abd gıda ve ilaç dairesi’nin (fda) düzenlediği ve dünya genelinden uzmanların oluşturduğu danışma kurulu, gilead science tarafından üretilen truvada adlı ilacın, hiv enfeksiyonundan korunma amaçlı kullanılabileceği yönünde onay verdi. danışma kurulunun tavsiyesi, fda yetkililerine gönderilecek ve ilacın abd’de genelinde hiv pozitif olmayan bireyler tarafından da kullanılıp kullanılamayacağı konusunda son kararı fda yöneticileri verecek.

truvada'nın kullanımı şimdilik sadece zaten hiv pozitif olan insanlar için yasal. 

fda danışma kurulu, yüksek risk grubunda bulunan eşcinsel ve biseksüel erkeklerin de hiv’den korunmak için bu ilacı kullanabileceğini tavsiye etti.

danışma kurulunda ayrıca, truvada’nın hiv pozitif bireylerin tek eşli ilişki sürdürdüğü karşı cinsteki partnerleri ya da cinsel yolla hiv bulaşma riski taşıyan tüm insanlar tarafından da kullanılabileceği de onaylandı ancak kurulun bazı üyeleri, ilacın faydasının kanıtlanması için daha çok veriye ihtiyaç duyulduğunu ve daha geniş kitleler tarafından denemiş olması gerektiğini savundu.

ulusal kanser enstitüsü’nden dr. lauren wood, koruyucu uygulamalara karşı oy kullandığını, çünkü klinik çalışmaların hiv enfeksiyonundan en çok etkilenen grup üzerinde denendiğini ve ilaca bağlı ortaya çıkabilecek olası böbrek rahatsızlıkları tehlikesini ölçemediğini söyledi. wood, “en çok risk altında olan gruptan bahsediyorsak bence bu yeterli bir ölçüm değil” dedi.

kondoma alternatif olabilir

truvada’nın içeriğinde, yine gilead sciences tarafından üretilen ve hiv tedavisinde kullanılan, fda onaylı emtriva adlı ilaçtan da bulunuyor.

araştırma, ilacın her gün düzenli olarak kullanıldığı takdirde hiv’in bulaşıcılığının önüne geçeceğini gösteriyor. ilacın hiv bulaşığını düzenli kullanan deneklerde yüzde 90, ara sıra kullanan deneklerde ise yüzde 44 oranında engellediği belirtiliyor.

abd’de yaklaşık 1,2 milyon kişi hiv pozitif olarak hayatını sürdürüyor. son 20 yılda, her yıl 50 bin yeni enfeksiyon vakası tespit edildi.

ilacın partneri hiv pozitif olan ancak kondom kullanmak istemeyen bireyleri hiv’den koruyacağı iddia ediliyor. bunun yanı sıra bazı sivil toplum kuruluşları ilacın yaygın kullanımının diğer korunma yolları konusunda bilinci azaltacağını öne sürüyor.

keyfi kullanım direnci artırabilir

bazı kesimler de truvada’nın yılda 14 bin dolara mal olan fiyatını eleştirdi. sağlık uzmanları bu fiyatın sağlıklı insanlar arasında ilaca ‘parti ilacı’ muamelesi yapılmasına neden olabileceği, keyfi alındığı takdirde ilacın hiv’e karşı direnç kazanabileceğin belirtildi.

sivil toplum kuruluğu aids sağlık vakfı’ndan dr. catherina chien, “insanlar düzenli olarak değil yalnızca ihtiyacı olduğu zaman ilaç alacak. bu da hiv bulaşma oranlarının ve ilaç direncinin artmasına neden olacak” dedi. 

hiv insan bağışıklık sistemine zarar vererek vücudu mikroplara ve virüslere karşı açık hale getiriyor. hiv'in taşıyıcılarında, virüsün ilerlemesi durdurulamadığı takdirde gelinen son evreye aids adı veriliyor. aids nedeniyle dünya üzerinde yılda yaklaşık 1.8 milyon insan yaşamını yitiriyor.

kaynak: ajanslar