği’ yönündeki ifadelerini değerlendiren hamaney, “bu söz, güzel bir söz ve kuruntudan, yanılmadan kurtulmayı gösteriyor. ancak abd başkanı konuşmasının devamında 'yaptırımlarla iran halkını dize getirmek istiyoruz' demiş. onun konuşmasındaki bu kısım ise kuruntunun devam ettiğini gösteriyor” diye konuştu.
hamaney, kuruntuların devam etmesinin amerikalı yöneticilere zarar vereceğini ve onların hesaplarının boşa çıkacağını söyledi.
iran'a yönelik yaptırımların 33 yıldır devam ettiğini, özellikle de son bir yılda yaptırımların artırıldığını hatırlatan hamaney, “bu yöntemle iran halkını islami yönetimden ayırmak niyetindeydiler. ancak onlar 2 mart'taki seçimlerde halkın islami yönetime bağlılığını gördüler” ifadesini kullandı.
kaynak: ajanslar
Yorumlar