kuzey kore lideri kim jong-un, babası eski lider kim jong-il’in ölümünün ardından ilk kez ülkenin dev bir kalabalığa hitap etti. yeni lider, ülkenin kurucusu kim il-sung’un 100. doğum günü için başkent pyongyang'da hayata geçirilen doğum günü kutlamalarında kürsüye çıktı.

başkent pyonyang’da kim il-sung anısına büyük bir askeri geçit töreni düzenlendi. kim ailesinin kuzey kore’yi yöneten üçüncü üyesi olan kim jong-un, askerlerin yürüyüşlerinin ve denizcilerin gösterilerinin ardından mikrofonu eline alarak metnini okumaya başladı.

kore lideri konuşmasında, büyükbabası kim il-sung’u ülkenin kurucusu olarak nitelerken, babası kim jong-il’e ise 'devrimci silahlı kuvvetler’in kurucusu unvanını atfetti.

sivil ve askerlerden oluşan on binlerce kişinin dinlediği 20 dakikadan uzun süren konuşmasında kim jong-un, "nihai zafere doğru ilerleyelim" sözlerini kullandı.

kim jong-un’un konuşması, sağlık sorunları nedeniyle son dönemde halk içine fazla çıkmayan, çıksa da halka hitap etmeyen kim jong-il’in ardından beklenmeyen bir durum oldu.

güney kore’nin başkenti seul’da bulunan yonsei universitesi profesörlerinden choi jong-kun, al jazeera’ye yaptığı açıklamada, kim jong-un’un bir lider olarak konumunu meşrulaştırmaya çalıştığı ve gücünün temellerine vurgu yaptığı yorumunu getirdi.

başarısız uydu  girişimi

pazar günü yapılan kutlamalardan önce kuzey kore, kim il-sung’un doğumgünü şerefine uzaya uydu fırlatmayı denemiş ancak başarısız olmuştu. 13 nisan cuma sabahı tsi 01.39'da fırlatılıp uzaya gönderilmek istenen ve roketle taşınan uydu yörüngeye girmemişti.

pyonyang’un uzun menzilli füzeyle uydu fırlatma girişimi bölge ülkeleri ve abd ile ilişkilerinin gerilmesine yol açmıştı.

bölge ülkeleri, pyonyang’ın girişiminin uzun menzilli bir füze denemesi olduğunu ve uydunun bahane olduğunu öne sürmüştü

lider değişti, politika aynı

yaklaşık üç yıl önce nükleer programı konusunda yürütülen altılı görüşmelerden çekilen kuzey kore, iki ay önce nükleer denemelere, uranyum zenginleştirmeye ve uzun menzilli füze fırlatmaya son vermeyi kabul etmişti.

kuzey kore ayrıca, bm'ye bağlı uluslararası atom enerjisi kurumu (uaek) denetçilerinin ülkenin nükleer tesislerine girişine de izin vereceğini belirtmişti. abd tüm bunların karşılığında kuzey kore'ye 240 bin ton gıda yardımı yapmayı taahhüt etmişti.

ancak kuzey kore’nin fırlattığı uydu, planları bozmuş, abd yardımı askıya almıştı.

kuzey kore lideri kim jong-il aralık ayında hayatını kaybetmiş, yerine oğlu kim jong-un geçmişti. kuzey kore’deki lider değişiminin ülkenin iç ve dış politikasında büyük değişikliklere yol açması beklenmiyordu ancak batılı ülkeler ve asya ülkeleri pyonyang’ın politikalarında bir değişiklik görmek umuduyla ülkeyi yakından takip ediyordu.

kuzey kore, 2006 ve 2009 yıllarında nükleer denemeler gerçekleştirmişti. 1994 yılından beri ülkeyi yöneten kim’in ölümü, nükleer silaha sahip ülkedeki istikrarın geleceğinin sorgulanmasına neden olmuştu.

iki nükleer deneme yaptı

güney ve kuzey kore, kore savaşı’nın sonunda 1953 yılında sadece ateşkes anlaşması yapıp barış anlaşması imzalamadıkları için, hukuki olarak halen savaş halinde bulunuyorlar.

23 milyon nüfuslu kuzey kore, 1,2 milyon üyeli güçlü bir orduya sahip, ancak halkın büyük kısmı yoksullukla karşı karşıya.

kaynak: al jazeera ve ajanslar