suriye'de devlet başkanı beşar esad yönetimine karşı başlayan ayaklanmanın üzerinden 13 aydan fazla bir süre geçerken, ülkenin kuzey komşusu türkiye'nin başbakanı recep tayyip erdoğan sınır ihlali ve askeri müdahale seçeneği üzerinde durdu. 

 

süreci al jazeera arapça kanalına değerlendiren erdoğan, daha önce sınıra saldırı gerçekleştiğini ve tekrarı halinde nato üyesi olarak gerekeni yapacaklarını ifade etti. nato'nun beşinci maddesini hatırlatan erdoğan, sınır ihlalilin savaş sebebi sayılacağını aktardı ve "konunun bu noktanın ilerisine gitmemesini temenni ediyorum. suriye şunu bilmeli ki, türkiye sınırlarının aşılmasını bir daha izin vermeyecektir" dedi.

 

krizin çözümü için bm'yi adres gösteren erdoğan, "şu an saldırı sürerse askeri operasyon talebinde mi bulunuyorsunuz? türkiye’nin nato kapsamında askeri müdahale düşüncesi mi var?" şeklindeki soruya, "ben hep bm'den bahsediyorum. kararı güvenlik konseyi kapsamında almalıyız. libya ile ilgili karar ortak alındı. burada şartların libya şartlarına dönüşmemesi noktasında bir ittifak var. bm’den müdahale kararı çıkarsa bütün açılardan müdahale edilmelidir" yanıtını verdi.

bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan'ın hazırladığı ve şam yönetimi tarafından kabul edilen altı maddelik barış anlaşmasının uygulanmasını talep eden erdoğan, "rejimin sözlerini yerine getirmesini istiyoruz. 12 gün geçti ateşkesin üzerinden ama uyulmadı" diye konuştu.

 

suriye'deki bm gözlemcilerinin sayısının üç bine çıkarılması gerektiğini aktaran erdoğan, "böylelikle denetim bütün suriyeye yapılabilsin. gözlemcileri önce idlib'e sonra hums'a gönderirseniz olmaz. annan'ın çabasında başarılı olmasını istiyoruz. başaramazsa bm güvenlik konseyi'ni önemli bir görevin beklediği kanaatindeyim" ifadesini kullandı.

 

erdoğan, bm antlaşması'nın yedinci bölümü kapsamında güvenlik konseyi'nden bir karar çıkması durumunda, üye ülkelerin buna uyması gerektiğinin altını çizdi.

 

 

krizin çözümü için uzun süre çaba harcadıklarını, dışişleri bakanı ahmet davutoğlu'nun ağustos 2011'de suriye'ye giderek beşar esad'la saatlerce görüştüğünü dile getiren erdoğan, sözlerini "ramazan ayında perşembeyi cumaya bağlayan gece esad'ı aradım. cuma günü bombardımanı durdurmasını istedim. bu ayın hürmetine saldırıları durdur" dedim. "tamam" dedi. fakat aynı günün sabahı 15 sivil daha öldürüldü. bana yalan söyledi" şeklinde sürdürdü.

 

suriye muhalefetini hiçbir zaman yalnız bırakmadıklarını anlatan erdoğan, "ankara'nın suriye halkını hayal kırıklığına uğratması mümkün değil. hayal kırıklığına uğratsaydık suriye ulusal konseyi (suk) istanbul'da ofis açamazdı. şartlar bu noktaya kendiliğinden gelmedi, suriye halkı bu duruma razımıydı ki iş bu noktaya geldi" diye konuştu.

'düşman üçgeni'ne yanıt
 

erdoğan, "suriye hükümeti ve medyası, türkiye, katar ve suudi arabistan’ı düşman üçgeni olarak görüyor. türkiye, kamuoyunu nasıl ikna edecek?" şeklindeki soruya şu yanıtı verdi:

 

"bu bir çelişki. esad'la ilişkiler kurduğumuz zaman suudi kral’ı abdullah suriye ile lübnan ilişkilerinin gelişmesi için tüm gayretini gösterdi. katar ailesi yıllardır suriye'yi ziyaret ediyor. bana gelince, ben ailecek suriye’ye gittim, onlar geldi. bu üç ülke nasıl bir anda düşman oldu. biz esad'ın yaptıklarını kabul etmiyoruz, yaptıklarının düşmanıyız. bütün bunlar despotça düşüncenin neticesidir. suriye halkı ciğerimiz, ruhumuz. bütün yaptığımız, yapacaklarımız suriye halkı içindir. zalimlerin yanında durmak bize yakışmaz. işleri birbirine karıştırmamız gerekir. suriye bu durumu çok iyi biliyor. bu rejimi düşürmek için yanımızda yer almalılar."

kaynak: al jazeera