suriye'de uranyum zenginleştirmek amacıyla tasarlanmış yeni bir tesisin ortaya çıkarıldığı açıklandı.

uluslararası atom enerji kurumu'na (uaek) yakın üst düzey bir diplomat ile eski bir birleşmiş milletler (bm) müfettişi, isimleri gizli kalmak koşuluyla associated press (ap) haber ajansına yaptıkları açıklamada, el hasakah şehrindeki tesisin, libya’da ortaya çıkarılan bir diğer tesisle birçok ortak yönünün bulunduğunu ifade etti.  bu benzerliğin, şam’ın, pakistan'daki nükleer silah üretiminin mimarı olarak kabul edilen pakistanlı bilim adamı abdül kadir han ile birlikte çalıştığı şüphelerini güçlendirdiği belirtiliyor.

geçtiğimiz günlerde ülkedeki muhalifler tarafından öldürülen libya lideri muammer kaddafi, 2003 yılına kadar sürdürdüğü nükleer program çerçevesinde, han'ın rehberliğinde uranyum zenginleştirme tesisi inşa ettirmişti. suriye’de keşfedilen tesisin, libya’daki muadiline ‘tesadüfi olması mümkün olmayan’ bir şekilde benzediği ifade ediliyor.

plandan vazgeçilmiş

öte yandan bm müfettişleri, şu an bir pamuk eğirme fabrikası görünümünde olan tesisin, herhangi bir zamanda aktif olarak üretim yaptığına ilişkin bir işarete rastlamadıklarını kaydetti. yetkililer, tesisin uranyum üretimi için kurulmuş olsa bile bu planlardan daha sonra vazgeçildiğinin anlaşıldığını ifade etti.

habere göre, israil savaş uçaklarının 2007 yılında suriye'deki plütonyum ürettiğinden şüphelenilen bir reaktörü bombaladığını hatırlatan yetkililer, gelişmeyle suriye'nin plütonyumun dışında uranyum yoluyla da atom bombası üretme arayışı içinde bulunduğunu gösterdiğine işaret etti.

yetkililer, ayrıca uaek'nın, han ile muhiddin isa adlı suriyeli yetkili arasındaki yazışmaları ortaya çıkardığını söyledi. muhiddin'in, pakistan'ın 1998 yılında yaptığı başarılı nükleer denemenin ardından başlattığı yazışmalarda han'ın laboratuvarını ziyaret etme isteğini dile getirdiği ve bilimsel işbirliği önerisinde bulunduğu belirtildi.

suriye’den henüz yorum yok

ap'ye açıklamada bulunan eski bm müfettişi, los angeles times gazetesinin 2004 tarihli bir haberine göre, suriye hükümetinin han'ın bu ülkeye en az bir ziyarette bulunduğu konusunda uaek'yı bilgilendirdiğini kaydetti.

daha sonra arap uluslararası üniversitesi'nde dekan olarak görev yaptığı belirlenen isa'ya ulaşılamadığı belirtilen haberde, nükleer silah üretme arayışında olduğu iddialarını sürekli olarak reddeden suriye hükümetinden de henüz konu hakkında bir yorum gelmediği belirtildi. haberde, uaek yetkililerinin el hasakah'daki tesisi ziyaret etmek için suriye hükümetine yaptığı başvurunun da yanıtsız kaldığı kaydedildi.

amerika birleşik devletleri (abd) ve israil, geçtiğimiz ay ilk nükleer santralini devreye sokan ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerini başarıyla yürüttüğünü açıklayan iran ile daha sınırlı ölçüde suriye’yi potansiyel nükleer tehdit olarak görüyor. bu ülkeler, nükleer silah edinmeye çalıştıkları iddalarını reddediyor. nükleer silahların yayılmasını önleme antlaşması’nı imzalamayı reddeden konu hakkında yorum yapmaktan kaçınan bir diğer bölge ülkesi israil’in ise nükleer silaha sahip olduğu uluslararası toplumda yaygın bir kanı. 

kaynak: associated press