abd ve güney kore, kuzey kore'nin ülke topraklarından roket fırlatmasını 'ciddi bir provokasyon' olarak göreceklerini açıkladı. pentagon sözcüsü george little, böylesi bir adımın, pyongyang'ın uluslararası sorumlulukların ve bm güvenlik konseyi kararlarının da ihlali olacağını söyledi.

little bu açıklamayı, abd savunma bakanı leon panetta ile güney kore savunma bakanı kim kwan-jin'in telefon görüşmesinin ardından yaptı. iki bakanın görüşmesinde ana gündem maddesi, pyongyang'ın roket ile uzaya uydu gönderme hazırlıklarıydı. 

amerikan dışişleri bakanlığı da, kuzey kore’ye uzaya uydu göndermemesi konusundaki tavsiyesini tekrar etti ve bunun bm güvenlik konseyi kararları ile pyongyang'la 29 şubat'ta varılan ve bazı koşullarla bu ülkeye gıda yardımını öngören mutabakatın ihlali anlamına geleceğini vurguladı.

abd ve güney kore, kuzey kore'nin roket ile uydu göndermesinin esasında uzun menzilli balistik füze denemesi anlamına geleceği görüşünde.

washington, pazartesi günü de kuzey kore’den, nükleer deneme yapmamasını ve uzaya uydu göndermemesini istemişti. abd çin'den de, komşusu kuzey kore üzerindeki etkisini kullanarak bu ülkeyi 'provakatif eylemlerden' uzak tutmak için çalışmasını istemişti.

‘ciddi yanıt veririz’

güney kore ise uyduyu uzaya göndermesi halinde kuzey kore'ye ciddi bir yanıt vereceği tehdidinde bulunmuştu. güney kore savunma bakanı kim min-seok, daha önce yaptığı açıklamada “şunu açıklığa kavuşturmak istiyoruz, füzenin fırlatılması kore yarımadası'nda ve kuzeydoğu asya’da istikrarı tehdit eden bir provakasyon” diye konuşmuştu.

'nükleer denem yolda' iddiası

kuzey kore ise abd ve bölgedeki komşularının baskılarına rağmen, uzaya uydu göndermeye hazırlanıyor. hatta  güney kore basınına göre, pyonyang aynı zamanda üçüncü bir nükleer deneme yapmayı planlıyor.

güney kore’nin yonhap haber ajansı, adını açıklamadığı bir istihbarat kaynağına dayandırdığı bilgiye göre kuzey kore daha önceki iki nükleer testini yaptığı bölgede üçüncü kez gizli bir nükleer teste hazırlanıyor.

daha önce 14 nisan ila 18 nisan arasındaki bir tarihte roket yoluyla uzaya uydu fırlatacağını duyuran pyongyang, sohae uzay istasyonu’ndaki unha-3 adlı üç parçalı roketin tümünü rampaya yerleştirdiğini duyurmuştu. pyongyang, basın mensuplarının fırlatma hazırlıklarını yerinden izleyebilmesi için ülkeye girmelerine de izin verdi.

lider değişti, politika aynı

yaklaşık üç yıl önce nükleer programı konusunda yürütülen altılı görüşmelerden çekilen kuzey kore, iki ay önce nükleer denemelere, uranyum zenginleştirmeye ve uzun menzilli füze fırlatmaya son vermeyi kabul etmişti. abd tüm bhunların karşılığında kuzey kore'ye 240 bin ton gıda yardımı yapmayı taahhüt etmişti. kuzey kore ayrıca, bm'ye bağlı uluslararası atom enerjisi kurumu (uaek) denetçilerinin ülkenin nükleer tesislerine girişine de izin vereceğini belirtmişti.

ancak kuzey kore’nin, kurucusunun kim il-sung'un 100. doğum günü şerefine atmayı planladığı uydu planları bozdu. kuzey kore, bunun bir hava durumu uydusu olduğunu belirtirken, abd ve güney kore planlananın uzun menzilli füze denemesi olduğunda ısrarlı.

kuzey kore lideri kim jong-il aralık ayında hayatını kaybetmiş, yerine oğlu kim jong-un geçmişti. kuzey kore’deki lider değişiminin ülkenin iç ve dış politikasında büyük değişikliklere yol açması beklenmiyordu ancak batılı ülkeler ve asya ülkeleri pyonyang’ın politikalarında bir değişiklik görmek umuduyla ülkeyi yakından takip ediyordu.

iki nükleer deneme yaptı

kuzey kore, 2006 ve 2009 yıllarında nükleer denemeler gerçekleştirmişti. 1994 yılından beri ülkeyi yöneten kim’in ölümü, nükleer silaha sahip ülkedeki istikrarın geleceğinin sorgulanmasına neden olmuştu.

güney ve kuzey kore, kore savaşı’nın sonunda 1953 yılında sadece ateşkes anlaşması yapıp barış anlaşması imzalamadıkları için, hukuki olarak halen savaş halinde bulunuyorlar.

kaynak: al jazeera ve ajanslar