Ortadoğu
Şam sığınmacıları geri çağırdı
Suriye'de ateşkes için taraflara verilen süre dolarken, hükümet komşu ülkelerde kaçan sığınmacıların artık evlerine dönebileceğini bildirdi.
Haberin Öne Çıkanları
SUK'tan gösteri çağrısı
Batı temkinli
Obama'yle Merkel mesaj
bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan’ın hazırladığı barış planı uyarınca ateşkesin yürürlüğe girmesi için şam yönetimine verilen sürenin tsi 06:00'da dolmasının ardından, hükümet şiddeten kaçarak başta türkiye olmak üzere komşu ülkelere sığınan on binlerce vatandaşına 'evlerinize dönün' çağrısı yaptı.
suriye devlet televizyonu'nu aracılığıyla yapılan çağrıda ülkedeki ateşkes durumu hatırlatılarak, mülteci kamplarında yaşamak zorunda kalan suriyelilerin artık dönebileceğini bildirildi. hükümet ayrıca, suriyelilerin maksatlı ve propoganda amaçlı haberlere kulak asmamasını istedi.
içişleri bakanlığı ise şiddet olaylarına karşımamış silahlı kişilerin teslim olmaları halinde serbest bırakılacaklarını duyurdu.
ateşkese rağmen ülkeden gün içerisinde çatışma haberleri geldi.
suriye yönetimin askeri birliklerini yerleşim birimlerinden çekeceğini ve operasyonları durduracağını açıklamasının ardından sabah saatlerinde ülkeden gelen haberler sukünete işaret ediyordu. ancak ilerleyen saatlerde suriye ulusal konseyi (suk) üç kişinin güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü, onlarca kişinin de gözaltına alındığı iddia etti.
muhaliflerin oluşturduğu suriye devrim genel komitesi de ordunun kuzeydeki idlib kenti bölgesinde makineli tüfeklerle ateş açtığını ileri sürdü.
suk başkanı burhan galyun ise suriyelileri ateşkes sonrası yönetim karşıtı gösteriler düzenlemeye çağırdı.
ingiltere merkezli suriye insan hakları gözlemevi sabah saatlerinde ateşkesin üzerinden bir saat geçtikten sonra yaptığı açıklamada, sahadan aldığı bilgiye göre ülke genelinde durumun sakin olduğunu bildirmişti.
al jazeera'nin görüştüğü muhalif kaynaklar, özgür suriye ordusu'nun da ateşkese uyduğunu ve anlaşmayı bozan taraf olmak istemediklerini belirtti.
şam yönetiminin taahhütlerine rağmen batılı ülkeler de ateşkese uyulacağı yolunda şüpheli ve endişeli.
suriye hükümeti daha önce annan’a gönderdiği mektupta, perşembe sabahı çatışmalara son vereceğini ancak ‘terörist’ grupların olası saldırısı karşısında karşılık verme hakkını saklı tuttuğunu bildirmişti. şam'ın kendisine güvence verdiğini söyleyen annan ise ateşkesin kalıcı olabilmesi için suriye yönetimiyle de muhaliflerle de temaslarını sürdüreceklerini söylemişti.
'yeni konsey kararı gerek'
öte yandan çarşamba akşamı telefonda görüşen abd başkanı barack obama ile almanya başbakanı angela merkel, suriye konusunda daha iddialı bir bm güvenlik konseyi kararının gerekli olduğu üzerinde mutabakata vardı.
beyaz saray’dan yapılan açıklamada, iki liderin suriye devlet başkanı beşar esad'ın, annan planı'nın gereklerini yerine getirmediği ve suriye halkı üzerinde şiddet uygulamaya devam ettiği konusuna hemfikir olduğu kaydedildi.
washington, yine de gelişmeleri bekleyip görmek ve ateşkese uyulmadığı takdirde atılacak adımları müttefikleriyle değerlendirmek istiyor. suriye rejimini sözleriyle değil eylemleriyle değerlendireceklerini belirten beyaz saray sözcüsü jay carney, ateşkesin durumuna ilişkin gün içerisinde annan’dan gelecek bilgiler doğrultusunda hareket edeceklerini aktardı.
g8’in gündemi ateşkes
bu arada washington’da yapılan g8 dışişleri bakanları toplantısı’nda da gündem suriye'deki gelişmelerdi.
abd dışişleri bakanı hillary clinton, ülkedeki şiddet olaylarından kaygı duyduklarını ve gelişmeleri yakından izlediklerini söyledi. clinton çarşamba günü yaptığı açıklamada ise rusya yönetimini suçlamış, esad’ın hala iktidarda olmasını moskova’nın tutumuna bağlamıştı.
washington’da bir araya gelen abd, rusya, ingiltere, kanada, fransa, almanya, italya ve japonya dışişleri bakanları, suriye'de ateşkesin işe yaramaması halinde oluşabilecek senaryoları ele aldı.
toplantıya videokonferans yoluyla katılan türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu da, türkiye-suriye sınırında yaşanan olaylar hakkında son durumu aktardı.
iran’ın desteği sürüyor
suriye'deki gelişmelerle ilgili olarak mart ayı başından beri yoğun bir diplomasi trafiği yürüten, ülkedeki krize siyasi çözüm bulabilmek için esad’la şam’da iki kez görüşen annan’ın son durağı ise iran’dı.
ülkedeki ayaklanma boyunca şam hükümetini destekleyen tahran yönetimi, annan’a ülkedeki değişimin esad liderliğinde olması gerektiğini iletmiş, bunun dışındaki bir seçeneğin arkasında olmayacakları mesajın vermişti.
annan ise suriye’deki sorunun çözümü konusunda iran yönetiminin önemli rol oynayabileceğini ve bundan yararlanmak istediğini belirtmişti.
demokratik reform ve değişim talebiyle ortadoğu ve kuzey afrika ülkelerinde başlayan arap baharı hareketi suriye'de etkisini geçen yılın mart ayında göstermişti. sokaklarda başlayan yönetim karşı gösterileri rejimin sert bir şekilde bastırma çabası kısa sürede ülke genelinde ayaklanma halini almıştı.
ülkede artan şiddet uluslararası toplumda büyük tepkiye neden olmuş, çözüm sağlanması için arap birliği ve bm devreye girmişti.
bugüne kadar hazırlanan farklı yol haritaları işe yaramazken, bm verilerine göre 13 ayını dolduran isyanda en az 9 bin insan hayatını kaybetti.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar