mali’de 21 mart çarşamba günü yönetimin darbeyle orduya geçmesinin ardından, ülkenin komşuları cuntayı uyardı.

batı afrika ülkeleri ekonomik topluluğu (ecowas) fildişi sahili’nde yaptığı bir günlük zirvede mali’ye çeşitli yaptırtımlar uygulanması kararı aldı.

zirveden, askeri yönetimle görüşmek üzere ülkeye liderlerden oluşan bir ekip gönderme kararı çıktı. ekibin, fildişi sahili, benin, burkina faso, nijer ve liberyalı liderlerden oluşması öngörülüyor. 

bildiride ecowas’ın mali’deki durumlar ilgili olarak bir askeri birlik kurulabileceği de ifade edildi, ancak olası bir ordunun sahada hareket edeceğine dair bir ipucu belirtilmedi. zira kendi askeri birliği bulunmayan bloğun, böyle bir durumda üye ülkelerden asker toplaması gerekiyor, bu da zaman alacak bir uygulama.

bildiride ayrıca, cuntacılara seyahat yasağının yanı sıra ekonomik ve diplomatik yaptırımlar uygulanacağı ve mali’nin blok içindeki tüm karar mekanizmalarından çıkarılacağı da belirtildi.

fransa, abd ve ab mali’ye yapılan bütün yardımları kesmişti. 

öte yandan ükede son iki gündür devam eden cuntakarşıtı gösterilerin ardından bu kez cunta yanlısı bir gösteri düzenlendi.  bamako’da  çarşamba günü binlerce bir araya geldi. göstericiler “yaşasın cunta”, “uluslararası toplum defol”, "yaşasın amadu sanogo” yazılı pankartlar taşıdı. 

darbeyi savunmuştu 

mali’de yönetimi devralan askerlerin lideri amadou sanogo, darbeyi savunarak devirdikleri devlet başkanının ülkeyi barşarısızlığa sürüklediğini belirtmişti.

al jazeera’ye verdiği özel röportajda sanogo, devrilen hükümeti ülkenin kuzeyinde faaliyet gösteren tuareg savaşçılarına karşı yeterli önlemi almamakla da suçlamıştı.

sanogo, başkan amadou touare yönetimini sona erdirme sebepleri olarak kuzeyde uzun süredir devam eden krizi göstermişti.

sanogo, “silahlı çeteler insanları öldürüyor ve kalkınma programını tamamlamamızın önünde engel oluşturuyor. bu da orduyu kötü bir pozisyona sokuyor” diye konuşmuştu. 

sanogo “kuzeydeki krizi çözmek için tek bir ekip kurduk. savaş ve askeri yöntemler tercih ettiğimi çözümler değil, kuzeydekiler de bizim kardeşlerimiz, bizimle müzakere masasına oturabilirler” demişti.

darbenin uluslararası toplumdan büyük tepki görmesine rağmen sanogo, “uluslararası organizasyonlara ve müttefik ülkelere temsilciler göndererek bizi bu eyleme yönlendiren amaçlarımızı açıklayacağız” diye konuşmuştu.

salı günü akşam saatlerinde cunta hukuk devleti ilkelerine geri dönüleceği ve çoğulcu demokrasiye geçileceği konusunda garanti veren yeni bir temel haklar yasası çıkardı.  ordundan yapılan açıklamada bu yeni belgenin insan haklarını garanti altına aldığını belirtildi.

bildiride cunta üyelerinin yasama organlarında kalmayacağı ve başkanlık seçimlerine katılmayacağı da ifade edildi.

darbe olmasaydı ülke bir hafta içinde başkanlık seçimlerine gidecekti. yeni yönetimin seçimler için bir tarih belirlemesi gerekiyor. cunta, geçen çarşambadan beri devam eden sokağa çıkma yasağını ise kaldırıldı.

tuaregler gerginlik nedeni

mali'de ordu ile devrik yönetim arasındaki gerginliğin kaynağı, ülkenin kuzeyinde onlarca kişinin ölümüne neden olan ve 200 binden fazla kişiyi göçe zorlayan isyancı tuareg güçleri.

ordudaki bazı askerler, tuareg savaşçılarına karşı yeterli mücadeleyi vermediği ve ülkenin kuzeyinde kontrolü kaybettiği gerekçesiyle, 2002 yılından bu yana görevde olan devlet başkanı toure’ye tepkiliydi.

üst düzey komutanlar haftalardır toure iktidarından, tuareg savaşçılarına karşı kullanmak için daha donanımlı silah talebinde bulunmuştu.

mali’de, son dönemde el kaide’ye bağlı silahlı grupların da güçlenmeye başladığı biliniyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar