mısır'da cumhurbaşkanı muhammed mursi’nin karşıtları ve destekçileri, 15 aralık’ta yapılacak referandum öncesi yeniden başkent kahire'deki başkanlık sarayı önünde toplanmaya başladı. tarafların karşı karşıya gelmesi, geçen hafta ölümle sonuçlanan çatışmaların ardından yeni şiddet olaylarına neden olabilir. 

solcular, liberaller ve diğer muhalif gruplar, halka salı akşamüstü başkanlık sarayı’na yürüme çağrısında bulundu. anayasa taslağını hazırlayan komisyonun çoğunluğunu oluşturan merkez sağdaki islamcılar ise 'milyonları' aynı gün mursi'ye ve kazanacaklarına emin oldukları referanduma destek için yürüyüşe çağırdı.

gündüz saatlerinde ise bir grup gösterici başkanlık sarayı önündeki barikatları yıkmak isteyince, polisle aralarında gerilim yaşandı. tahrir meydanı'nda kamp kuran muhaliflere ise mursi yanlıları tarafından molotf kokteyli atıldı. güvenlik güçleri havaya ateş açarak meydandaki olayları önlemeye çalıştı. hastane kaynakları toplam dokuz kişinin yaralandığını bildirdi. 

başkanlık sarayı önündeki güvenlik tedbirleri de en üst düzeyde. yüzlerce polis ve asker sarayın kapılarına çıkan yollarda etten duvar örerken, zırhlı araçlar da çevreye konuşlandırıldı. 

taslağa tepkiler

mısır'da cumartesi günü oylanacağı açıklanan anayasa taslağı, kadın haklarının ve bireysel özgürlüklerin gözardı edildiği gerekçesiyle eleştiriliyor. bir başka nokta ise, müslüman din adamlarına yasalar üzerinde söz hakkı tanıyan taslağın, onda biri hristiyanlardan oluşan 83 milyonluk nüfusun çeşitliliğini yansıtmadığı.

muhalefet referandumun ertelenmesi konusunda ısrarını sürdürürken, pazartesi akşamı geç saatlere kadar toplantı yapan grup, referandumun boykot mu edileceği yoksa mısır halkının 'hayır' oyu vermeye ikna mı edileceğini konusunu ele aldı.

orduya sivilleri tutuklama yetkisi

mısır'da rejimi ve cumhurbaşkanını korumakla görevli cumhuriyet muhafızları, protestocuları başkanlık sarayı’ndan uzak tutabilmek adına tanklar ve bariyerler ile önlem aldı, sarayın etrafı dikenli tellerle çevrildi.

öte yandan cumhurbaşkanlığı, yüksek seçim kurulu'nun talebi doğrultusunda, ordunun referandum sonuçlanana kadar ülkede güvenliği sağlama ve kamu kurumlarını korumakla görevlendirdi. pazar günü resmi gazetede yayımlanan karara göre, ordu sivilleri de tutuklayabilecek.

yargıçlardan şartlı gözlemcilik

ülkedeki bir başka tartışma konusu da, referandumda kimin gözlemcilik yapacağı. mısır’da bu görevi yargıçlar yapıyor ancak mursi’nin kararnamesinin ardından bir grup yargıç gözlemcilik görevini reddetmişti.

kararnameye yüksek yargı tepki göstermiş, yargıtay ve temyiz mahkemesi üyeleri greve gitme kararı almıştı.

ancak idari mahkeme yargıçları pazartesi günü referandumu boykot etme kararlarını şartlı olarak kaldırdıklarını, mursi taraftarlarının yüksek anayasa mahkemesi etrafındaki kuşatmayı kaldırdıkları takdirde gözlemcilik görevlerini yerine getireceklerini belirtti.

yargıçlar gözlemcilik görevi karşılığı ayrıca yetkililerin seçim merkezleri önünde oy propagandası yapılmasına engel olmasını ve yargıçlara hayat sigortası sunmasını şart koştu. 

muhalifler ikna olmadı

mısır'daki siyasi kriz, mursi’nin 22 kasım’da kendisine olağanüstü yetkiler veren ve yargıdan muaf tutan kararnameye imza atması ile başlamıştı. cumhurbaşkanı, ülke çapında protesto gösterilere neden olan kararnameyi cumartesi günü geri çekmiş ancak anayasa taslağının referanduma sunulacağı tarihi değiştirmemişti. 

yaklaşık üç haftadır tarafların sokaklara indiği ülkede, gösteriler sırasında çıkan çatışmalarda yedi kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce kişi yaralanmıştı.

demokratik seçimle geldi

mısır'da 30 yıl yönetimi elinde bulunduran hüsnü mübarek’in halk ayaklanması sonucu şubat 2011’de isifa etmesinden sonra yönetimi yüksek askeri konsey (yak) üstlenmişti. temmuz ayında ise mısır cumhurbaşkanı muhammed mursi, yemin ederek resmen göreve başlamıştı.

devrim sürecinde 800’den fazla kişi kaybederken, 11 bine yakın kişi yaralandı.

ülke tarihinde demokratik seçimle göreve gelen ilk isim olan mursi, 1952'de monarşinin sona ermesinden bu yana mısır'ın beşinci cumhurbaşkanı olmuştu. mısır'da ağustos ayında da başbakan hişam kandil liderliğindeki yeni hükümet göreve başlamıştı.

cumhurbaşkanı mursi göreve gelmesinin hemen ardından, mübarek rejiminin devrilmesiyle geçiş döneminde iktidarı üstlenen yak başkanı ve yeni kabinenin savunma bakanı hüseyin tantavi ile genelkurmay başkanı sami annan'ı emekliye sevk etmişti.

mursi ayrıca, askerlerin 17 haziran 2012 tarihinde ilan ettiği, orduya geniş yetkiler tanıyan ve cumhurbaşkanının yetkilerini kısıtlayan anayasal düzenlemeleri de iptal etmişti.

kaynak: ajanslar