ahmedinecad liderliğinde, nükleer programını gerilim politikası eşliğinde ilerleten iran, rotasını yeni cumhurbaşkanı ruhani'nin ılımlı mesajlarıyla uzlaşmaya çevirdi. tahran'ın bu hamlesi, birleşmiş milletler genel kurulu'nun en sıcak maddesi, suriye'yi bile geride bıraktı.

batı ile nükleer müzakerelere hazır olduğunu açıklayan iran cumhurbaşkanı hasan ruhani, ülkesinin nükleer programıyla ilgili batılı ülkelerle en fazla altı ay içinde uzlaşmayı umduğunu söyledi.  washington post gazetesine konuşan ruhani, "en kısası herkesin çıkarına. üç ay olursa bu iran'ın tercihi, altı ayda olursa yine de iyi. yıllar değil ay meselesi" dedi. hasan ruhani, izlediği politikada yalnız olmadığının da altını çizdi. dini lider ali hamaney'in kendisine anlaşmaya varmak için tam yetki verdiğini söyledi.

34 yıl sonra en üst düzey temas

sekiz yıllık ahmedinecad döneminde, iran ile batı arasında tıkanan nükleer müzakereler, ruhani'nin girişimiyle ekim ayında cenevre'de yeniden başlayacak.  ama ilk temas perşembe bm genel kurul çalışmaları sırasında. bm güvenlik konseyi'nin daimi üyeleri abd, rusya, çin, ingiltere, fransa ve almanya'dan oluşan p5+1 ülkeleri dışişleri bakanları ile iran dışişleri bakanı bir araya gelecek. yani iran dışişleri bakanı javad zarif ve abd dışişleri bakanı john kerry aynı masada oturacak. böylece iran ve abd, 1979 islam devrimi'nden bu yana en üst düzey teması kurmuş olacak. 

abd ile iran arasındaki diplomatik ilişkiler  1979’daki islam devrimi’nden sonra kopmuştu. iki ülkenin liderleri 34 yıldır hiç bir araya gelmedi.

ilımlı bir siyasetçi olan ruhani, seçim kampanyası sırasında ahmedinejad'ın sert ve saldırgan tutumunu eleştirerek öne çıkmıştı. ruhani, bm'deki konuşmasında da saldırganlık ve aşırı şiddeti eleştirdi. ruhani, 'abd ile farklılıklarımız yönetilebilir niteliktedir' ifadelerini kullandı. 

nükleer programı eleştiriliyor

başta abd olmak üzere batılı ülkeler, iran'ın uranyum zenginleştirme programını nükleer silah sahibi olmak amacıyla yürüttüğünü iddia ediyor. tahran yönetimi ise nükleer programının barışçıl amaçlı olduğunu ve elektrik üretimi için nükleer teknolojiye ihtiyaç duyduğunu vurguluyor.

abd başkanı barack obama, mart ayında yaptığı bir açıklamada iran'ın yaklaşık bir yılda nükleer silah sahibi olabileceğini söylemiş ve bu ülkelye yönelik askeri seçeneğin de masada olduğunu belirtmişti. 

iran'a nükleer faaliyetleri nedeniyle abd'nin liderliğinde ağır yaptırımlar da uygulanıyor. tahran'a yaptırım uygulayan şirketler ve bireyler, iran'ın askeri ve savunma sanayiine katkıda bulundukları gerekçesiyle 'kitle imha silahları sağlayıcıları' olarak tanımlanıyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar