suriye devlet başkanı beşar esad, ülkede yeni anayasa için 26 şubat'ta referandum yapılması talimatı verdi. ülkenin resmi haber ajansı sana, esad'ın referandumla ilgili kararnameyi çıkardığını duyurdu.

sana'nın haberine göre, yeni anayasayı hazırlamakla görevli komisyon, taslağını pazar günü esad'a sundu. esad, taslağı inceledikten sonra referandum öncesi oylanmak üzere halk meclisi'ne gönderecek.

devlet televizyonu, yeni anayasanın ‘halkın kendisini yönettiği’ çok partili demokratik bir sistem öngördüğünü belirtti.

önerilen metinle özgürlüğün ‘kutsal bir hak’ olduğu ve kişisel özgürlüklerin ihlalinin suç sayılarak cezalandırılacağı belirtiliyor.

suriye'nin yeni anayasasını hazırlamakla görevli komisyon geçen yıl ekim ayında oluşturulmuştu.

esad daha önce, anayasanın en erken mart ayında referanduma sunulacağını söylemişti.

mevcut suriye anayasası ise iktidardaki baas partisi'nin ağırlığını güçlendirici hükümler içeriyor.

suriye hükümeti ülkede geçtiğimiz yıl nisan ayında olağanüstü hali kaldırmış, temmuz ayında da çok partili siyasi sisteme izin verme kararı almıştı. 

suriye'de rejim karşıtı gösteriler 11 aydır sürüyor.

arap birliği, ab, bm ve birçok ülke, suriye yönetimine defalarca ülkedeki şiddeti durdurması ve demokratik reform yapması çağrısında bulunmuştu.

bm, ülkede mart ayında başlayan demokratik reform gösterileri sonrasında çıkan çatışmalarda en az 5400 kişinin hayatını kaybettiğini belirtiyor. muhalif gruplar ise, bu sayının çok daha yüksek olduğunu iddia ediyor.

bunun karşılığında suriyeli yetkililer, ‘silahlı terörist grupların’ saldırılarında iki binden fazla polis ve askerin öldüğünü iddia ediyor. hükümet daha önce 2012 yılı için de ‘adil’ genel seçimlere ek olarak, anayasal reform yapma sözü de vermişti.

hama'da operasyon, hums'ta bombardıman

esad'ın son açıklaması ise suriye güvenlik güçlerinin günün ilk saatlerinde hama kentinde yeni bir operasyon başlatmasını ve hums kentinde bombardımanı sürdürmesini izliyor.

muhaliflerin oluşturduğu suriye devrimi genel komitesi, hama’daki  askeri operasyonun salı sabahı başladığını, hamidiye, şarkiye, erbain ve yakın semtleri kapsadığını belirtti.  komiteye göre en az beş kişi öldü onlarca kişiyse yaralandı. hamidiye’de üç binanın binanın yıkıldığını belirten komite, bu semtlerin şu an bile kuşatma altında olduğunu aktardı.

suriyeli aktivist muhammed el haşim al jazeera’ya telefonla bağlanarak yaralılara ilk yardım girişimlerinin bombardıman durunca yapılabildiğini belirtti. el haşim, ilk yardım yöntemlerinin ilkel olması sebebiyle yaralıların tedavi edilemediğini ve insanlık trajedisi yaşandığını ifade etti.

muhalif aktivistler, hama'da güvenlik güçlerinin zırhlı araçlardan yerleşim birimlerine ateş açtığını söyledi. hama kalesi yakınında konuşlanan tanklardan faraya, oleylat, başura ve el hamidiye mahalellerine ateş açıldığını belirten muhalif kaynaklar, bazı birliklerin de havaalanından kente doğru ilerlediklerini aktardı.

ingiliz reuters haber ajansına kısa süreliğine uydu telefonu ile konuşan amer adlı bir aktivist, hama'da tüm telefon hatlarının kesildiğini söyledi. aktivistler, iletişim sorunları yüzünden suriye'nin en büyük dördüncü kenti olan hama'daki ölü ve yaralı sayısı hakkında bilgi alamadıklarını belirtti.

1982 yılında da dönemin lideri hafız esad'a karşı isyan başlatılan kentte, o dönem yaklaşık 10 bin kişi öldürülmüştü.

öte yandan 10 gündür bombalanan hums kentinde de, sünni müslümanların yaşadıkları bazı mahalleler top ateşine tutuldu. aktivistler babı amr mahallesinde bombardıman sonucu salı günü en az yedi kişinin öldüğünü, 20'den fazla kişinin de yaralandığını bildirdi. 

hums’ta bulunan ve al jazeera’ya konuşan aktivist hadi el abdallah ise muhalif güçlerin kontrolündeki bab-ı amr ile komşu inşaat bölgesinin 15 dakikada bir ateş altında kaldığını söyledi.

ülkenin en büyük kentleri şam ile halep'i bağlayan karayolu üzerinde bulunan hums, suriye'de devlet başkanı beşar esad'a karşı isyan hareketinin merkezine dönüşmüş durumda.

suriyeli muhalif yapılanmalardan yerel koordinasyon komiteleri ülkede salı günü 36 kişinin yaşamını yitirdiğini açıkladı.

muhaliflerin oluşturduğu suriye ulusal konseyi ise gün içinde katar’ın başkenti doha’da, yeni başkanını seçmek ya da başkan burhan galyun’ın görev süresini uzatmak üzere toplanacak.

fransa’dan yardım fonu

bu arada fransa suriye halkına yardım etmek isteyen kuruluşlar için 1 milyon euroluk bir fon oluşturduğunu açıkladı. paris yönetimi, önünümüzdeki hafta tunus'ta yapılacak 'suriye'nin dostları' grubu toplantısında da, benzer bir fonun oluşturulmasını önerecek.

fransa daha önce de suriye'nin ya da uluslararası kuruluşların onayı ile zor durumdaki sivillere gıda ve ilaç gönderilmesi için 'insani koridorlar' oluşturulması önerisinde bulunmuştu.

arap birliği dışişleri bakanları pazar günü, şam yönetimine karşı mücadelesini sürdüren suriyeli muhaliflere siyasi ve mali destek verme kararı almıştı. bakanlar ayrıca bm’den, suriye'ye arap birliği ile ortak barış gücü yollamasını ve özel temsilci atamasını isteme konusunda fikir birliğine varmıştı.

birlik, suriye'ye gönderdiği gözlemci misyonunu ise ülkedeki şiddet olaylarında bir gerileme olmaması nedeniyle geri çekmişti.

bm güvenlik konseyi ise 4 şubat'ta, beşar esad’ın yetkilerini yardımcısına devretmesi, ülkede birlik hükümeti kurulması ve suriye’ye silah sokulmasının engellenmesi çağrısı yapan karar tasarısını oylamıştı. arap birliği ve batılı ülkelerce genel olarak desteklenen tasarı, konsey'in daimi üyelerinden rusya ve çin’in vetosu sonucu reddedilmişti.

suudi arabistan tarafından hazırlanan ve suriye’de şiddetin durması çağrısı yapılan karar tasarısı ise bm genel kurulu’na sunuldu. tasarının, kararları bağlayıcı olmayan genel kurul’da bu hafta oylanması bekleniyor. 

arap birliği, ab, bm ve birçok ülke, suriye yönetimine defalarca ülkedeki şiddeti durdurması ve demokratik reform yapması çağrısında bulunmuştu.

bm, ülkede mart ayında başlayan demokratik reform gösterileri sonrasında çıkan çatışmalarda en az 5400 kişinin hayatını kaybettiğini belirtiyor. muhalif gruplar ise, bu sayının çok daha yüksek olduğunu iddia ediyor.

bunun karşılığında suriyeli yetkililer, ‘silahlı terörist grupların’ saldırılarında iki binden fazla polis ve askerin öldüğünü iddia ediyor. hükümet daha önce, 2012 içinde ‘adil’ genel seçimlere ek olarak, anayasal reform yapacağı sözü vermişti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar