bahreyn’de şiilerin reform talebiyle yaptığı barışçıl gösteriler polisin müdahalesiyle şiddet olaylarına sahne oldu. cuma günü ülkenin 10 ayrı bölgesinde muhalif grup el vefak tarafından düzenlenen gösterilere binlerce kişi katıldı. 

muhalifler tarafından cumartesi günü yapılan açıklamada, gösteriler sırasında bahreyn  güvenlik güçlerinin attığı gaz bombaları nedeniyle biri kadın iki göstericinin hayatını kaybettiği belirtildi.

el vefak açıklamasında 31 yaşındaki ahmed abdul nebi’nin şahrakan köyündeki  evine isabet eden gaz bombası nedeniyle zehirlenerek hayatını kaybettiği belirtildi.

abda ali abdul huseyin adlı kadının da cuma günü manama yakınındaki cidhafs köyünde yine gaz bombası nedeniyle zehirlenerek öldüğü ifade edildi.

insan hakları grupları geçen hafta yapılan gösteriler sırasında en az üç kişinin gözyaşartıcı gaz nedeniyle öldüğünü belirtiyor. cuma günü bu kişilerden biri için cidhafs köyünde cenaze töreni düzenlendi.

cuma günkü çatışmalar başkent manama civarındaki şii köylerinde yoğunluk kazandı. sanabis ve sitra köyleri sert çatışmalara sahne oldu. göstericiler yolları kapatırken yıkılıp yakılan çok sayıda sokak harabeye döndü.

polis başkentte manama’da geçen yıl 14 şubat’ta başlayan  halk ayaklanmalarının merkezi haline gelen inci meydanı’na gitmeye çalışan göstericilere tazyikli su ve tanklarla müdahale etti.

el vefak’ın düzenlediği gösterilerin en kalabalıklarından birinde yaklaşık 5 bin kişi toplandı. 14 şubat hareketi adlı muhalif gençlik grubu üyeleri “katiller ve işkenceciler yargılansın” yazılı pankattlar taşıdı.

bahreyn adalet bakanlığı son olarak 50  güvenlik görevlisi hakkında geçen yılki gösteriler sırasında yaptıkları iddia edilen ihlalller nedeniyle soruşturma açıldığını kaydetti. ancak şu ana kadar çok az sayıda memur adalet karşısına çıkarıldı ve bu süreçte üst düzey güvenlik görevlilerine ise dokunulmadı.

kraldan reform sözü

muhalifler, geçen yılki ayaklanmalar sırasında hükümet birliklerinin olaylara müdahalesini araştıran ulusal konsey’in geçtiğimiz günlerde yaptığı reform önerilerinin de dikkate alınmasını talep ediyor.

bahreyn kralı şeyh hamad bin isa el halife, siyasi reformlar konusunda harekete geçeceğini 20 mart’ta duyurmuştu.

önerilen reformların hayata geçmesinin önemli bir değişim getireceğini aktaran el halife, değişikliklerin güvenlik, hukuk, medya ve eğitim alanlarını kapsadığını belirtmişti.

geçen yıl kasım ayında bahreyn’deki olayları inceleyen bağımsız bir komisyon, güvenlik güçlerini yoğun işkence ve keyfi tutuklamalar nedeniyle eleştirmişti. komisyon, ülkenin insan hakları sicilini iyileştirmek için salı günü bir dizi reform önerisi sunmuştu.

sünni azınlık yönetiyor

sünni el halife ailesi, şiilerin çoğunlukta olduğu, abd askerlerini de barındıran stratejik önemi yüksek körfez ülkesini 200 yıldan uzun süredir yönetiyor.

çoğunluğu genç olan şii göstericiler, hükümetin reform talebine yanıt vermemesi konusunda hayal kırıklığı içinde. bahreyn’de nüfusun yüzde 70’ini oluşturan şiiler siyasette eşit temsil edilmediklerini ve üst düzey devlet görevlisi olarak çalışamadıklarını dile getiriyor.

şiilerin ayaklanmasına sünni gruplar ise karşı gösterilerle meydan okuyor. suudi arabistan’ı müttefik olarak gören sünniler, iran tarafından desteklendiğini düşündükleri şiilere yeni haklar verilmesi konsunda istekli değil. uzmanlara göre, riyad yönetimi de bahreynli şiilerin reformlarla daha fazla güç kazanmasını istemiyor.

hükümetin reform adı altında yaptığı bazı değişiklikler ise muhalefet tarafından ‘makyaj’ olarak nitelendirilmiş ve bu adımların talepleri karşılamadığı belirtilmişti.

işkence ve 'keyfi' tutuklamalar

ülkede 14 şubat 2011'de başlayan monarşi karşıtı ayaklanma, geçen yıl mart ayında bahreyn güvenlik güçleri ile suudi arabistan, katar ve diğer körfez ülkelerinden askerlerin müdahalesiyle bastırılmıştı. gösterilerin merkezi haline gelen inci meydanı protestoculardan tamamen arındırılmıştı.

ancak ülke genelinde, özellikle başkent civarındaki köylerde küçük çaplı gösteriler devam etmiş, gösteriler ayaklanmaların yıldönümünde şiddetlenmişti.

bağımsız komisyonun raporuna göre bahreyn’de aylar süren ayaklanmalar sırasında en az 40 kişi hayatını kaybetmişti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar