suriye’de şu ana kadar beşar esad rejiminden kaçan hükümet yetkililerinin en kıdemlisi olan eski başbakan riyad hicab, rejimin ülkenin yalnızca yüzde 30’unu kontrol ettiğini söyledi. 

suriye’den ürdün’e geçmesinden bu yana ilk kez kamuoyu önüne çıkarak açıklamalarda bulunan hicab, 17 ay boyunca süren çatışmaların ardından hükümet birliklerinin moralinin düşük olduğunu, sistemin psikolojik ve maddi olarak çöktüğünü söyledi.

muhaliflere seslenen hicab, "devriminiz bütün dünyada özgürlük ve onur uğruna yapılan fedakarlıların bir örneği oldu" dedi ve ordudaki askerleri ayrılarak muhalefete katılmaya davet etti.

muhalifleri aralarındaki ayrılıkları aşarak birlik olmaları için daha çok çalışmaya çağıran eski başbakan, suriye’ye yardım eden ülkeler olarak nitelendirdiği katar ve türkiye’ye de teşekkür etti.

suriye’de muhaliflerin tam olarak kontrolü ele geçirdikleri bölgeleri tesbit etmek zor olsa da  esad’ın kuzey ve doğu sınırlarında kontrolü kaybettiği biliniyor. ordunun halep ve hums gibi büyük kentlerde de kontrolü zayıflamış durumda.

kürtler garanti arıyor

suriye'nin kuzey doğusundaki kamışlı kentinde kürtler esad sonrası yerlerini sağlamlaştırmak için çalışıyor.

bölgede en etkili parti olan ve pkk'ya yakınlığı ile bilinen kürt demokratik birlik partisi pyd'nin lideri salih müslim, al jazeera’ye konuştu. müslim, esad'la anlaşmadığını ancak muhaliflerle de uzlaşmayacağını söyledi.

pyd'nin lideri salih müslim ise kendisinin şam’la gizli bir anlaşma içinde olduğu iddialarını yalanladı.

“bizi ezenlerin elini öpmeyiz!” diyen müslim,  “ama muhalif ulusal konseyin içinde kürtler temsil edilmiyor. konseyin %60'ı dindar kesimden oluşuyor ve hepsinin türkiye'yle yakın ilişkileri var. bu asla uzlaşacağımız bir şey değil. yeni suriye'de tanınacağımızın garantisi yok" diye konuştu.

suriye’nin üyeliği tehlikede

suriye’de 17 aydır süren çatışmalar ve şiddet çok kez olduğu gibi yine uluslararası platformda tartışılıyor.

suudi arabistan’ın mekke kentinde ‘islami dayanışma’ sloganıyla toplanacak islam işbirliği teşkilatı, suriye'deki krizi ele almaya hazırlanıyor. zirvede suriye'nin teşkilata üyeliğinin askıya alınması bekleniyor.

57 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının toplantısı öncesinde dışişleri bakanları cidde’de hazırlık toplantısı için bir araya gelmişti. reuters haber ajansına göre toplantıya katılan diplomatlar suriye’nin üyeliğinin askıya alınması konusunda fikir birliğine varıldığını kaydetti.

toplantıda, bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan’ın istifasının ardından teşkilatın süratle devreye girmesi gerektiği görüşü de dile getirildi.

türkiye cumhurbaşkanı abdullah gül de mekke’de yapılacak toplantının konuklarından. gül, suudi arabistan'a hareketi öncesi zirveden ankara'nın beklentisini ortaya koydu.

gül, ''zirve sonucunda akan kanın durdurulması ve geçiş sürecinin bir an evvel başlatılması için baas rejimine kuvvetli bir mesaj verileceğindenkuşku duymuyoruz. bu kapsamda suriye'nin, islam işbirliği teşkilatıüyeliğinin askıya alınması söz konusu olabilir” dedi.

ancak iran cumhurbaşkanı mahmud ahmedinejad’ın da katıldığı zirvede suriye’nin üyeliğinin askıya alınması kararına tahran’ın karşı çıkacağı sanılıyor.

zirve öncesi cidde’de yapılan hazırlık toplantısında suriye’de uçuşa yasak bölge ilan edilmesi konusu gündeme gelmiş, iran dışişleri bakanı ali ekber salihi,  ülkesinin suriye politikasında değişiklik olmayacağını hatırlatmıştı. salihi, iran’ın krizin çözümünde dış müdahaleye karşı olduğunu söylemişti.

suriye’nin islam işbirliği teşkilatı üyeliğinden çıkarılması için üyelerin üçte ikisinin onayı yeterli.

mekke'deki zirve'de myanmar'ın arakan bölgesindeki müslümanların durumuyla, gazze'deki filistinlilere yönelik abluka da ele alınacak.

amos suriye’de

öte yandan bm insani yarım koordinatörü valeri amos, insani krizin arttığı suriye’yi ziyaret ediyor. amos, suriye ve lübnan’da hükümet yetkilileri, yerel kızılay yetkilileri yardım organizatörleri ve çatışmalardan etkilenen ailelerle bir araya gelecek. amos’un amacı, çatışmalar yüzünden mağdur durumda kalan sivillere yardımların daha etkin şekilde ulaştırılmasını sağlayabilmek.

esad’ın danışmanı çin’de

her gün artan diplomatik baskılarla karşı karşıya kalan suriye devlet başkanı beşar esad’ın baş danışmanlarından butanya şaban temaslarda bulunmak üzere çin’in başkenti pekin’e gitti.

şaban çin dışişleri bakanı yang jiechi ve diğer hükümet yetkileri ile bir araya gelecek. çin dışişlerinden yapılan açıklamada, pekin’in yakın zamanda suriye muhalefetinden isimlerle de görüşmeyi değerlendirdiği belirtildi.

suriye’de bir yıldan uzun süredir devam eden rejim karşıtı ayaklanma ve çatışmalardan 2 milyon kişinin etkilenmiş olabileceği sanılıyor. bm’ye göre şam, halep ve diğer kentlerde 1 milyondan fazla kişi ise evlerini terk etmek zorunda kaldı.

140 binden fazla kişi ise şiddet olaylarından kaçarak lübnan, türkiye ve irak’a sığındı.

bu kişilerin çoğu, sınır bölgelerinde kurulan çadır kamplarda yaşıyor. suriye genelinde mart 2011’de başlayan ayaklanmalardan bu yana suriye insan hakları gözlemevi’ne göre yaklaşık 20 bin kişi öldü.

kaynak: al jazeera ve ajanslar