bm'nin beş daimi üyesi ingiltere, çin, fransa, rusya, abd ve almanya'nın oluşturduğu p5+1 ülkeleri ve iran, tahran'ın nükleer programı sorununu görüşmek üzere isviçre’nin cenevre kentinde bir kez daha bir araya geldi.

iki gün sürecek toplantılarda taraflar, iran'ın geçen ay isviçre'de gerçekleşen son görüşmede sunduğu yeni planı da ele alacak.

toplantı öncesi basına konuşan taraflar olumlu mesajlar verdi. önce avrupa birliği dış ilişkiler şefi catherine ashton ile iran dışişleri bakanı cevad zarif  kahvaltıda bir araya geldi. kahvaltı sonrası basına bir açıklama yapan zarif, tarafların bu hafta ekstra çaba sarf etmesi durumunda yapılacak bir anlaşmanın iran ile batılı ülkeler arasında uzun yıllardır devam eden tahran'ın nükleer programı sorununa bir çözüm yolu olabileceğini söyledi.

yaptırımlar hafifleyebilir

reuters haber ajansına konuşan amerikalı bir yetkili, iran’ın somut adımlar atması halinde washington’ın tahran'a ekonomik yaptırımlar konusunda “sınırlı ve geçici” bir rahatlama sağlayabileceğini söyledi. bir başka abd’li yetkili de, washington’ın iran’ın yurt dışında dondurulan hesaplarının bir kısmını kullanmasına izin verebileceklerini belirtti.

washington yönetimi ise çarşamba günü yaptığı açıklamada, p5+1 ülkeleri ve iran’ın bütün tarafların kabul edebileceği bir anlaşma yapmak için çok çalışması gerektiğini belirtmişti. 

iran, cenevre’de 15 ekim'de gerçekleşen son görüşmede nükleer programı ile ilgili yeni bir plan sunmuştu. ab dış ilişkiler ve güvenlik politikası yüksek temsilcisi catherine ashton planı “önemli bir katkı” olarak değerlendirmiş, bu toplantının iran ile bu zamana kadar yapılan en detaylı görüşmeler olduğunu ifade etmişti. 

"uranyum zenginleştirme seviyesini düşürebiliriz"

planın detaylarına dair basına bir açıklama yapılmadı. ancak geçen ayki toplantıdan sonra iran heyetine toplantıda başkanlık eden iran dışişleri bakan yardımcısı abbas arakçı basına yaptığı açıklamada, tahran yönetiminin nükleer tesislerinde ani denetimler yapılmasına izin verilebileceğini ve uranyum zenginleştirme seviyesini düşürülmesini kabul edebileceklerini belirtmişti.  

batılı ülkeler, iran’ın uranyum zenginleştirme programını askıya almasını istiyor ve bu nedenle de ülkeye ekonomik yaptırımlar uyguluyor. iran, atacağı adımlar karşısında kendisine uygulanan yaptırımların hafifletilmesini istiyor. iranlı yetkililer, nükleer programlarının elektrik üretimi ve tıbbi gereksenimler çerçevesinde ele alındığını söylüyor, ancak batı iran’ın nükleer silah geliştirmesinden endişe ediyor.

iran’nın yeni cumhurbaşkanı hasan ruhani, eylül ayında batılı bir televizyona verdiği mülakatta, ülkesinin hiç bir zaman nükleer silah geliştirmeyeceğini söylemiş, bu konuda da batı ile bir uzlaşmaya varabilecekleri mesajını vermişti. batılı ülkeler ise iran’ın ılımlı mesajlarının arkasında durması ve somut adımlar atmasını istiyor.