güney kore, tayvan ve güney afrika, iran’dan yaptıkları ham petrol ithalatını azalttı.

çin, hindistan, japonya ve güney kore, asya kıtasında iran’dan en fazla petrol alan ülkeler arasında. bunların hepsi ya ithalatlarını azalttı ya da azaltacaklarını açıkladı.  

iran, günde 2,6 milyon varil petrolü asya kıtasına ihraç ediyor.

abd, salı günü yaptığı açıklamada japonya’yı ve 10 ab ülkesini iran’dan yaptıkları petrol alımını ciddi ölçüde azalttıkları için mali yaptırım listesinden çıkardığını bildirmişti. ancak washington, güney kore ve iran’ın önde gelen petrol alıcıları olan çin ve hindistan’ı henüz listeden çıkartmadı.

dünyanın en büyük beşinci petrol ithalatçısı güney kore, 2012’nin ilk iki ayında iran’dan aldığı ham petrol oranını yüzde 15 azaltmıştı.

afrika'nın en büyük ekonomisi güney afrika da iran’dan yaptığı hemen hemen tüm petrol ithalatını durdurma kararı aldı.

güney afrika toplam petrol ithalatının yüzde 25'ini iran'dan yapıyordu. 

güney afrikalı bir diplomat, abd’nin diplomatik baskıları karşısında  en büyük ham petrol sağlayıcısı iran’dan petrol almayı bıraktığını söyledi.

 ab ülkeleri ocak ayında anlaşmıştı

ab ülkeleri iran’dan petrol ithalatını durdurmak konusunda ocak ayında anlaşmıştı. buna göre avrupalı şirketler iran'la mevcut sözleşmelerini 1 temmuz'a kadar kademeli olarak iptal edecek.

tahran da misilleme olarak, ab’nin altı ay içinde devreye sokacağı petrol ticareti yasağını beklemeden ingiltere ve fransa’yla bu alanda ticareti durdurmuştu.

amerika birleşik devletleri (abd) başkanı barack obama'nın geçen ay onayladığı yeni yaptırımlar da iran merkez bankası'nı de hedef alıyordu. yaptırımlar, iran'ın yurt dışına petrol satmasını zorlaştırsa da, abd bu yaptırımların uygulanmasını altı ay ertelemişti.

günde ortalama dört milyon varil civarı petrol üreten iran, dünyanın en büyük beş petrol üreticisinden biri konumunda bulunuyor. iran’a yönelik ambargo, uluslararası piyasalarda dengenin sarsılması ve ham petrol fiyatlarının sıçraması riskini de beraberinde getiriyor.

bm bünyesinde faaliyet gösteren viyana merkezli uluslararası atom enerjisi kurumu (uaek), kasım ayında yayımladığı raporda, iran'ın nükleer programının askeri boyutuna ilişkin ‘güvenilir kaynaklardan bilgi edindiklerini’ ve bu çerçevede, ülkenin ‘nükleer silah tasarlamak ve üretmek için deneysel faaliyetlerde bulunduğuna’ ilişkin bilgisi olduğunu söylemişti.gerilimi uaek raporu tetiklemişti

tahran, ekim ayında ilk nükleer santrali olan bir milyar dolar değerindeki buşehr santralini devreye sokmuş ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerini başarıyla yürüttüğünü açıklamıştı. 

santral, uaek’nın aktif reaktörler listesinde bulunuyor.

bm ay başında, iran’ın kum şehrinde yer alan ve güvenlik amacıyla yeraltına gömülmüş yeni bir merkezde uranyum zenginleştirme çalışmaları yapmaya başladığını belirtmişti.

tahran, geçtiğimiz ay ilk nükleer santrali olan bir milyar dolar değerindeki buşehr santralini devreye sokmuş ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerini başarıyla yürüttüğünü açıklamıştı. santral, uaek’nın aktif reaktörler listesinde bulunuyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar