yaklaşık yedi milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu bulgaristan'da, pazar günü cumhurbaşkanlığı seçimleri ile yerel seçimler yapıldı. sandık çıkış anketleri, iktidar partisinin adayı rosen plevneliev’in cumhurbaşkanlığı yarışını götürdüğüne işaret ediyor.

cumhurbaşkanı seçiminde 18'i cumhurbaşkanı, 18'i ise cumhurbaşkanı yardımcısı koltuğu için olmak üzere 36 aday yarıştı. iki tur şeklinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde hiçbir adayın ilk turda yüzde 50 oy oranına ulaşamayacağı tahmin ediliyor. ikinci tur gelecek pazar günü yapılacak ve ilk turda en fazla oyu alan ilk iki aday yarışacak. cumhurbaşkanı adayları içinde türkiye kökenli sali şaban da bulunuyor.

merkez seçim komisyonu (zik), oy verme işleminin saat yerel saatle 06.00’da başladığını ve planlanan programa göre bir saat uzatılarak 20.00'de sona erdiğini duyurdu. ilgili kurumlar da, seçimlere katılımın yaklaşık yüzde 40 seviyesinde olduğunu açıkladı.

avrupa birliği (ab) ülkesinde, seçimlerin sorunsuz geçmesi için geniş güvenlik tedbirleri alındı. bulgaristan içişleri bakanlığı, seçimlerin güvenliği için 15 bin personelin görevlendirildiğini açıkladı.

plevneliev önde

iktidardaki merkez sağ bulgaristan’ın avrupalı gelişimi taraftarı vatandaşlar (gerb) partisi'nin adayı olan eski bayındırlık bakanı rosen plevneliev ile ana muhalefet bulgaristan sosyalist partisi’nin (bsp) adayı olan eski dışişleri bakanlarından ivaylo kalfin, cumhurbaşkanlığı için adı geçen iki ana aday pozisyonunda bulunuyor.

alpha research ve gallup international şirketlerinin araştırmalarına göre, plevneliev birinci turda oyların yaklaşık yüzde 40’ını aldı. kalfin'in oy oranı ise yaklaşık yüzde 28 oldu. göreve gelmesi halinde, plevneliev sosyalist cumhurbaşkanı georgi parvanov’un yerini alacak. 

bulgaristan’da cumhurbaşkanlığı büyük oranda sembolik bir mevki olsa da, plevneliev’in seçilmesi halinde, gerb partisinin bazı yasa tasarılarının veto edilmesi riskinin ortadan kalkacağı belirtiliyor. cumhurbaşkanı georgi parvanov, daha önce hükümetin bazı uygulamalarını eleştirmişti.

kamuoyu araştırmaları, gerb’in, iktidara geldiği 2009 yılında yüzde 40 düzeyinde olan popülaritesinin yüzde 30 seviyesine gerilediğine işaret ediyor.

türkiye’de 23 sandık

seçimler için yurtiçinde 11 bin 382, yurtdışında ise 161 seçim merkezi açıldı. yurt dışında yaşayan bulgaristan vatandaşları sadece cumhurbaşkanı seçimi için oy kullanabildi.

türkiye'de yaşayan bulgaristan vatandaşları, ankara, istanbul, edirne, antalya, babaeski, bursa, büyükkarıştıran, gebze, eskişehir, izmir, izmit, kapaklı, körfez, kırklareli, lüleburgaz, manisa, muratlı, saray, serdivan, tekirdağ, çayırova, çorlu ve yalova bölgelerinde kurulu 23 sandıkta oy verdi.

yurt dışındaki seçim merkezlerine 300 bin oy pusulası gönderildi. pusula sayısının, daha önceki yıllarda düzenlenen seçimlere katılım oranı göz önüne alınarak belirlendiği belirtiliyor.

öte yandan, yerel seçimlerde ülke genelinde 7 bin 874 aday belediye başkanlığı, 42 bin 107 aday ise belediye meclis üyeliği için aday oldu. yine iki tur şeklinde yapılan seçimlerde birçok türkiye kökenli de yarıştı. üyelerinin çoğunu türklerin oluşturduğu hak ve özgürlükler hareketi (höh), kalesi olarak bilinen kırcaali’de belediye başkanlığını ilk turda kazandı. höh adayı hasan azis, ilk turda oyların yaklaşık yüzde 54’ünü alıp üçüncü kez belediye başkanı seçildi.

yolsuzluk şüphesi

höh lideri ahmet doğan, yerel seçimlerin kendileri için cumhurbaşkanlığı seçiminden çok daha önemli olduğunu söyledi. ilk turda 25’e yakın belediyede başarılı olduklarını belirten doğan, bir sonraki hedeflerinin de iktidarı erken genel seçime zorlamak olacağını belirtti. doğan, cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda sosyalist aday kalfin'i destekleyeceklerini açıklarken, iktidar partisinin adayı plevneliev'in birçok konuda herhangi bir görüş sahibi olmadığını söyledi. 

seçim süreci, 700 yabancı gözlemci ve 50'ye yakın yabancı medya mensubu tarafından takip ediliyor. ab’nin yolsuzluk seviyesi en yüksek ikinci ülkesi konumunda olan bulgaristan’da oy satın alma olaylarının yaşanabileceği endişeleri nedeniyle, özellikle avrupa güvenlik ve işbirliği teşkilatı (agit) seçimleri geniş bir kadro ile yakından izliyor.

bulgaristan hükümetinin uyguladığı politikalar sonucunda, 1989 yılı ve 1990’lı yılların başında 400 bini aşkın türkiye kökenli kişi, bu ülkeden türkiye’ye göç etmişti. bunların önemli bir bölümü daha sonra geri dönmüştü.

türkiye emniyet genel müdürlüğü’nün 2007 yılı istatistiklerine göre, türkiye’de halen 53 bin 698 bulgaristan vatandaşı ikamet ediyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar