ingiltere, fransa'yı desteklemek için mali ve batı afrika'ya yaklaşık 240 askeri personel göndereceğini açıkladı.

ingiltere başbakanlığı, gönderilecek personelden 40'ının askeri danışman olarak mali'de orduyu eğiteceğini, 200 askerin de mali'nin komşusu olan afrika ülkelerindeki orduları eğitmek için yardımcı olacağını bildirdi. batı afrika ülkelerinde eğitim alan askerlerin, mali'de görev yapması öngörülüyor.

lojistik destek ve eğitim dışında, muharip güç göndermeyeceğini vurgulayan ingiltere, operasyon için daha önce c17 tipi 2 askeri kargo uçağı sağlamıştı.

fransa'nın mali'nin kuzeyine müdahalesinin ardından ab dışişleri bakanlarının 17 ocak'taki olağanüstü toplantısında, toplam 450 kişilik askeri eğitim misyonunun şubat ortasında bu ülkede faaliyete geçirilmesi kararlaştırılmış, ancak muharip güç gönderilmeyeceği belirtilmişti.

ingiltere başbakanı david cameron ile fransa cumhurbaşkanı françois hollande da pazar günü sağlanacak destek konusunu görüşmüştü. ingiltere'nin, fransa'nın talepleri doğrultusunda daha fazla yardıma hazır olduğu kaydedilmişti.

timbuktu geri alındı 

islamcı militanlara karşı ilerleyişini sürdüren fransız ve yerel askeri birlikler son olarak, timbuktu'nun kontrolünü yeniden ele geçirdi.

isminin gizli kalması şartıyla fransız afp haber ajansına konuşan mali ordusundan bir yetkili, bölgede hakimiyeti tamamen sağladıklarını doğruladı. 

askerlerin ülkenin kuzeyindeki kente girişlerinde herhangi bir direnişle karşılaşmadı.

birliklerin ulaştığı şehirden bildiren al jazeera muhabiri jacky rowland, birlikler ulaştığında sokakların bomboş olduğunu aktardı. 

bir diğer önemli şehir gao’nun da hafta sonunda benzer bir operasyonla ele geçirilmesi, militanların daha kuzeye çekilmesine yol açmıştı.

onbinlerce eser yandı

ancak militanlar timbuktu’dan çekilirken içinde onbinlerce el yazmasının olduğu bir kütüphaneyi ateşe verdi.  yanan eserlerin timbuktu’nun 15. ve 16. yüzyıllarda islam dininin merkezi olduğu dönemlerden ve öncesinden kalma olduğu belirtiliyor.

mali kültür bakanlığı, ateşe verilen ahmed baba dökümantasyon ve araştırma merkezi'nde 60 ile 100 bin el yazımı eserin bulunduğu bilgisini verdi. 

ancak güney afrika üniversitesi'ndeki timbuktu el yazmaları çalışmalarını yürüten şamil ceppi, çok sayıda eserin kütüphaneden gizlice çıkarılmış olduğunu ifade etti. 

kuzey afrika topraklarına islam’ın giriş kapısı olarak bilinen timbuktu şehri, 1988’den beri unesco’nin 'insanlığın kültürel mirası' listesinde bulunuyor.

yardım 600 milyona ulaştı

öte yandan, batı afrika ülkesi mali'ye mali yardım için sağlayabilmek için etiyopya'nın başkenti addis ababa'da bir toplantı düzenlendi. afrika birliği'nin (au) merkezinde gerçekleştirilen askeri operasyonlar için fon yaratılması hedeflenen toplantıda şimdiye kadar 600 milyon dolar yardım vaat edildi.

yapılması öngörülen yardımın, 50 milyonu au, 120 milyonu japonya ve 96 milyonu da abd'ye ait.

toplantıya afrika bölge liderlerinin yanı sıra, bm, ab, japonya ve abd de katıldı. toplantıda yer alan mali dışişleri bakanı tieman coulibaly, "tüm dünya mali için bir arada. bu çok güzel" dedi.

au komisyonu başkanı nkosazana dlamini-zuma ise, "öncelikle mali'yi ve bölgeyi tehdit eden bu krizin çözümüne destek için burada bulunuyoruz" açıklamasını yaptı.

au barış ve güvenlik komiseri ramtane lamamra, ihtiyaç olan 460 milyon dolarlık yardımın, 50 milyonunun kendileri tarafından verileceğini ifade etti.

ancak mali'nin ihtiyacı olan bütçe konusunda tam mutabakat sağlanmış değil. çeşitli diplomasi kaynakları, ülkenin 460 değil 700 milyona ihtiyacı olduğunu söylüyor.

maddi desteğin yanısıra, mali'ye askeri destek de sağlanmış durumda. afrika birliği'ne bağlı 2 bin, fransa'ya bağlı ise 2 bin 500 asker ülkede görev yapıyor. 

darbe sonrası mücadele

2012'nin ilk ayında, tuaregler mali'nin kuzeyindeki azavad bölgesi'ni ele geçirdi, gelişmeyi takiben bir grup asker, hükümetin tuaregleri durdurmada yetersiz kaldığını gerekçe göstererek iki ay sonra darbe yaptı.

darbe sonrası geçiş hükümeti kurulsa da, iktidar boşluğundan bu kez de el kaide ile bağlantılı şeriat yanlısı ensaruddin örgütü yararlandı. 

el kaide bağlantılı ensaruddin'in eski sömürgesinde ilerleyişinden endişe duyan fransa, mali ordusunun islamcı militanlara karşı verdiği mücadeleye katıldı. fransa, bölgede önce havadan, sonra karadan harekat başlattı. 

fransa, nükleer santralleri için ihtiyaç duyduğu uranyumun önemli bir kısmını kuzeydeki kidal eyaletinden ve komşu nijer'den karşılıyor. fransa'nın tükettiği elektriğin yüzde 78'i nükleer santrallerde üretiliyor. 

kaynak: ajanslar