kuzey kore, ülkenin kurucusu kim il-sung’un gelecek ay kutlanacak 100. doğumgününde uzaya yeni bir uydu göndermeyi planlıyor. pyongyang'dan yapılan açıklamada, uydunun uzun menzilli bir füze ile gönderileceği belirtildi.

uydu, 12-16 nisan tarihleri arasında uzaya göndeirlecek. bu dönemde güney kore’de ise parlamento seçimleri yapılacak. uydunun gönderilmesi öncesi ise güney kore'nin başkenti seul’da bir küresel güvenlik zirvesi yapılması planlanıyor.

uzaya uydu göndermesinin komşu ülkeleri etkilemeyeceğini belirten pyongyang yönetimi daha önce ise abd ile müzakerelere başlama amacıyla uzun menzilli füze denemelerini askıya alacağını açıklamıştı.

uydu gönderilmesi için füze atılmasının da bir uzun menzilli füze denemesi olduğunu belirten uzmanlar, bunun, bir an önce kuzey kore’ye yardım yapılmasıyla sonuçlanacak müzakerelere başlanması amacıyla abd'ye baskı niteliğinde olduğunu söylüyor.

pyongyang'a tepki

uluslararası toplum ise kuzey kore’den yapılan açıklamaya tepkili.

abd dışişleri bakanlığı kuzey kore'nin uzun menzilli füze denemesi yapma planının 'son derece kışkırtıcı' olduğunu bildirdi.

bakanlık, böyle bir denemenin, kuzey'in uluslararası yükümlülüklerini doğrudan ihlal etmesi olacağını da belirtti.

güney kore, kuzey kore’nin son adımını 'provokasyon' olarak nitelendirdi.

seul yönetimi, bu adımın bölgesel güvenliği tehdit ettiğini vurguladı.

güney kore dışişleri bakanlığı, kuzey kore’nin uydu gönderme planının, bm güvenlik konseyi'nin 2009 yılında aldığı ve benzer balistik füze denemelerini yasaklayan kararın ihlali anlamına geldiğini bildirdi.

kuzey kore ve güney kore, yaklaşık 60 yıl önce sona eren kore savaşı’nın ardından teknik olarak hala savaşta sayılıyor. taraflar arasında 1950-53 yılları arasında yapılan savaşı sona erdiren bir ateşkes imzalandı ancak barış anlaşması yapılmadı.

'bm kararının ihlali'

öte yandan japonya da, kuzey kore'nin atacağı herhangi bir uydunun ya da balistik füzenin, bm güvenlik konseyi kararlarının ihlali olacağını bildirdi. kabine genel sekreteri osamu fujimura, kuzey kore’den, yaptığı füze denemelerini kısıtlamasını ve uzaya uydu gönderme fırlatmaktan vazgeçmesini istediklerini belirtti.

önceki denemeler başarısız oldu

2003 yılında nükleer silahların yayılmasını önleme anlaşması’ndan çekilen kuzey kore, 2009 yılı nisan ayında da benzer bir balistik füze denemesi gerçekleştirmiş ve bm’nin yeni yaptırımlarına neden olmuş. bu durum, ülkenin zaten zor durumda olan  ekonomisinin daha da kötüleşmesine yol açmış ve kuzey kore dünyadan daah da tecrit olmuştu. 

2009’daki deneme başarısız olmuş, füze, yörüngeye herhangi bir uydu yerleştiremeden japonya açıklarına düşmüştü. tokyo yönetimi, olaya tepki göstermiş ve topraklarını tehdit eden herhangi bir enkazı vuracağını söylemişti.

washington ise kuzey kore’nin balistik füze programının hızlı ilerlediğine dikkat çekiyor.   eski abd savunma bakanı robert gates, bu ülkenin füzelerinin beş yıl içinde kendileri için  teşkil edebileceğini söylemişti.

nükleer programı nedeniyle de tepki çeken kuzey kore şubat ayı sonunda uranyum zenginleştirmeyi, uzun menzilli füze denemeyi ve nükleer araştırma faaliyetlerini askıya almayı kabul etmişti.

kuzey kore ayrıca, uygulamaya konulan ‘moratoryumu’ takip etmek üzere, bm'ye bağlı uluslararası atom enerjisi kurumu'nun (uaek) yetkililerinin ülkeye girerek gerekli incelemeleri yapmasına izin vereceğini açıklamıştı.

abd ise bunun karşılığında kuzey kore’ye 240 bin ton gıda yardımı yapılmasının planlandığını duyurmuştu.

kaynak: al jazeera ve ajanslar