türkiye'den çarşamba günü esenboğa havaalanı’na indirilen rus yolcu uçağıyla ilgili olarak açıklama bekleyen rusya'nın dışişleri bakanı sergei lavrov, olayla ilgili olarak ilk kez konuştu. uçakta silah bulunmadığını belirten lavrov, suriye'ye radar malzemesi gönderildiğini, bunun da sivil havacılık yoluyla taşınmasının yasal olduğunu belirtti. 

lavrov, cuma günü moskova'da gazetecilere yaptığı açıklamada, " herhangi bir sır saklamıyoruz. uçakta elbet silah yoktu. zaten olamazdı da...uçakta, yasal bir tedarikçi tarafından yasal bir alıcıya gönderilen bir kargo vardı" dedi. 

rusya, suriye'ye giderken f-16'ların indirdiği uçağın bir süre havaalanında alıkonmasına tepki göstermişti. 

daha önce ria novosti haber ajansına açıklama yapan rusya dışişleri bakanlığı’ndan bir yetkili, ankara'nın, tüm ısrarlarına karşın, uçaktan alınan malzemelerin ne olduğu ile ilgili olarak kendilerine bir açıklama yapmadığını söylemişti.  

ayrıca uçağın niçin ve hangi koşullarda indirildiğine dair bir bilgi alamadıklarını belirten yetkili, "rus elçiliği bu bilgileri türk tarafından defalarca talep etti ve ısrarı sürecek. bilgilerin yakın zamanda verileceğini umuyoruz" demişti.

'rus yetkililer reddediyor'

öte yandan rus gazetesi kommersant ise ülkenin silah ihraç şirketi rosoboronexport’un temsilcisi vaçeslav davidenko'nun, türkiye'nin uçakta askeri mühimmat olduğu iddiasını reddettiğini yazdı.

habere göre davidenko, "orada bizimle ilgisi bulunan hiçbir yük yoktu” dedi ve kargonun içeriği hakkında hiçbir bilgisi olmadığını ekledi. haberde askeri-teknolojik işbirliği federal servisi’nin ise yorum yapmayı reddettiği aktarıldı. 

kommersant'ın yetkililerden aldığı bilgiye göre, uçağın kargosunda suriye hava radar sistemleri için teknik ekipman bulunduran 12 kutu ve bunlara ait dokümanlar vardı.

kaynaklara göre bu yükün herhangi bir izin ya da gözetimden geçmesine gerek yok. zira bunlar ne uçağa ne de içindeki insanlara zarar verebilecek nitelikte değil.

erdoğan: mühimmat taşıyor

moskova’dan havalanan 30 kişilik yolcu uçağı türk f-16’ları tarafından indirilmişti. yapılan incelemelerin ardından uçağın yükünün bir kısmına el konmuştu. 

başbakanı recep tayyip erdoğan, uçağın yükü ile ilgili olarak, "rusya'dan bizim makine kimya endüstrimizin muadili olan bir kuruluştan, suriye savunma bakanlığı'na gönderilen araç, gereç mühimmattır. ve şu anda bizim ilgili birimlerimizde incelemesi devam etmektedir" ifadesini kullanmıştı.

sivil havacılık kuralları gereğince yolcu uçaklarında savunma malzemelerinin taşınmasının yasak olduğunu hatırlatan erdoğan, "yolcu uçaklarıyla her halükarda, asla bu tür savunma sanayine ait veyahut da silah, mühimmat, araç, gereç hiçbir malzeme taşınamaz. bu uluslararası anlaşmaların gereğidir. toplu miktarda çakı bile taşıyamazsınız" demişti. 

suriye ile ilişkiler gergin

suriye'de 15 mart 2011 tarihinden bu yana süren isyan sonucu ankara ve şam yönetimleri arasındaki ilişkiler bozulmuştu.

önce haziran 2012'de bir türk savaş uçağının akdeniz semalarında suriye tarafından düşürülmesi, sonra da 3 ekim'de şanlıurfa'nın akçakale ilçesine düşen havan mermilerinin beş sivilin ölümüne neden olması, iki ülke arasındaki gerginliği daha da artırmıştı.

türkiye, akçakale'de yaşananlar sonrası anında misillemede bulunmuş ve radarla tespit ettiği askeri hedefleri vurmuştu.

ayrıca türk birliklerine bir yıl süreyle yabancı ülke topraklarına girme yetkisi veren tezkere de 4 ekim'de tbmm'den geçmişti.

birleşmiş milletler mülteciler yüksek komiserliği bürosu (unchr) verilerine göre türkiye'nin suriye sınırına yakın bölgelerde kurulan mülteci kamplarında 90 binin üzerinde suriyeli kalıyor.

suriye'de 18 ayını dolduran isyanda muhalif kaynaklara göre yaklaşık 30 bini kişi hayatını kaybetti. 'terörizme karşı mücadele' verdiği savunan şam rejimine göre ise ülkede 3 binden fazla güvenlik görevlisi saldırılar sonucu öldü.

kaynak: al jazeera ve ajanslar