rusya'nın ankara büyükelçisi vladimir ivanovski, rusya devlet başkanı vladimir putin'in 3 aralık’taki türkiye ziyareti öncesi yaptığı açıklamada, geçtiğimiz ekim ayında içerisinde arama yapılan suriye uçağının taşıdığı malzemeyle ilgili bilgi verdi. moskova-şam seferini yaparken ankara’ya indirilen yolcu uçağıyla ortaya çıkan krizin artık kapanmasını isteyen ivanovski,  "uçakta uçaksavar kompleksinin yedek parçası ve radar sistemlerinin parçaları vardı" dedi.

al jazeera muhabiri gonca şenay, büyükelçinin her iki tarafı da hak veren cümleler kurduğunu aktarıyor.

zira, ivanovski, "iki ülkenin de haklı olduğu konular var. rusya haklı çünkü taşıdığı malzeme içindeki yolcular için hayati risk teşkil etmiyordu. cephanelik veya mermi sevkiyatı söz konusu değildi" ifadesini kullandı.

türkiye’nin de haklı gerekçelerini vurgulayan büyükelçi, uluslararası sözleşmelere göre uçağın içinde taşınan malzemenin sivil amaçlı mı olduğu, çifte amaçlı mı olduğunun ankara yönetimine bildirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

ivanovski, "fakat hiç bildirim yapılmadı. türkiye askeri sevkiyatı yasakladığı için taşıyan şirketin bu bildirimi türk tarafına yapması gerekirdi. bu ürünler rusya’da üretildiği için tamirat için yine rusya’ya gönderilmişti" diye konuştu.

uçakta taşınan malzemelerin suriye mülkü olduğunu hatırlatan ivanovski, sözleşmenin 2004 yılında imzalandığını belirterek "artık bu konuyu kapatalım" dedi.

türkiye'de ekim ayında, moskova-şam seferini yapan bir suriye yolcu uçağı ‘sivil havacılık kurallarına uygun olmayan kargo taşıdığı' gerekçesiyle f-16'lar tarafından ankara esenboğa havalimanı'na indirilmişti.

olay sonrası türkiye ve suriye yönetimleri karşılıklı olarak birbirlerine hava sahalarını, hem askeri hem de sivil uçuşlar için  kapatmıştı.

moskova'nın patriot çekinceleri

rusya lideri putin, pazartesi günü türkiye'ye önemli bir ziyaret gerçekleştirecek. suriye'deki isyan nedeniyle pekçok konuda farklı politikalar izleyen ankara ve moskova yönetimleri, türkiye'nin nato’dan patriot talebi, indirilen uçak ve ayaklanma sonrası suriye'yi ele alacak.

ankara'dan patriot füze savunma sistemiyle ilgili tavrını detaylı olarak anlatmasını isteyen büyükelçi ivanovski, türkiye’nin patriot istemesini anladıklarını söyledi ve peşinden çekincelerini sıraladı.

"ancak türkiye’ye patriotlar’ın konuşlandırılması nato’nun suriye’deki olaylara sürüklenebileceğinin bir göstergesidir. bu sürüklenme olayı özellikle de ileride bir provokasyon söz konusu olursa geri dönülemez bir noktaya gelir. patriotlarla ilgili tutumumuz bu olayın içinde gördüğümüz tehdit ile ilgilidir."

ankara, suriye sınırındaki çatışmalardan duyduğu kaygıdan dolayı patriot füzeleri yerleştirilmesi için nato'ya resmi başvurusunu 21 kasım çarşamba günü yapmıştı. türkiye'nin başvurusu suriye ile müttrefikleri iran ve rusya tarafından tepkiyle karşılanmıştı. başbakan erdoğan ise füzelerin savunma amaçlı olduğunu belirtmişti.  

türkiye, rejim güçleri ile silahlı muhalifler arasındaki çatışmaların yaklaşık 20 aydır sürdüğü suriye ile diplomatik ilişkilerini kesmiş durumda. 

silah sevkiyatında farklı tutumlar

büyükelçiye sorulan bir başka soru da, muhaliflere silah gönderilmesiydi. moskova yönetiminin suriye'deki isyancılara silah sevkiyatına karşı olduğunu belirten ivanovski, "türkiye ile prensip olarak aynı noktadayız ama yöntemlerimiz farklı" dedi.

ankara büyükelçisi, ülkesinin suriye'ye yönelik bir dış müdahale istemediğini bir kez daha vurguladı.

bir diğer gündem akkuyu

öte yandan, büyükelçi putin’in ziyaretinde iki ülke arasında karşılıklı yatırımları ve ekonomik ilişkileri daha da ileri götürecek anlaşmaların imzalanacağını da açıkladı.

rus firma tarafından yapılacak akkuyu nükleer santrali’nin hem türkiye hem rusya için çok önemli olduğunu ifade eden ivanovski, 2013 yılı yaz aylarında türk makamlarından alınacak izinlerle ilgili tüm süreçlerin tamamlanmasını beklediklerini belirtti.

suriye'de, 2011 yılının mart ayında beşar esad rejimine karşı demokratik reform gösterileriyle başlayan olaylar, daha sonra muhaliflerle rejim güçleri arasında silahlı mücadeleye dönüşmüştü.

kaynak: al jazeera ve ajanslar