abd’de cumhuriyetçi parti'nin başkan aday adaylarından eski massachusetts valisi mitt romney, salı günü wisconsin ve maryland eyaletleri ile başkent washington’da düzenlenen ön seçimleri kazanmayı garantileyerek, 6 kasım’daki başkanlık seçiminde aday olma yolunda rakipleriyle arasını daha da açtı.

amerikan associated press haber ajansına göre, oyların yüzde 48’inin sayıldığı wisconsin’de romney oyların yüzde 42’sini, santorum ise yüzde 38’ini almış durumda. söz konusu oranlar, maryland için yüzde 68, yüzde 48 ve yüzde 30 seviyesinde kaydedildi. santorum’un oy pusulasında yer almadığı ve oyların yüzde 78’inin sayıldığı başkent washington’da ise romney yüzde 70 oranında oy aldı.

wisconsin’in en büyük şehri olan milwaukee’de destekçilerinin karşısına çıkan romney, zafer konuşmasında cumhuriyetçi parti'nin adaylık yarışındaki en yakın takipçisi eski pennsylvania senatörü rick santorum yerine başkan barack obama’yı hedef aldı.

obama’nın ekonomi politikalarını, özellikle artan akaryakıt fiyatlarını eleştiren romney, obama’nın gerçeklerle ‘temasını yitirdiğini’ söyledi. romney, “sana hayran olan ve gerçekten inanan çalışanlarınla dört yıl air force one’da (başkanlık makam uçağı) uçmak, sana ne kadar iyi bir iş yaptığını düşündürmeye yetiyor. fakat bu senin (gerçeklerle) temasını biraz yitirdiğini de kanıtlıyor” ifadesini kullandı.  

santorum, hem delege sayısı, hem de kampanyasına yönelik bağış edinme anlamında romney’nin çok gerisinde kalmış durumda. eski senatör, doğum yeri pennsylvania’da 24 nisan’da düzenlenecek ön seçime kadar yarıştan çekilmeyeceğini açıklamıştı.

tahmini delege sayıları

amerikan televizyon kanalı cnn, şu an itibari ile romney’nin 640, santorum’un ise 264 delegeye sahip olduğunu tahmin ediyor. associated press, tahmini delege sayılarını aynı sırayla, 646’ya karşı 272 olarak açıkladı.

romney’nin bugüne kadar yarışa giren en zengin abd başkan aday adaylarından biri olması, önemli miktarda bağış toplamasını ve maddi imkanları daha kısıtlı diğer adaylara nazaran daha etkili kampanyalar yürütmesini sağlıyor.

eski bir sermaye yatırımı yöneticisi olan cumhuriyetçi aday adayı, bu yönünü öne çıkarıp abd ekonomisini düzlüğe çıkaracağını sık sık dile getirerek önemli destek elde ediyor.

ancak bir mormon olan eski vali, ‘ılımlı’ imajı nedeniyle cumhuriyetçi muhafazakarlardan yeteri kadar destek alamıyor ve bu eğilimdeki eyaletlerde çoğu zaman kazanamıyor. analistler, romney’nin henüz başkan adaylığını ilan edememesinde bu faktörlerin etkili olduğunu belirtiyor.

kürtaj karşıtlığı, eşcinsellerin evlenmesi ve orduda görev yapmasına muhalefeti ile muhafazakar ve evanjelik seçmene hitap eden santorum ise, romney’i tam da bu yönüyle eleştiriyor. santorum, genel olarak partinin muhafazakar kanadından oy topluyor.

delegeler seçiliyor

cumhuriyetçi parti genel kurulu'nda en az 1144 delegenin desteğini alan aday, 6 kasım'daki başkanlık seçiminde, demokrat parti'nin adayı başkan barack obama'ya karşı yarışacak.

abd'de ön seçimler, aslında doğrudan başkan adayını seçmeye değil, eyalet delegelerinin yapılacak genel kurul oylamasında hangi adaya oy vereceğini belirlemeye yönelik olarak düzenleniyor. eyalet delegeleri, genelde seçmenlerin tercihlerine sadık kaldığından, çoğu zaman daha genel kurul yapılmadan partilerin başkan adayları belli oluyor.

seçim sistemine göre, eyaletler, içinde bulunduğumuz süreçte ya parti seçmenlerinin sandığa gidip gizli oy verdiği ‘klasik ön seçim’ yöntemini ya da kilise ve okul gibi yerlerde toplanıp, kimi seçeceklerini tartışarak oylarını kullandıkları 'parti toplantıları' yöntemini benimsiyor.

kaynak: ajanslar