suriye’de güçlenen kürt grupların, son dönemde kontrolü ele geçirdiği yerleşim birimlerinin sayısı artıyor. kürtlerin ele geçirdiği son yerleşim birimi cindirese oldu.

küçük bir kasaba olan cindirese kürtler için kritik öneme sahip efrin kentine bağlı. kürtlerin kanalı nuce tv’ye göre şam rejimine bağlı kuvvetler 20 temmuz’da kasabadan ayrıldı.

habere göre bölgedeki kamu hizmetleri bir haftadır kürtler tarafından yürütülüyor. belediye koltuğu da kürtlerin kontrolüne geçmiş durumda.

özgür suriye ordusu ile son dönemde sert çatışmalara giren şam yönetimi ise, bu duruma ses çıkarmıyor.

türkiye ise şam’ın bu tavrından ve ülkenin kuzeyindeki gelişmelerden rahatsız.

suriye’nin kuzeyinde gittikçe güçlenen ve özyönetim sürecine giren kürt ulusal konseyi türkiye’nin en yoğun gündem maddesi oldu.

başından bu yana suriye’nin bölünmesine karşı çıkan ankara, 900 kilometre uzunluğundaki suriye sınırının tamamında pkk’ya yakın pyd örgütünün baskın olduğu kürt ulusal konseyi tarafından kontrol edilmesini kaygıyla izliyor.

kuzey irak'la işbirliği

türkiye’nin bu konuda geliştirdiği ilk refleks irak’ın kuzeyindeki kürt bölgesi’yle işbirliğine gitmek. bu bağlamda dışişleri bakanı ahmet davutoğlu’nun çarşamba günü erbil’e gitmesi bekleniyor.

başbakan erdoğan, “oradaki yerel yönetimin idarecileri ile bu konuları paylaşıp, bu konudaki kararlılığımız, hassasiyetimiz kendilerine de iletilecektir. ondan sonra da böyle bir sorumluluğun bizden çıktığını bilmelerini istiyoruz. gerek silahlı kuvvetlerimiz gerek diğer bu konudaki ilgili birimlerimiz çalışmaları bu yöndedir “ dedi.

ankara suriye’de pkk’nın içinde olduğu bir oluşuma kesnlikle karşı. iki ülke konuyla ilgili daha önce de gerginlik yaşamış, türkiye, 1990'larda abdullah öcalan'ı teslim etmeye yanaşmayan suriye'yle savaşın eşiğine gelmişti.

suriyeli kürtler, ülkenin, çoğunluğu kuzey bölgelerinde yoğunlaşmış, iki milyonluk bir kesimini oluşturuyor. bu kesim, hayatın farklı alanlarına katılması sebebiyle suriye’deki sosyal dokunun ayrılmaz bir parçası. zira kürtler, ibrahim henano gibi suriye’de fransız işgaline karşı savaşan liderler çıkardı. ayrıca içlerinden bazıları, fevzi es selu ve hüsnü ez zaim gibi cumhurbaşkanlığı yaparak devlette en yüksek makamlara geldiler.

kürt siyasi hareketi

siyasi düzlemde suriye’deki kürt muhalefet hareketi, 1950’lerden itibaren oluşturulmaya başlanan birçok parti ve gruptan meydana geliyor.

demokratik birlik partisi (pyd): sosyalist eğilimleriyle bilinen salih müslim’in liderliğini yaptığı pyd, programı ve ilişkileri dolayısıyla pkk’ya yakın bir parti sayılıyor ve suriye’de kürtler için özerk yönetim talep ediyor.

suriye demokratik kürdistan partisi (pdks): suriye kürt hareketinin temelleri, 1957’de kurulan ve altı yıl sonra iki kanada bölünen suriye demokratik kürdistan partisi (pdks) tarafından atıldı. birinci kanat, irak’taki kürdistan demokratik partisi (kdp) ile işbirliği yapan suriye kürt demokratik partisi (al party). 2007’den itibaren abdulhakim beşar’ın liderlik ettiği suriye kürt demokratik partisi, bugün suriye kürtlerinin en güçlü partilerinden biri sayılıyor. ikinci kanat ise liderliğini 1997 yılından beri nasruddin ibrahim’in üstlendiği suriye kürt demokrasi partisi. lideri ibrahim ile öne çıkan bu parti, kürt hareketinin etkili unsurlarından biri olan ve muhammed musa tarafından yönetilen suriye kürt sol partisi ile ittifak içinde bulunuyor.

kürt gelecek akımı: gençlerin taleplerini dile getiren ve kendisini siyasi olmayan sosyal bir hareket şeklinde sunan liberal bir oluşum olarak öne çıkıyor. kürtlerin suriye toplumu ile daha fazla bütünleşmesi çağrısı yapan kürt gelecek akımı, sivil ve siyasi faaliyetlerde büyük deneyim kazanan meşal temmu tarafından 2005’te kuruldu. hızla yükselmeye başlaması üzerine çok geçmeden, suriye’deki kürt partilerini bir araya getirme amacıyla 2009’da oluşturulan çatı örgütü kürt siyasi konseyi’ndeki üyeliği donduruldu. suriye ulusal konseyi’nin kurucuları arasında gösterilen temmu’nun istanbul’daki ulusal kurtuluş konferansı’na katıldığı düşünülüyor; fakat bu konuda resmi bir bilgi bulunmuyor. suriyeli kürt muhalefetinin öne çıkan figürlerinden biri olan meşal temmu, ekim 2011’de uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti. hiçbir grup ya da örgütün doğrudan üstlenmediği suikastın faili olarak çoğunlukla pyd suçlanırken, bazı kesimler cinayetten doğrudan devlet güçlerini sorumlu tutuyor.

kürt ulusal konseyi: 26 ekim 2011’de 10 kürt partisi ve 150’den fazla bağımsız isim, suriyeli kürtlerin taleplerini ulusal muhalif blokları içinde temsil etmek için kürt ulusal konseyi’ni kurduklarını açıkladı. misyonunu ‘kürt meselesine demokratik çözüm bulunması’ başlığı altında ifade eden kürt ulusal konseyi (kuk) kısa süre sonra demokratik değişim için ulusal koordinasyon komitesi, suriye ulusal konseyi ve demokratik ulusal değişim için şam deklarasyonu üyeliklerini askıya aldığını ilan etti. kuk’un bu tavrına, kürt halkının ülkede asli ulusal varlığına anayasal tanınma elde edilmesi ve suriye’de kürt sorununa birleşik suriye çerçevesinde kendi geleceğini belirleme hakkı temelinde demokratik çözüm bulunması konusunda bir anlaşmaya varılamaması gerekçe gösterildi.

suriye kürt birlik partisi: ismail hami’nin liderliğini yaptığı suriye kürt birlik partisi’nin iç tüzüğü, genel sekreterlik görevinin siyasi büro üyeleri arasında seçim yapılmaksızın el değiştirmesi ilkesini temel alıyor. kısaca yekiti (birlik) partisi adıyla anılan sol eğilimli parti, ülkede kürtlerin yaşadığı bölgelerde otonomi hakkı talep ediyor.

kaynak: ajanslar