tbmm darbe ve muhtıraları araştırma komisyonu, eski genelkurmay başkanlarından emekli orgeneral hilmi özkök'ü dinledi. özkök, 28 şubat süreci ve görev süresinde yapıldığı iddia edilen hükümeti devirmeye yönelik darbe planları hakkında bilgi verdi. 

komisyon başkanı ak parti istanbul milletvekili nimet baş ve bazı üyelerin, 12 eylül darbesini haklı bulduğu izlenimi edindiğini belirtmesi üzerine özkök, hiçbir darbeyi savunmadığını ifade ederek, ''sonrasında iyiye mi gitti, kötüye mi gitti, ona bakmak lazım'' dedi.

özkök, askerin hiçbir zaman başıboş bırakılmadığını ve ordunun sivil iradeye saygı duyduğunu söyledi. görevini kanunlar ve nizamlara göre yaparak yeminine sadık kaldığını söyleyen özkök, "şu parti, bu parti ayırmam. kim gelse, görevimi yeminime sadık kalarak yapardım'' diye konuştu. hilmi özkök, ordu içindeki birçok generalin de kendisi gibi olduğuna inandığını dile getirdi.

'asker siyasete hevesli değil'

ordunun devletin idaresinde olma hevesi taşımadığını ifade eden özkök, 12 eylül'den sonra sadece kenan evren'in cumhurbaşkanı olduğunu, diğer askerlerin idarede yer almadığını anımsattı.

eski genelkurmay başkanı, askeri müdahalelerin ancak demokrasinin gelişmesiyle azalacağını vurguladı

özkök, darbelerin önlenmesinde en etkili unsurun siyaset olduğunu belirterek, ''siyasetçileri, siyasetçiler değiştirsin ama tarihe baktığımızda siyasetçilerin bizden yardım istediği olmuştur'' dedi.

wikileaks belgelerinde iddia edilen ve 1 mart 2003 tarihindeki irak tezkeresi için devreye girip girmediği sorulan özkök, ''ben politikacı değil, bürokratım. abd ile münasebet neyse, devlet politikasına göre hareket ederim. o dönem mgk da dahil çeşitli toplantılar yaptık. tezkerenin geçmesi ve geçmemesi halinde neler olabileceğini değerlendirdik. ne basına konuşarak hükümete baskı yaptım ne de abd'lilerle görüştüm'' diye konuştu.

'35. madde önemli değil' 

tsk iç hizmet kanunu'nun 35'nci maddesinin kaldığı sürece darbe tehlikesi olup olmadığına dair görüşü de sorulan özkök, bu madde olmasa tsk'nın yurt içindeki olaylarda kullanılamayacağını savundu. özkök, ''tsk iç hizmet kanunu'nun 35. maddesi, bence dışarıdan önemsendiği kadar büyük bir madde değil'' değerlendirmesinde bulundu.

özkök, chp ve mhp'li komisyon üyelerinin 'balyoz planı' ve 'ergenekon' davalarıyla ilgili sorularını, yargılama devam ettiği için genel çerçeve dışında cevaplamak istemedi. komisyon başkanı baş da, özkök'e bu konuda yöneltilecek soruların yargı yetkisinin yerine geçme riski oluşturacağından titizlik gösterilmesini istedi.

bu konuda mahkemeye tanık olarak ifade verdiğini anlatan özkök, yine de yöneltilen sorular üzerine, ''balyoz planı'' diye bir darbe hazırlığını duymadığını, bu konuda düzenlenen seminerde ''ileri giden'' ifadelerin kullanıldığını duyması üzerine konuyu, dönemin kara kuvvetleri komutanı orgeneral aytaç yalman'a incelemesi için ilettiğini söyledi.

özkök, bir soru üzerine, yalman'ın daha sonra kendisine konuyla ilgili cevap vermediğini ifade etti. hilmi özkök, genelkurmay başkanlığı görevinden sonra cumhurbaşkanlığı teklifi alıp almadığı sorusunu da ''asla. ne ima ne teklif aldım'' diye yanıtladı.

'biz darbeye hazırdık'

soruşturma kapsamında gazeteciler de dinleniyor. perşembe günü komisyona ifade veren mehmet ali birand, darbelerde soğuk savaş döneminin etkisi olduğunu ifade etti. 12 eylül'ü 'darbelerin anası' olarak tanımlayan birand, 12 eylül darbesinin türkiye'nin modelini değiştirdiğini, ülkenin nasıl yönetileceğinin en ince yasalara kadar girdiğini belirtti.

birand, 28 şubat sürecini 'postmodern darbe' olarak niteleyerek, o dönemde askerin yargı, medya ve sivil toplum gibi zaten kullanılmaya hazır mekanizmaları kullandığını dile getirdi. kendisinin o dönemde tutumunu değiştirmediğini, programına başörtülü öğrenci çıkardığı için acımasız eleştiriler aldığını anlattı.

birand, kendisinden önce komisyona bilgi veren gazetecileri de eleştirerek, "o dönem askere takla atanlar, burada size neler anlatıyor, hayret ediyorum" dedi.

28 şubat sürecinde medyanın rolünü de değerlendiren birand, 'komutanlar bize, 'vatan nereye gidiyor, görmüyor musunuz?' derdi. biz de 'olur mu? tabii' derdik, 'siz işinize bakın' denmezdi. olağanı da buydu. medya patronları yazı işlerine hiçbir zaman 'askeri destekleyeceksiniz' demedi. gerek de yoktu. biz hazırdık zaten' diye konuştu.

bugüne kadar, gazeteciler kadir çelik, ali bayramoğlu, yavuz donat, fehmi koru, cengiz çandar, abdurrahman dilipak, fatih çekirge ve ertuğrul özkök'ü dinleyen 

komisyon, cuma günü de dönemin medya patronlarını dinleyecek. bu kişiler arasında; dinç bilgin, aydın doğan, turgay ciner ve mehmet emin karamehmet de bulunuyor.

komutanlar tutuklandı

28 şubat soruşturması kapsamında bugüne kadar yapılan operasyonlarda, aralarında emekli orgeneral çevik bir ve emekli tümgeneral erol özkasnak gibi dönemin üst düzey komutanlarının da bulunduğu askerler gözaltına alınmış ve tutuklanmıştı.

soruşturmada, 28 şubat 1997 tarihli mgk toplantısında 'irtica ile mücadele' amaçlı bir dizi kararın alındığı ve refah-yol hükümetinin dönemin başbakanı necmettin erbakan'ın 18 haziran 1997'da istifasıyla çöktüğü dönem mercek altına alınıyor.

tutuklanan isimler, dönemin koalisyon hükümetini devirmeye çalışmakla suçlanıyor.

kaynak: ajanslar