türk ve rum heyetler ada'da bm kontrolünde bulunan ara bölgede üçüncü kez bir araya geldi. heyetler, haftada iki kez bir araya gelme konusunda prensipte anlaşmıştı. 

asıl konular bittikten sonra doğal gazdan elde edilecek gelirlerin paylaşılması üzerinde durulması planlanıyor.

bugünkü ilk içerik görüşmesinin ardından 27 şubat’ta kktc'nin müzakerecisi atina'ya, rum yönetimi'nin müzakerecisi de ankara'ya gidecek. bu uygulama, türkiye’nin rum yönetimi’nden bir temsilciyi, yunanistan’ın da kktc’den bir temsilciyi resmi olarak kabul etmesi anlamında bir ilk.

rum yönetimi lideri nikos anastasiadis süreçten umudunu dile getirdi:

“kıbrıs'ta rumların annan planı'nı reddettiği 2004'ten bu yana çok şey değişti. kıbrıslı türkler ve rumların artık yeni müzakereler aracılığıyla insan haklarına saygılı bir ülkede barış içinde birlikte yaşayabilecekleri bir çözüm umut ediyorum. kıbrıs konusuyla bağlantılı olan herkesin, çözüm çabalarının bu kez sonuç vermesi gerektiğini anlaması lâzım. bu hepimizin olduğu kadar tüm bölgenin çıkarına.” 

3 aşamalı müzakere planı

bu plana göre, ilk aşamada, 2008'de başlayan bir önceki müzakere sürecinde uzlaşılan konular yeniden görüşülecek. hızla bitmesi planlanan bu aşamanın ardından, üzerinde uzlaşmaya yaklaşılan konular ele alınacak.

2012'de kesilen ikinci müzakerelerde toprak ve garantörlük başlıkları dışında diğer konularda ilerleme kaydedilmişti.

kktc adına müzakereleri yürüten kudret özersay, ilk iki toplantının ardından yaptığı açıklamada temel hedefin yakınlaşmaların sayısını olabildiğince hızla artırıp son aşamaya geçilmesi olduğunu söyledi.

toprak ve garantiler son aşamada 

diğer dört başlık yeniden görüşülüp üzerinde uzlaşıldıktan sonra, son aşamada toprak konusu ele alınacak. toprak konusunun da çözülmesi durumunda, garantör devletler türkiye, yunanistan ve ingiltere’nin de katılımıyla garantiler konusu görüşülüp müzakereler sonuçlandırmaya çalışılacak.

3 aşamalı planı türk tarafı önermişti. rum tarafıyla yöntem üzerine yapılan görüşmeden sonra kktc’nin müzakerecisi kudret özersay, “genel anlamda müzakerelerin yöntemi ile ilgili bir anlayış birliği taraflar arasında var.” diyerek 3 aşamalı planda anlaşıldığını açıkladı.

taraflar müzakerelerin başından beri yapıcı açıklamalarda bulundu. görüşmelerin ardından basına bilgi verirken toplantıların olumlu havada geçtiğini ve çözüm umutlarının arttığını açıkladı. ancak toprak ve garantörlük konusunda açıklamalar birbiriyle çelişki gösterdi.

kritik konu: maraş

toprak konusunda en kritik konulardan biri, kapalı maraş bölgesi. 2003 yılında tarafların anlaştığı annan planı’nda maraş bölgesinin rum tarafına bırakılmasına karar verilmişti. rum tarafı bu kez müzakereler sürerken maraş’ın bırakılmasını talep ediyor. ancak kktc cumhurbaşkanı derviş eroğlu, 19 şubat’ta yaptığı açıklamada, “rum tarafı başından beri kapalı maraş’ı güven artırıcı önlem olarak tartışıyor ve dünyayı da bu yönde ayağa kaldırmaya çalışıyor. ancak maraş’ı vermek gündemimizde yok” dedi.

en son görüşülecek garantiler konusunda da tarafların görüşleri farklı. rum yönetimi ve yunanistan ada’daki türk askeri sayısının azaltılmasını talep ediyor. eroğlu bu konuyla ilgili olarak “rumların bu konudaki yorumları yanlış. türk askeri buradan çıkamaz. çünkü garanti ve ittifak anlaşmaları üç devletin birlikte imzalamış oldukları anlaşmadır. dolayısıyla üç devletin oy birliğiyle karar vermesi gerekir. türkiye'nin kırmızı çizgisi olduğu dikkate alınırsa, bunlar da olmayacak" açıklaması yaptı.

heyetler müzakereleri sonuçlandırdığında, rum ve türk taraflarında eşzamanlı referandumlar yapılarak çözüm halkların oyuna sunulacak.

kaynak: al jazeera