amerikalı meslektaşlarımın sadece hayal edebilecekleri düzeyde bir kestirim yeteneği sergileyecek şekilde, 2012 rusya devlet başkanlığı seçimleriyle ilgili hazırladığım seçim öncesi rapordaki iddialarımın çoğunun doğru çıktığını söylemem yanlış olmayacaktır (raporun orijinal ingilizce metni). tahmin ettiğim gibi:

•             seçimi vladimir putin kazandı.

•             seçimin ne serbest ne de adil olduğuyla ve hile yapıldığıyla ilgili birçok iddia ortaya atıldı. bunun sonucunda, oyların yaklaşık yüzde 64’ünü almış olmasına rağmen, rusya nüfusunun gerçekten ne kadarının putin’i desteklediği belli değil.

•             rusya’da siyasetin gelecekte nasıl şekillenmeye devam edeceğiyle ilgili belirsizlikler var ve bu da kısmen, yeni doğmuş muhalefet hareketinin (şu anda yine protestolar yapmaktadır) seçimin ardından nasıl gelişeceğinin bir işlevi olacak.

tahminleri bir tarafa bırakıp, önceki gün açıklanan sonuçlardan çıkarılabilecek ve ilgi çekici olduğunu düşündüğüm iki soru üzerinde durmak istiyorum. bunlardan biri rusya, diğeri ise siyaset bilimcileri açısından daha önemli olabilir.

ilk olarak, putin’in, ülkedeki seçim bölgeleri arasında sadece moskova’da oyların çoğunu alamadığı gerçeğinin altını çizmek önemlidir (bölgesel sonuçların ingilizce takibi için burayı tıklayabilirsiniz). üstelik, burada bağımsız aday mihail prokorov (liberal muhalefetin öne çıkan adayı) oyların yaklaşık yüzde yirmisini kazandı. yani, moskova’da putin karşıtı gerçek bir muhalefet var (özellikle de, bunların, putin’in desteğini arttırmak için “idari kaynakların” bir ölçüde devreye sokulmasından sonra elde edilen sonuçlar olduğunu dikkate alacak olursak).

bu, belki de putin’in önümüzdeki görev süresini tanımlayacak olan şu soruyu sorduruyor: putin’in ülkeyi etkili bir şekilde yönetebilmek için moskova’da ne kadar desteğe ihtiyacı var? resmi oy sayılarının putin’in gerçek popülaritesini ne kadar yansıttığı ile ilgili akla gelebilecek sorulardan bağımsız olarak, ülkenin kalanına göre moskova’da daha az popüler olduğu iddiasına kimse itiraz etmeyecektir. bu durumda şu soru geçerli olmaya devam ediyor: moskova’da putin’in popülaritesinin düşebileceği bir alt sınır var mı, yoksa ülkenin kalanından aldığı destek onun için bir tampon vazifesi mi görüyor?

devletin, seçimler için ülkedeki oy merkezlerinin hemen hepsine internet kameraları yerleştirdiği bildiriliyor. moscow times gazetesine göre, vatandaşların ilgili kayıtları izlemesi için kurulan internet sitesine üye olanların sayısı 2,5 milyondan fazla (moscow times ingilizce haberi). bildiğim kadarıyla, genel seçimler için hiçbir yerde böyle bir uygulama henüz yapılmadı. söz konusu internet kameralarının gerçek başarısı gelecekte ilginç bir araştırma konusu olabilir.

ancak, bu kameraların neden yerleştirildiği de ilgi çekici bir soru. burada bir risk alıp bazı tahminlerde bulunacağım.

birincisi, kremlin, (kendi adayının işine yarayacak olanlar dahil) seçim hilelerinin üzerine meşru bir yolla gitmek istemiş olabilir. kremlin, putin’in zaten ikna edici bir şekilde kazanacağını düşünmüş (bu mantıksız bir kabul sayılmaz) ve seçimdeki hile iddiaları ne kadar az olursa, putin’in alacağı oyların, popülerliğinin o kadar hakiki bir göstergesi olarak ele alınacağı yönünde akıl yürütmüş olabilir. diğer bir deyişle, yukarıdaki ikinci maddede yaptığıma benzer spekülasyonları engellemek ve oyların %64’ünün, tartışmasız bir şekilde, nüfusun %64’ünün desteği olduğu şeklinde yorumlanmasını sağlamayı istemiş olabilir.

başka bir açıklama da kremlin’in, parlamento seçimlerinden sonra seçim hilelerini ortaya döken mekanizmaya engel olmaya çalışmış olabileceği. o seçimler sırasında, izlenmediklerine inanan seçim görevlileri oy merkezlerindeki gözle görülür hileleri cep telefonlarıyla kaydetmişlerdi. yerel yetkililerin oy toplamlarıyla oynama isteğinin değişmediğini kabul edecek olursak (mesela, kremlin’in yararına olacak şekilde), internet kameralarının, sonuçları etkilemek için yerel yetkilileri (aralık ayındaki parlamento seçimlerinden sonra internette yayınlananlar gibi, oy sandıklarında yapılan bariz hileler yerine) yeni yöntemler bulmaya teşvik edebileceği düşünülmüş olabilir.

yukarıdakilere ek olarak, yerleştirilen internet kameraları sayesinde, kremlin, ortaya çıkabilecek hile iddialarına serbest ve adil seçimlerin savunucusu olarak karşılık verebilecek ve youtube videoları yayılmaya başladığında savunmaya geçmek zorunda kalmayacaktı: “bakın internet kameralarımız işe yaradı. sahtekarlığı biz görüntüledik!”

bütün bu açıklamalar, internet kamerası deneyinin arkasındaki muhtemel nedenlere işaret ediyor. ileride, bu iddiaları verilerin destekleyip desteklemeyeceğini ve diğer ülkelerin rusya örneğini alıp, bu yöntemi kullanıp kullanmayacağını görmek ilginç olacak.

joshua a. tucker, new york üniversitesi, politika bölümü’nde öğretim üyesi. ayrıca truman national security project’te ulusal güvenlik uzmanı ve ödül kazanmış siyaset ve politikalar blogu the monkey cage’in yazarlarından biri. bu makalenin bir nüshası bu blogda yayınlanmıştır.

twitter’dan takip edin: @j_a_tucker

bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve al jazeera'nın editöryel politikasını yansıtmayabilir.